Avrasya Steplerinde İlk Gaziler
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2008
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmada Gaza ideolojisinin bir müessese haline gelme süreci ele alınarak, daha önce Ortadoğu’daki benzer kuruluşlar olan çeşitli erkek toplulukları ve Fütüvvet teşkilatı ile ilgisi ortaya konmuştur. Türkistan’da çeşitli Türk boylarının İslamlaşmasında gaza müessesesinin büyük rolü olmuştur. Eski Türklerin Alplar teşkilatı kolayca Gaziler teşkilatına dönerken, savaşlardaki ganimet kazancı yerini kılıç hakkına bırakıyordu. Böylece İslamiyet Horasan ve Maveraünnehir’de Türkler arasında dünya görüşlerine ve hayat şartlarına uygun olarak yayılma zemini bulmuştur. Bölgede kurulan ilk Müslüman Türk devletleri, aynı zamanda Halifeliğin hamisi ve İslamiyet’in yeni önderleri olarak Orta Asya’dan Avrasya’ya, Hindistan’dan Anadolu’ya kadar uzanan geniş bir sahada İslamiyet’i yaymışlardı. Bağdad sufizminde Fütüvvet’in dışa dönük özelliği ile Horasan sufizminde Melamiliğin içe dönük yönü Gaziliğin mistik karakterini oluşturmuştur. Orijinal anlamda yağma akını ve ganimet peşinde koşmayı ifade eden gaza, zamanla değişim geçirerek mistik özellikler taşıyan bir kutsal savaş ideolojisi anlamını kazanmıştır.
In this paper, establishment of Gaza ideology and this ideology’s relations with some Middle Eastern fütüvvet groups are scrutinized. Islamizing some Turkic tribes of Turkestan played great role in forming Gaza tradition. Ancient and pagan tradition of Alpler (bravery) integrated into the Gaza tradition after converting to Islam. This integration made Islamic conversion of the Turks easy. Newly established Turkic-Islamic states of Khorasan and Trans-Sogdiana found great chance to enlarge their political influence of sphere from Central Asia to India and deep into the Eurasia and Anatolia claming tat they were the custodians of Islam and the Khalif himself. Interior factors of the Khorasan sufism (Melamilik) and exterior factors of the Baghdad sufism (Fütüvvet) created unique Turkish gaziship. The main theme of the gazi which contained raids and plunder changed the outfit and gained mystical character for sacred warship.
In this paper, establishment of Gaza ideology and this ideology’s relations with some Middle Eastern fütüvvet groups are scrutinized. Islamizing some Turkic tribes of Turkestan played great role in forming Gaza tradition. Ancient and pagan tradition of Alpler (bravery) integrated into the Gaza tradition after converting to Islam. This integration made Islamic conversion of the Turks easy. Newly established Turkic-Islamic states of Khorasan and Trans-Sogdiana found great chance to enlarge their political influence of sphere from Central Asia to India and deep into the Eurasia and Anatolia claming tat they were the custodians of Islam and the Khalif himself. Interior factors of the Khorasan sufism (Melamilik) and exterior factors of the Baghdad sufism (Fütüvvet) created unique Turkish gaziship. The main theme of the gazi which contained raids and plunder changed the outfit and gained mystical character for sacred warship.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Fütüvvet, Gazi, Gaza, Alp, Horasan, Maveraünnehir, Türkistan, Türkler, Khorasan, Turkistan, Turkish
Kaynak
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
20
Künye
Döğüş, S., (2008). Avrasya Steplerinde İlk Gaziler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 329-354.
