E-Sağlık Okuryazarlığının Sağlık Anksiyetesi ve Sağlık Arama Davranışına Etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Herhangi bir kronik hastalığa sahip olan bireyler hastalıklarının yönetimi, kullandıkları ilaç, beslenme ve hastalığı önleyici eylemlerde bulunmak amacıyla sık sık internette sağlık bilgisi arama davranışı sergilemektedir. Örneğin karmaşık prosedürleri, tedavi seçeneklerini veya yan etkileri anlamakta güçlük çeken kanser hastaları ve hasta yakınları için sağlık okuryazarlığı çok önemlidir. Sağlık anksiyetesi de kronik psikolojik bir hastalık olarak görülmektedir ve hem bireyler hem de sağlık hizmetleri üzerinde bir yük oluşturmaktadır. Bireylerin internetten sağlık bilgilerini arama, bulma, değerlendirme ve kullanma yeteneği olarak tanımlanan E-sağlık okuryazarlığı, bireylere ve sağlık hizmeti sunucularına bu konuda fayda sağlamaktadır. Buradan hareketle araştırmanın amacı Türkiye‟de yaşayan bireylerin E-sağlık okuryazarlık düzeylerinin sağlık anksiyetesine ve sağlık arama davranışına etkisini ortaya koymaktır. Araştırmanın evreni Türkiye‟de yaşayan bireyler olup 83.614.362 kişiden oluşmaktadır. Araştırmanın örnekleme çeşidini ise olasılığa dayalı olmayan örnekleme türlerinden olan kolayda örnekleme çeşidi kullanılmış olup 908 kişiden oluşmaktadır. Nicel araştırma modeli ile plananlanan çalışmada veriler E-Sağlık Okuryazarlığı ölçeği, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği ve Sağlık Arama Davranışı ölçeği kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS 26.0 paket programına aktarılmıştır. Veri kontrolü işleminin ardından çeşitli analizler uygulanmıştır. Araştırmanın verileri normallik dağılımına uygun olduğu için parametrik testlerden Bağımsız Gruplarda t testi, Tek Yönlü Varyans(one way ANOVA), Pearson Korelasyon ve Basit Doğrusal Regresyon testleri kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin cronbach alpha güvenilirlik katsayısı sırasıyla E-sağlık okuryazarlığı ölçeği için 0,893; sağlık anksiyetesi kısa envanteri için 0,877; sağlık arama davranışı için 0,787 olarak bulunmuştur. Araştırmaya dahil olan katılımcıların 501‟i kadın; 407‟si erkektir. Araştırmanın sonucunda e-sağlık okuryazarlığı ile sağlık arama davranışı arasında anlamlı pozitif yönlü orta seviyede ilişki tespit edilmiştir(r =,382, p <0,000). Sağlık anksiyetesi ile sağlık arama davranışı arasında anlamlıpozitif yönlü düşük düzeyde ilişki tespit edilmiştir(r =,225, p<0,000). E-sağlık okuryazarlığının %14‟üsağlık arama davranışı ile açıklanmaktadır. Sağlık arama davranışında gerçekleşen herhangi bir artış veya azalış e-sağlık okuryazarlığı düzeyine yansımaktadır (β=,382; p=,000).
Individuals with any chronic disease frequently search for health information on the Internet in order to manage their disease, take medicine, nutrition and prevent disease. For example, health literacy is essential for cancer patients and their relatives who have difficulty understanding complex procedures, treatment options or side effects. Health anxiety is also seen as a chronic psychological illness and creates a burden on both individuals and health services. E-health literacy, which is defined as the ability of individuals to search, find, evaluate and use health information from the internet, provides benefits to individuals and health service providers in this regard. From this point of view, the aim of the research is to reveal the effect of e-health literacy levels of individuals living in Turkey on health anxiety and health seeking behavior. The population of the research is individuals living in Turkey and consists of 83,614,362 people. The sampling type of the research is the convenience sampling type, which is one of the non-probability sampling types, and it consists of 908 people. E-Health Literacy scale, Health Anxiety Literacy and Health Seeking Behavior scale were used in the study, which was planned with a quantitative research model. The collected data were transferred to the SPSS 26.0 package program. After the data control process, various analyzes were applied. Since the data of the study were suitable for normality distribution, t test, One Way Variance (one way ANOVA), Pearson Correlation and Simple Linear Regression tests were used in Independent Groups from parametric tests. The Cronbach alpha reliability coefficient of the scales used in the study was 0.893 for the Ehealth literacy scale, respectively; 0.877 for the health anxiety short inventory; It was found to be 0.787 for health-seeking behavior. 501 of the participants included in the study were women; 407 of them are male. As a result of the research, a significant positive moderate relationship was found between e-health literacy and health seeking behavior (r =,382, p<0.000). A significant positive low-level correlation was found between health anxiety and health seeking behavior (r =,225, p<0.000). Any increase or decrease in health-seeking behavior is reflected in the level of e-health literacy. (β=.382; p=.000).
Individuals with any chronic disease frequently search for health information on the Internet in order to manage their disease, take medicine, nutrition and prevent disease. For example, health literacy is essential for cancer patients and their relatives who have difficulty understanding complex procedures, treatment options or side effects. Health anxiety is also seen as a chronic psychological illness and creates a burden on both individuals and health services. E-health literacy, which is defined as the ability of individuals to search, find, evaluate and use health information from the internet, provides benefits to individuals and health service providers in this regard. From this point of view, the aim of the research is to reveal the effect of e-health literacy levels of individuals living in Turkey on health anxiety and health seeking behavior. The population of the research is individuals living in Turkey and consists of 83,614,362 people. The sampling type of the research is the convenience sampling type, which is one of the non-probability sampling types, and it consists of 908 people. E-Health Literacy scale, Health Anxiety Literacy and Health Seeking Behavior scale were used in the study, which was planned with a quantitative research model. The collected data were transferred to the SPSS 26.0 package program. After the data control process, various analyzes were applied. Since the data of the study were suitable for normality distribution, t test, One Way Variance (one way ANOVA), Pearson Correlation and Simple Linear Regression tests were used in Independent Groups from parametric tests. The Cronbach alpha reliability coefficient of the scales used in the study was 0.893 for the Ehealth literacy scale, respectively; 0.877 for the health anxiety short inventory; It was found to be 0.787 for health-seeking behavior. 501 of the participants included in the study were women; 407 of them are male. As a result of the research, a significant positive moderate relationship was found between e-health literacy and health seeking behavior (r =,382, p<0.000). A significant positive low-level correlation was found between health anxiety and health seeking behavior (r =,225, p<0.000). Any increase or decrease in health-seeking behavior is reflected in the level of e-health literacy. (β=.382; p=.000).
Açıklama
Anahtar Kelimeler
E-Sağlık, E-Sağlık Okuryazarlığı, Sağlık Anksiyetesi, Sağlık Arama Davranışı, E-Health, E-Health Literacy, Health Anxiety, Health Seeking Behaviour
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Köşger, B., (2023). E-Sağlık Okuryazarlığının Sağlık Anksiyetesi ve Sağlık Arama Davranışına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
