Yap-fiiliyle yapılan birleşik fiiller ve bunların tamlayıcılarla kullanılışı

Türkçe, tarihe yön veren soylu bir milletin geçmişten günümüze kullandığı önemli bir dildir. Bu dilin gelişimi için tarihsel süreç boyunca pek çok araştırma ve çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalardan birleşik fiil üzerine olanlar bizim konumuza ışık tutan araştırmalardandır. Birleşik fiil konusunda net bir fikir ortaklığının olmaması bu konuyu ele almamızı sağlamıştır. Yüksek lisans tezi için oluşturulan bu çalışma: giriş, inceleme, dizin ve sonuç bölümleri olmak üzere dört ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, birleşik fiil nedir ve bu konu hakkındaki ilim adamlarının görüşleri sonrasında hâl eki kavramının tanımını ve bu konu üzerinde yapılan çalışmaları verdik. Çalışmada kullandığımız terimlerin ve kısaltmaların seçiminde üzerinde durduğumuz hususlardan bahsettik. İnceleme bölümünü oluşturmak için öncelikle Türkçe Sözlük'ü tarayıp alfabetik bir şekilde birleşik fiilleri aldık, taradığımız 51 eserdeki yapıların tamlayıcılı kullanımlarını tespit ettik. Eğer taradığımız eserlerde Türkçe Sözlük'te tespit ettiğimiz isim+yap- birleşik fiilinin örnek kullanım yapısı yoksa cümle örneğini sözlükteki yapıya uygun olarak; günlük dildeki kullanımı ve çeşitli çalışmalardaki kullanımını esas alarak oluşturduk. İnceleme bölümünü daha da detaylandırmak için isim+yap- kuruluşundaki yapıların isim kısmının oluşturduğu sözcüklerin kökenini inceledik. İnceleme bölümünde romanlarda örnek bulunmadığı durumlarda dil mantığımıza ve diğer çalışmalardan (tez, makale, roman vs.) tespit ettiğimiz birleşik fiilleri * işaretiyle belirterek; kendi oluşturduğumuz cümleleri ''Örnek" ibaresiyle ele aldık. Dizin bölümünü genel dizin ve tamlayıcılara göre dizin olmak üzere iki kısımda verdik. Sonuç bölümünde, çalışmada ulaştığımız günlük kullanımda olan isim+yap- kuruluşundaki yapıların; tamlayıcılara göre kullanım şekillerini ve Türkçe Sözlük'te bulunmayan yapılara ilave olabilecek şekillerini belirttik. Elde ettiğimiz bütün bulguları sonuç kısmında vermeye gayret ettik. Bu çalışmayla, sözlük çalışmalarına destek olup onu daha da geliştireceğimize inanıyoruz.

Turkish is an important language used by a noble nation that shaped history from past to present. Many researches, studies and studies have been carried out throughout the historical process for the development of this language. The studies on the compound verb of combining are among the studies that shed light on our subject. The lack of a clear consensus on the compound verb allowed us to address this issue. This study, created for the master's thesis, consists of four main sections: introduction, review, index and conclusion. In the introduction section, we gave what a compound verb is and the definition of the concept of case suffix after the opinions of scholars on this subject and the studies carried out on this subject. We talked about the issues we emphasized in choosing the terms and abbreviations we used in the study. To create the review section, we first scanned the Turkish Dictionary (TDK), noted our compound verbs in alphabetical order, and took the sentences with sample usage from the 51 works we scanned and determined their use with complements. If there is no example usage structure of the noun+yap- compound verb that we found in the Turkish Dictionary in the works we scanned, we can use the sentence example in accordance with the structure in the dictionary; we created it based on its use in daily language and its use in various studies. In addition, we identified the compound verb structures in the noun + structure- formation, which are not found in the Turkish Dictionary, in order to deepen and expand our study, and discussed the structure in the study and its use according to complements. To further elaborate the analysis section, we examined the origin of the words formed by the noun part of the structures in the noun+yap- formation. While the application of the examples in the review section indicates the combined verbs in our language logic and other processes (thesis, article, novel, etc.) with the * sign; The sentences we created ourselves were handled with the phrase "Example". We have given the index section in two parts: a general index and an index according to complements. In the conclusion section, the structures in daily use noun + structure that we reached in the study; we have stated their usage patterns according to complements and their possible additional forms to those found in the Turkish Dictionary. We tried to present all the findings we obtained in the conclusion section. We believe that with this work, we will support dictionary studies and develop them further.