İslâm Hukukunda deyn

İslâm hukuk terimi olarak ?deyn? kelimesi, birbiriyle etkileşim içinde bulunan taraflardan birinin diğerine karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu mâlî sorumluluk anlamını ifade eder. Türkçe karşılığı olarak kullandığımız ?borç? kelimesi ise deynden daha geneldir. Borç, mâlî olup olmamasından kat-ı nazarla tarafların birbirlerine karşı yerine getirmekle yükümlü oldukları bütün sorumlulukları için kullanılır. Arapça'da bu manayı ifade eden kelime ?mûcep? veya ?mültezem? kelimeleridir. Çalışmamızda, deynin İslâm hukukundaki yerinin çizilmesi, diğer konularla bağlantılarının belirlenmesi amacıyla klasik Fıkhımızın muteber kaynaklarına müracaat edilmiş, mümkün olduğunca modern hukukçularımızın eserlerinden yararlanılmıştır. Çalışmamız, giriş, üç ayrı bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın konusu, amaç ve öneminden, yöntem ve konuyla ilgili daha öneden yapılmış çalışmalardan; birinci bölümünde deynin tarifi ve mahiyetinden, deyn ? hak ilişkisi ve deyni doğuran sebeplerden; ikinci bölümde deynin kısımları ve deynin güvence altına alınma şekillerinden; üçüncü bölümde ise deynin intikâli ve sona ermesinden bahsettik. Çalışmamıza bir sonuç bölümüyle son verdik.

The word ?dayn? as a term of the Islamic Law suggests the meaning of financial liability in which each one of the parties is obliged to bear towards the other. However the word ? debt? indicates a more general meaning than dayn. Debt subsumes all liabilities that both parties are obliged to discharge. What implies this meaning in Arabic is the word ?mujeeb? or ?multazam?. Throughout our study, we referred to the esteemed references of the classic Islamic Law and benefitted from the works of our modern jurists as much as possible, in order to identify the position of dayn preciselywithin the Islamic Law and to determine its relations with the other issues. The present study consists of an introduction, three seperate paragraphs and a conclusion. In the introductory chapter did we mention the subject matter, purpose and significance of the research as well as the previous studies made on this subject. We referred to the description and basic qualities of dayn, the dayn and rights relationship, and the reasons that generate dayn in the first chapter; the parts and securing types of dayn in the second chapter; and the demise and expiration of dayn in the third chapter. Finally, we completed our study with a conclusion.