Türkiye'de Vergi Performansını Etkileyen Bileşenlerin Analizi ve İl Düzeyi Vergi Performansı İndeksinin Oluşturulması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkiye’de kamu harcamalarının finansmanında başlıca kaynak kalemi toplanan
vergi gelirleridir. Özellikle son yıllarda ülke ekonomisinin gelişmesi, kişi başına düşen
milli gelirdeki artış, nüfusun şehirlere göçü ve diğer sosyo-ekonomik nedenler kamu
yatırımları ve harcamalarına olan talebi artırmıştır. Bu durum, ana harcama kaynağı
olan vergilere ait ülke vergi performanslarını kamu maliyesi açısından önemli bir
gösterge haline getirmektedir. Nitekim vergi performansının ölçümü ve
değerlendirilmesi, bir ülkede uygulanacak olan maliye politikasının belirlenmesi
açısından önem arz etmektedir.
Bu araştırmanın temel amacı, Türkiye’nin vergi performansını ölçebilecek
göstergelerin neler olduğunu ve bu göstergeleri hangi faktörlerin etkilediğini ortaya
koyarak Türkiye’nin 2006-2020 yılları arasındaki 15 yıllık dönemine ait il düzeyi vergi
performansını ölçmektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada belirlenen vergi
göstergelerle birlikte kümeleme analizi kullanılarak Türkiye’nin vergi bölgeleri
oluşturulmuştur. Araştırmada ayrıca kümeleme sonucu oluşturulan vergi bölgelerinin
performansını ölçmek için matematiksel modele dayanan performans ölçüm metodu
geliştirilmiş ve bunun sonucunda Türkiye’nin 2006-2020 dönemine ait il düzeyi vergi
performansı indeksi oluşturulmuştur. Son olarak il düzeyi vergi performansı indeksi
ile çeşitli ekonomik, demografik, sosyokültürel, finansal ve teknolojik değişkenlerle
ilişkisi ortaya çıkarılmıştır.
The main source of financing public expenditures in Turkey is tax revenues. Especially in recent years, the development of the country's economy, the increase in national income per capita, the migration of the population to cities and other socio economic reasons have increased the demand for public investments and expenditures. This situation makes the country's tax performance of taxes, which are the main source of expenditure, an important indicator in terms of public finance. As a matter of fact, the measurement and evaluation of tax performance is important for determining the fiscal policy to be implemented in a country. The main objective of this study is to measure Turkey's tax performance at the provincial level for the 15-year period between 2006-2020 by revealing what indicators can measure Turkey's tax performance and which factors affect these indicators. For this purpose, Turkey's tax regions were formed by using clustering analysis together with the tax indicators determined in the research. In the study, a performance measurement method based on a mathematical model was developed to measure the performance of the tax regions formed as a result of clustering, and as a result, a provincial tax performance index for Turkey's 2006-2020 period was created. Finally, the relationship between the provincial tax performance index and various economic, demographic, sociocultural, financial and technological variables is revealed.
The main source of financing public expenditures in Turkey is tax revenues. Especially in recent years, the development of the country's economy, the increase in national income per capita, the migration of the population to cities and other socio economic reasons have increased the demand for public investments and expenditures. This situation makes the country's tax performance of taxes, which are the main source of expenditure, an important indicator in terms of public finance. As a matter of fact, the measurement and evaluation of tax performance is important for determining the fiscal policy to be implemented in a country. The main objective of this study is to measure Turkey's tax performance at the provincial level for the 15-year period between 2006-2020 by revealing what indicators can measure Turkey's tax performance and which factors affect these indicators. For this purpose, Turkey's tax regions were formed by using clustering analysis together with the tax indicators determined in the research. In the study, a performance measurement method based on a mathematical model was developed to measure the performance of the tax regions formed as a result of clustering, and as a result, a provincial tax performance index for Turkey's 2006-2020 period was created. Finally, the relationship between the provincial tax performance index and various economic, demographic, sociocultural, financial and technological variables is revealed.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Vergi Geliri, Vergi Yükü, Vergi Açığı, Vergi Esnekliği, Vergi Canlılığı, Vergi Kapasitesi, Vergi Gayreti, Vergi Performansı, Vergi Performans İndeksi, Kümeleme Analizi, Tax Revenue, Tax Burden, Tax Gap, Tax Elasticity, Tax Buoyancy, Tax Capacity, Tax Effort, Tax Performance, Tax Performance Index, Cluster Analysis
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Allahverdi, M., (2023). Türkiye'de Vergi Performansını Etkileyen Bileşenlerin Analizi ve İl Düzeyi Vergi Performansı İndeksinin Oluşturulması. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
