Trabzon’daki Ayasofya Kilisesi’nin Kayıp Omphalionu
| dc.authorid | 0000-0001-8106-656X | en_US |
| dc.contributor.author | Kaya, İkgül | |
| dc.date.accessioned | 2023-01-13T12:06:48Z | |
| dc.date.available | 2023-01-13T12:06:48Z | |
| dc.date.issued | 2021 | en_US |
| dc.department | Başka Kurum | en_US |
| dc.description.abstract | Bizans İmparatorluğu?nun başkenti Konstantinopolis?in 1204?te Latinler tarafından işgali, devletin yeni bir merkezden idare edilmesi zorunluluğunu doğurmuştu. Bu merkezlerden biri olan Trabzon?da, Komnenos hanedanlığından Aleksios ve David tarafından yeni bir devletin temeli atıldı. Kentte 13. yüzyılda süren imar faaliyetinde duvar resimleri, taş süslemeler ve yer mozaikleriyle zengin dekorasyona sahip birkaç kilise inşa edildi. Bu yapılar ve dekorasyonları Konstantinopolis?in mimari ve sanatsal üslubunun devamıdır. Trabzon yapılarının döşemelerinde, başkent ve başkent etkisini yansıtan yapılarda benzerlerini gördüğümüz geometrik kompozisyonlar yer alır. Bu bağlamda, Ayasofya Kilisesi?nin döşemeleri başkent üslubunu yansıtan iyi bir örnektir. Döşeme kilisenin naosunda, ana kubbeyi taşıyan dört sütun arasındaki 6.20 metrekarelik bölümde yer alır. Döşemenin merkezinde daire biçimli bir omphalion bulunmaktaydı. Levha 1860?larda yerinden sökülerek bir süre Kromni?deki Meryem?in Doğumu Kilisesi?nde tutulmuştu. 1924?te Karadeniz bölgesinden ayrılan Rumlar tarafından omphalion Selanik?e götürüldü. Aziz Georgios Rotondu?nun arkeolojik koleksiyonunda korunan eser, sonradan bugünkü yerine, Selanik?teki Bizans Kültürü Müzesi?ne taşındı. Bu çalışmanın amacı omphalionun kayıp olmayıp, yerinden söküldüğünü bilim dünyasına duyurmak ve Bizans yer döşemelerinde benzerini başka yerde görmediğimiz, omphaliondaki “tavşan avlayan kartal” tasvirinin ikonografisi ve köken sorununu ele almaktır. Bu bağlamda çalışmamızda, Antik Çağdan ve Bizans Dönemi?nden farklı eser gruplarındaki kartal, avcı kartal konulu paralel tasvirler yardımıyla genel bir değerlendirme yapılmıştır. | en_US |
| dc.description.abstract | The invasion of Constantinople, the capital of the Byzantine Empire, by the Crusaders in 1204 necessitated the administration of the state from a new center. In Trebizond, one of these centers, the foundation of a new state was laid by two members from the Comnenian dynasty, Alexios and David Comnenos. As a part of the construction activity that ongoing in the 13th century in Trebizond, several churches with rich decoration including mural painting, stonework and pavement were built. These buildings and their decorations are a continuation of the architectural and artistic style of the capital. The geometric compositions draw attention on the pavements of the Trapezuntine monuments reflecting the metropolitan style that occur both in the capital and the buildings reflecting the Constantinopolitan style. In this context, the pavement of St. Sophia Church in Trebizond is the one of the high quality examples reflecting the capital?s style. The pavement placed in the naos of the church is in the 6.20 square meter section between the four columns carrying the main cuppola. There was a round omphalion in the center of the floor. This plate was removed from its place in the 1860s and was kept in the Church of the Nativity of the Virgin in Kromni for a while. In 1924, the omphalion was carried to Thessaloniki by the Pontic Greeks who left the Black Sea region; the work, which was kept in the archaeological collection of the Rotunda of St. Georgios for a while, was later brought to its current location, the Museum of Byzantine Culture in Thessaloniki. The aim of this study is to mention that the omphalion is not lost, but dismantled from its original place, and to address the iconography and the origin problem of “the eagle hunting a hare” on Byzantine pavement, which we have not seen elsewhere. In this context, in this study, a general evaluation is made with the help of parallel depictions of eagle and hunter eagle in different artifacts from both the Ancient and Byzantine period. | en_US |
| dc.identifier.citation | Kaya, İ., (2021). Trabzon’daki Ayasofya Kilisesi’nin Kayıp Omphalionu. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45, 260-275. DOI: 10.52642/susbed.929883 | en_US |
| dc.identifier.doi | 10.52642/susbed.929883 | en_US |
| dc.identifier.endpage | 275 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2667-4750 | en_US |
| dc.identifier.issue | 45 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 260 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/44310 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.ispartof | Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Başka Kurum Yazarı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | Trabzon | en_US |
| dc.subject | Ayasofya Kilisesi | en_US |
| dc.subject | Bizans taş eserleri | en_US |
| dc.subject | omphalion | en_US |
| dc.subject | kartal | en_US |
| dc.subject | Trebizond | en_US |
| dc.subject | St. Sophia Church | en_US |
| dc.subject | Byzantine stone works | en_US |
| dc.subject | eagle | en_US |
| dc.title | Trabzon’daki Ayasofya Kilisesi’nin Kayıp Omphalionu | en_US |
| dc.title.alternative | The Loss Omphalion of St. Sophia Church in Trebizond | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
