Bitkisel Ürünlerin Güvenli Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dünyanın pek çok bölgesinde hastalıklardan korunma ve tedavi amacı ile bitkisel ürün kullanımı
oldukça fazla artış göstermektedir. Sağlık alanındaki gelişmeler, teknolojide ve iletişimdeki hız,
toplumsal değişimler gibi birçok sebeble ulaştığımız noktada, umut verici gelişmeler olduğu gibi, ne
yazık ki tıbbi bitkilerin yanlış kullanımına bağlı olarak istenmeyen sonuçlar doğuran uygulamalar da
artmıştır. Bitkisel ürünlerin kullanımı, bilinen ve inanılanın aksine pek çok sağlık sorununa da yol
açabilmesi sebebiyle sağlık çalışanlarının üzerinde önemle durması gereken bir konudur.
Bu çalışmada; sağlık çalışanları için ‘Bitkisel Ürünlerin Güvenli Kullanımına Yönelik Tutum
Ölçeği’’ geliştirilmiş, geçerlik ve güvenirliği araştırılmıştır. Kapsam geçerliği için ölçek 14 uzman
görüşüne sunulmuştur. Nihayetinde 66 maddelik kapsam geçerliliğine sahip bir ölçek elde edilmiştir.
Çalışma anketimiz Burdur ili merkezinde genel tanı-tedavi ve bakım hizmetleri sunulan kamu
hastaneleri ve Sağlık Müdürlüğüne bağlı diğer sağlık kuruluşlarında görev yapan hekimler, hemşireler
ve diğer sağlık personeli olmak üzere 425 sağlık çalışanına uygulanmıştır. Bitkisel Ürünlerin Güvenli
Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği’nin yapı geçerliliğini ve ölçekteki kavramları açıklayan boyutları
belirlemek için açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Bununla birlikte, verilerin faktör analizi için
uygulanabilir olup olmadığını ve ölçek için örneklemin yeterli olup olmadığı saptamak için KaiserMeyer-Olkin (KMO) testi uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara dayanarak Bitkisel Ürünlerin Güvenli
Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği taslağının faktör yapısını ortaya çıkarmak üzere yapılan açıklayıcı
faktör analizinde toplam varyansın % 40,263 ‘ünü açıklayan 57 maddelik ölçeğin son halinde 4 alt
boyutta toplandığı görülmüştür.
Sonuç olarak, bulgularımızda madde-toplam korelasyon ve Cronbach Alpha değerlerinin
bakılarak 57 maddeyi kapsayan taslak ölçek oluşmuş ve Madde- toplam puan korelasyon ve Cronbach
Alpha sonuçlarının yüksek olması 57 maddelik ölçeğin güvenilir olduğunu göstermiştir. Bitkisel
Ürünlerin Güvenli Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik analizlerinden elde
edilen bulgularla sağlık personelinin demografik bilgileri karşılaştırılmıştır. Eğitim durumlarına göre
sağlık personeli arasında bitkisel ürünlerin güvenli kullanımına yönelik tutumları açısından fark
istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0,002<0,005). Yapılan analizlerde, bitkisel ürünlerin güvenliği
ve denetimi alt faktöründe tüm yaş grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu
görülmüştür. Bununla birlikte çalıştıları yerlere göre sağlık personeli arasında bitkisel ürünlerin güvenli
kullanımına yönelik tutumları açısından fark istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur ( p= 0,019 < 0,005).
Bu çalışma kapsamında, elde edilen bulgular araştırmaya katılan sağlık personelinin, bitkisel ürün
kullanımı konusunda bilgi tutum ve davranışlarını ortaya koymak, bu konudaki farkındalığını artırmak
amacıyla ölçeğin uygun özelliklere sahip olduğunu göstermiştir. Bu ölçek, özellikle sağlık personelinin
vereceği hizmetin kalitesinin artması ve topluma danışmanlık hizmeti verirken konu hakkında
sorumluluğunun ne kadar büyük olduğunu bilmesi açısından bu konuda yapılacak araştırmalar için
geliştirilen referans bir ölçek olacaktır.
