Eğitim Mekânlarında Kullanılan Kokunun Kullanıcı Algısı ve Mekân Kalitesi Değerlendirmeleri Üzerindeki Etkileri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, iç mekân çevresel faktörlerinden biri olan kokunun, mekân algısı ve
kullanıcı değerlendirmeleri üzerindeki etkilerini araştırmaya odaklanmaktadır. Koku
değişkeni ile eğitim mekânlarında bulunan kullanıcının, mekânı algılama sürecine
olumlu yönde katkı sağlamak hedeflenmektedir. Eğitim yapılarında kullanılan
kokunun, kullanıcı üzerindeki duygusal karşılığı, durumluk kaygısı, mekânsal kalite,
sosyal uyum, bireysel verimlilik ve algı ve davranış kararları (konsantrasyon, mekân
da kalma süresi ve mekâna uygunluk) gibi durumlar söz konusu olduğunda kullanıcıyı
nasıl etkilediği araştırılmıştır. Bu doğrultuda deney, tasarım eğitimi almakta olan 273
öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Deneklerden lavanta, limon ve kokusuz ile
kokulandırılmış mekânların her birini deneyimlemeleri ve bu mekânları anket aracılığı
ile değerlendirmeleri istenmiştir. Araştırma sonucunda; kokulandırılmış eğitim
mekânlarının, kokusuz eğitim mekânlarına göre daha olumlu algılandığı, özellikle
limon kokusunun kullanıcının sosyal uyum algısı, bireysel verimlilik ve mekânsal
kalite gibi değerlendirmelerini olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Mekânda
kalma süresi ve konsantrasyon değerlendirmelerinde de limon en olumlu sonucu elde
ederken, mekâna uygunluk söz konusu olduğunda ise, en olumlu değerlendirmeyi
kokusuz mekân almıştır. Cinsiyet koku ilişkisine bakıldığında ise cinsiyet farklılığının
önemli olmadığı ve istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadığı
görülmektedir. Elde edilen sonuçlar tasarımcılara, kokunun eğitim mekânlarında
bulunan kullanıcıların mekân algılarını ve değerlendirmelerini yönlendirmek amacıyla
bilinçli bir şekilde kullanılabileceğini ortaya koymaktadır.
This study aims to investigate the effects of the scent, one of the interior components of the physcial environment, on space perception and user evaluation. With the scent variable, the study aims to positively effect the user’s spatial perception process. The study investigates the scent used in educational buildings in terms of its effects on the user’s emotional response, state anxiety, spatial quality perception, social harmony, personal productivity, perception and behavioral decision making (concentration, time spent in the space and spatial compatibility of the scent). To this end, an experiment was conducted on 273 designing students. The respondents are asked to experience different spaces scented with lavender, lemon and unscented, and evaluate them through a questionnaire. The study revealed that scented educational spaces are perceived more positively, and that especially the lemon scent positively effects the user’s social harmony perception, personal productivity and spatial quality evaluations. The lemon scent also achieved the most positive results in terms of time spent in the space and concentration, while the unscented space was evaluated highest for spatial compatibility. In terms of the relation between the sexes and the scent, the study has found that the difference was statistically insignificant. The acquired results indicate that the scent in educational buildings may be purposefully utilised by designers to manipulate the users’ spatial perception and evaluation
This study aims to investigate the effects of the scent, one of the interior components of the physcial environment, on space perception and user evaluation. With the scent variable, the study aims to positively effect the user’s spatial perception process. The study investigates the scent used in educational buildings in terms of its effects on the user’s emotional response, state anxiety, spatial quality perception, social harmony, personal productivity, perception and behavioral decision making (concentration, time spent in the space and spatial compatibility of the scent). To this end, an experiment was conducted on 273 designing students. The respondents are asked to experience different spaces scented with lavender, lemon and unscented, and evaluate them through a questionnaire. The study revealed that scented educational spaces are perceived more positively, and that especially the lemon scent positively effects the user’s social harmony perception, personal productivity and spatial quality evaluations. The lemon scent also achieved the most positive results in terms of time spent in the space and concentration, while the unscented space was evaluated highest for spatial compatibility. In terms of the relation between the sexes and the scent, the study has found that the difference was statistically insignificant. The acquired results indicate that the scent in educational buildings may be purposefully utilised by designers to manipulate the users’ spatial perception and evaluation
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Mekân algısı, mekânsal kalite, koku, kullanıcı, eğitim mekânları, Spatial perception, spatial quality, scent, user experience, educational buildings
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Şentürk, C., (2022). Eğitim Mekânlarında Kullanılan Kokunun Kullanıcı Algısı ve Mekân Kalitesi Değerlendirmeleri Üzerindeki Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
