İnternet gazeteciliğinin Mcdonaldlaşması
Yükleniyor...
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Amerikalı sosyolog George Ritzer'ın geliştirdiği McDonaldlaşma kuramı, Amerikan fast food zinciri McDonald's'a ait modelin etkisinin gıda restoranlarını aşarak toplum hayatının neredeyse bütün noktalarına ulaştığı fikrine dayanmaktadır. McDonaldlaşmanın boyutlarını oluşturan verimlilik, hesaplanabilirlik, öngörülebilirlik ve denetim, aynı zamanda bir model olarak McDonald's'ın başarılı olmasını sağlamıştır. Her ne kadar McDonaldlaşma müşteriler, çalışanlar ve işletmeciler için bu dört boyutu belli açılardan sunsa da diğer bütün rasyonel sistemler gibi o da birtakım irrasyonel sonuçlara neden olmaktadır. Bu çalışmada İnternet gazeteciliğinin McDonaldlaşmanın boyutları açısından incelenmesi ve böylelikle Türkiye'deki İnternet gazeteciliğinin ne denli McDonaldlaştığının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu kapsamda SimilarWeb verilerine göre Türkiye'nin en çok okur trafiği çeken ve en çok tıklanan ilk üç İnternet gazetesi olan sabah.com.tr, hurriyet.com.tr ve sozcu.com.tr'den toplam dokuz İnternet editörüyle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş; elde edilen veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Çalışmanın sonucuna göre McDonaldlaşmanın tüm boyutlarını içeren İnternet gazeteciliği, büyük ölçüde McDonaldlaşmıştır. Bununla birlikte İnternet gazeteciliğinin McDonaldlaşmasının gerek okur gerek editör ve gerek haber üzerinde irrasyonel etkilerinin bulunduğu fakat yöneticiler ve patronların bu irrasyonelliklerle karşılaşmadıkları görülmüştür. Bu bağlamda İnternet gazeteciliğinin McDonaldlaşmasının kendileri için rasyonel olduğu tek kesim de yöneticiler ve patronlardır. Çalışmada ayrıca McDonaldlaşmanın İnternet gazeteciliği için bir zorunluluk olmadığı ve İnternet'in kaliteli bir gazetecilik faaliyetinin gerçekleştirilmesi için birçok teknik olanak sunduğu ortaya konulmuş; McDonaldlaşmamış bir İnternet gazeteciliğinin tesis edilmesi noktasında okura düşen sorumluluğa dikkat çekilmiştir.
The McDonaldization thesis developed by American sociologist George Ritzer is based on the idea that the impact of the model of the American fast food chain McDonald's has reached almost all aspects of public life by reaching beyond food restaurants. Efficiency, calculability, predictability and control, which make up the dimensions of McDonaldization, also enabled McDonalds as a model to succeed. Although McDonaldization presents these four dimensions from certain angles to customers, employees and operators, like all rational systems, it has some irrational consequences. In this study, it is aimed to examine digital journalism in terms of the dimensions of McDonaldization and thus to demonstrate how much the digital journalism has become McDonaldized in Turkey. According to SimilarWeb data, semi-structured interviews with a total of nine Internet editors from the top three internet newspapers attracting the most reader traffic in Turkey, sabah.com.tr, hurriyet.com.tr and sozcu.com.tr has been carried out. Afterward the data obtained were subjected to qualitative descriptive analysis. According to the study, digital journalism, which includes all aspects of McDonaldization, has largely become McDonaldized. However, it has been found that the McDonaldization of digital journalism has irrational effects on both readers, editors and news, but managers and bosses do not encounter these irrationalities. In this context, the only segment where the McDonaldization of internet journalism is completely rational for them is the managers and the bosses. The study also found that McDonaldization is not something inevitable for digital journalism and that the Internet offers many technical opportunities for the realization of quality journalism; The reader's responsibility has been noted at the point of establishing a non-McDonaldized digital journalism.
The McDonaldization thesis developed by American sociologist George Ritzer is based on the idea that the impact of the model of the American fast food chain McDonald's has reached almost all aspects of public life by reaching beyond food restaurants. Efficiency, calculability, predictability and control, which make up the dimensions of McDonaldization, also enabled McDonalds as a model to succeed. Although McDonaldization presents these four dimensions from certain angles to customers, employees and operators, like all rational systems, it has some irrational consequences. In this study, it is aimed to examine digital journalism in terms of the dimensions of McDonaldization and thus to demonstrate how much the digital journalism has become McDonaldized in Turkey. According to SimilarWeb data, semi-structured interviews with a total of nine Internet editors from the top three internet newspapers attracting the most reader traffic in Turkey, sabah.com.tr, hurriyet.com.tr and sozcu.com.tr has been carried out. Afterward the data obtained were subjected to qualitative descriptive analysis. According to the study, digital journalism, which includes all aspects of McDonaldization, has largely become McDonaldized. However, it has been found that the McDonaldization of digital journalism has irrational effects on both readers, editors and news, but managers and bosses do not encounter these irrationalities. In this context, the only segment where the McDonaldization of internet journalism is completely rational for them is the managers and the bosses. The study also found that McDonaldization is not something inevitable for digital journalism and that the Internet offers many technical opportunities for the realization of quality journalism; The reader's responsibility has been noted at the point of establishing a non-McDonaldized digital journalism.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
İnternet gazeteciliği, McDonaldlaşma, Digital Journalism, McDonaldization
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Çifçi, M. E. (2020). İnternet Gazeteciliğinin Mcdonaldlaşması. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