The use of herbal products for the prevention and treatment of diseases in many parts of the world is for a very high increase. It can be used in some features such as speed in health data, technology and communication, social changes as a promising assessment, unfortunately medicinal plants. The use of herbal remedies is an issue that healthcare professionals should pay attention to as it is common all over the world and in our country, but unlike what is known and believed, it can also lead to many health problems. In this study; "Attitude Scale for the Safe Use of Herbal Products" was developed for healthcare professionals and its validity and reliability were investigated. For content validity, the scale was submitted to 14 expert opinions. Ultimately, a scale with 66-item content validity was obtained. Our study questionnaire was applied to 425 healthcare workers, including physicians, nurses and other healthcare professionals working in public hospitals where general diagnosis-treatment and care services are provided and other health institutions affiliated to the Health Directorate. Explanatory factor analysis was conducted to determine the construct validity of the Attitude Scale for the Safe Use of Herbal Products and the dimensions that explain the concepts in the scale. However, the Kaiser-MeyerOlkin (KMO) test was applied to determine whether the data were applicable for factor analysis and whether the sample was sufficient for the scale. Based on the findings, it was seen that the 57-item scale, which explains 40.263% of the total variance, was gathered in 4 sub-dimensions in the explanatory factor analysis, which was conducted to reveal the factor structure of the Attitude Scale towards the Safe Use of Herbal Products As a result, a draft scale consisting of 57 items was formed by examining the item-total correlation and Cronbach Alpha values in our findings, and the high item-total score correlation and Cronbach Alpha results showed that the 57-item scale was reliable. The demographic information of healthcare personnel was compared with the findings obtained from the validity and reliability analysis of the Attitude Scale towards the Safe Use of Herbal Products. The difference between the health personnel in terms of their attitudes towards the safe use of herbal products was found to be statistically significant according to their educational status (p = 0.002 <0.005). In the analyzes made, it was observed that there was a statistically significant difference between all age groups in the sub-factor of safety and control of herbal products. However, the difference in attitudes towards the safe use of herbal products was found to be statistically significant among healthcare personnel according to the places they worked (p = 0.019 <0.005). Within the scope of this study, the findings are from the health personnel participating in the research. The scale has demonstrated that the scale has the appropriate qualifications in order to reveal its knowledge, attitudes and behaviors regarding the use of herbal products and to increase its awareness on this issue. This developed scale will serve as a reference for the studies to be carried out in this context, especially in terms of improving the quality of the service provided by the healthcare personnel and knowing how large the responsibility is on the subject while providing consultancy services to the society.
The use of herbal products for the prevention and treatment of diseases in many parts of the world is for a very high increase. It can be used in some features such as speed in health data, technology and communication, social changes as a promising assessment, unfortunately medicinal plants. The use of herbal remedies is an issue that healthcare professionals should pay attention to as it is common all over the world and in our country, but unlike what is known and believed, it can also lead to many health problems. In this study; "Attitude Scale for the Safe Use of Herbal Products" was developed for healthcare professionals and its validity and reliability were investigated. For content validity, the scale was submitted to 14 expert opinions. Ultimately, a scale with 66-item content validity was obtained. Our study questionnaire was applied to 425 healthcare workers, including physicians, nurses and other healthcare professionals working in public hospitals where general diagnosis-treatment and care services are provided and other health institutions affiliated to the Health Directorate. Explanatory factor analysis was conducted to determine the construct validity of the Attitude Scale for the Safe Use of Herbal Products and the dimensions that explain the concepts in the scale. However, the Kaiser-MeyerOlkin (KMO) test was applied to determine whether the data were applicable for factor analysis and whether the sample was sufficient for the scale. Based on the findings, it was seen that the 57-item scale, which explains 40.263% of the total variance, was gathered in 4 sub-dimensions in the explanatory factor analysis, which was conducted to reveal the factor structure of the Attitude Scale towards the Safe Use of Herbal Products As a result, a draft scale consisting of 57 items was formed by examining the item-total correlation and Cronbach Alpha values in our findings, and the high item-total score correlation and Cronbach Alpha results showed that the 57-item scale was reliable. The demographic information of healthcare personnel was compared with the findings obtained from the validity and reliability analysis of the Attitude Scale towards the Safe Use of Herbal Products. The difference between the health personnel in terms of their attitudes towards the safe use of herbal products was found to be statistically significant according to their educational status (p = 0.002 <0.005). In the analyzes made, it was observed that there was a statistically significant difference between all age groups in the sub-factor of safety and control of herbal products. However, the difference in attitudes towards the safe use of herbal products was found to be statistically significant among healthcare personnel according to the places they worked (p = 0.019 <0.005). Within the scope of this study, the findings are from the health personnel participating in the research. The scale has demonstrated that the scale has the appropriate qualifications in order to reveal its knowledge, attitudes and behaviors regarding the use of herbal products and to increase its awareness on this issue. This developed scale will serve as a reference for the studies to be carried out in this context, especially in terms of improving the quality of the service provided by the healthcare personnel and knowing how large the responsibility is on the subject while providing consultancy services to the society.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Bitkisel ürünler, fitoterapi, ölçek geliştirme, Herbal products, phytotherapy, scale development
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Yıldız, K., (2021). Bitkisel Ürünlerin Güvenli Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Konya.
