Multiple skleroz hastalarında thalamus, hippocampus ve cerebellum hacimlerinin değerlendirilmesi ve üç boyutlu görselleştirilmesi
| dc.authorid | 0000-0002-6119-0798 | |
| dc.contributor.advisor | Doğan, Nadire Ünver | |
| dc.contributor.author | Öztürkcan, Derya Şahin | |
| dc.date.accessioned | 2025-02-25T05:52:38Z | |
| dc.date.available | 2025-02-25T05:52:38Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.department | Enstitüler, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Anatomi (Tıp) Ana Bilim Dalı | |
| dc.description.abstract | Multiple skleroz (MS), toplumumuzda genç yetişkinleri etkileyen en yaygın nörodejeneratif hastalıktır. MS hastalarında beyin atrofisi erken evrelerde görülebilir ve sağlıklı bireylerden daha hızlı ilerler. Bu nedenle Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), MS tanı ve takibinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada MS grubunda ve kontrol grubunda thalamus, hippocampus ve cerebellum hacimlerini cinsiyete, yaşa, genişletilmiş özürlülük durum ölçeğine (EDSS) ve MS tipine göre değerlendirmeyi ve beyin omurilik sıvısı (BOS) ile arasındaki ilişkiyi tespit etmeyi amaçladık. Çalışmaya 100 MS grubu bireyi ve 25 sağlıklı birey kontrol grubu olarak dahil edildi. Bireyler yaş gruplarına göre 40 yaş altı ve 40 yaş ve üstü olmak üzere ikiye ayrıldı. EDSS skoruna göre ise hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üç gruba ayrıldı. MS tiplerinde ise relapsing-remitting MS (RRMS), Sekonder Progresif MS (SPMS) ve Primer Progresif MS (PPMS) grupları çalışmaya dahil edildi. VolBrain otomatik yazılımı ile tüm bireylerin mutlak ve bağıl hacimsel ölçümleri yapıldı ve ITK-SNAP programı ile görselleştirmeleri gerçekleştirildi. MS hastalarında kontrol grubuna göre toplam beyaz cevher, intrakranial kavite (ICC), cerebrum,cerebellum beyaz cevher, thalamus bağıl hacimleri anlamlı derecede küçük bulunurken (p<0,05) hippocampus hacminde anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,05). BOS hacmi ise MS grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0,05). Kadınlarda erkeklere göre toplam beyaz cevher, ICC, cerebrum, cerebellum, cerebellum beyaz cevher ve gri cevher ve CA1 mutlak hacimleri anlamlı derecede daha düşük bulundu (p<0,05). Yaş gruplarında ise MS grubunda 40 yaş ve üzerinde toplam beyaz cevher, gri cevher, cerebrum, sağ ve sol cerebrum ve sağ cerebellum bağıl hacimleri 40 yaş altına göre anlamlı derecede düşük bulundu (p<0,05). BOS hacmi ise 40 yaş ve üzeri grupta 40 yaş altına göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0,05). EDSS skoru ile cerebellum, cerebrum, beyaz cevher ve gri cevher hacmi arasında negatif korelasyon bulunurken BOS ile pozitif korelasyon bulundu. BOS hacmi ile de cerebrum, cerebellum ve beyaz cevher hacminde negatif yönde anlamlı korelasyon bulundu (p<0,05). Sonuç olarak MS'da yaş arttıkça cerebrum, cerebellum, toplam gri cevher ve toplam beyaz cevher hacimleri azalmaktadır. Bu hacimlerde azalma meydana geldikçe EDSS skoru kötüleşmektedir. Yaş ve EDSS skoru arttıkça BOS hacminde artış meydana gelmektedir. BOS'un artışı ve thalamus hacminin azalışının MS teşhisinde biyobelirteç olarak değerlendirilebileceği düşüncesindeyiz. | |
| dc.description.abstract | Multiple sclerosis (MS) is the most common neurodegenerative disease affecting young adults in our society. Brain atrophy can be seen in MS patients at early stages and progresses faster than in healthy individuals. Therefore, Magnetic Resonance Imaging (MRI) has an important role in the diagnosis and follow-up of MS. In this study, we aimed to evaluate the volumes of thalamus, hippocampus and cerebellum in MS group and control group according to gender, age, expanded disability status scale (EDSS) and MS type and to determine the relationship with cerebrospinal fluid (CSF). The study included 100 MS group individuals and 25 healthy individuals as control group. The individuals were divided into two groups according to their age groups as below 40 years and 40 years and above. According to EDSS score, they were divided into three groups as mild, moderate and severe. In MS types, relapsing-remitting MS (RRMS), Secondary Progressive MS (SPMS) and Primary Progressive MS (PPMS) groups were included in the study. Absolute and relative volumetric measurements of all individuals were performed with VolBrain automated software and visualizations were performed with ITK-SNAP program. Total white matter, intracranial cavity (ICC), cerebrum, cerebellum white matter and thalamus relative volumes were significantly smaller in MS patients compared to the control group (p<0.05), while no significant difference was found in hippocampus volume (p>0.05). CSF volume was significantly higher in the MS group compared to the control group (p<0.05). Total white matter, ICC, cerebrum, cerebellum, cerebellum, cerebellum white matter and gray matter and CA1 absolute volumes were significantly lower in women than in men (p<0.05). In the age groups, total white matter, gray matter, cerebrum, right and left cerebrum and right cerebellum relative volumes were significantly lower in the MS group aged 40 years and older than those aged 40 years and younger (p<0.05). CSF volume was found to be significantly higher in the group aged 40 years and older compared to those aged younger than 40 years (p<0.05). There was a negative correlation between EDSS score and cerebellum, cerebrum, white matter and gray matter volume, while a positive correlation was found with CSF. There was a significant negative correlation between CSF volume and cerebrum, cerebellum and white matter volume (p<0.05). In conclusion, cerebrum, cerebellum, total gray matter and total white matter volumes decrease with increasing age in MS. As these volumes decrease, the EDSS score worsens. As age and EDSS score increase, CSF volume increases. We think that the increase in CSF and decrease in thalamus volume can be evaluated as biomarkers in the diagnosis of MS. | |
| dc.identifier.citation | Öztürkcan, D. Ş. (2024). Multiple skleroz hastalarında thalamus, hippocampus ve cerebellum hacimlerinin değerlendirilmesi ve üç boyutlu görselleştirilmesi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/54519 | |
| dc.identifier.yoktezid | 911120 | |
| dc.institutionauthor | Öztürkcan, Derya Şahin | |
| dc.institutionauthorid | 0000-0002-6119-0798 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Cerebellum | |
| dc.subject | Hippocampus Multiple Skleroz | |
| dc.subject | Thalamus | |
| dc.subject | VolBrain | |
| dc.subject | Hippocampus Multiple Sclerosis | |
| dc.title | Multiple skleroz hastalarında thalamus, hippocampus ve cerebellum hacimlerinin değerlendirilmesi ve üç boyutlu görselleştirilmesi | |
| dc.title.alternative | Evaluation of thalamus, hippocampus ve cerebellum volumes and three-dimensional visualization in multiple sclerosis patients | |
| dc.type | Doctoral Thesis |
