Vâfidûn Zümresi ve Bahrî Memlükler Üzerine Etkileri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Memlük Devleti, 1250 yılında Mısır’da bir Tük-İslâm devleti olarak
kurulmuştur. Memlük, Eyyûbî ordusu için Deşt-i Kıpçak bölgesinden getirilen esir
Türklerin yetiştirilmesiyle oluşan askeri bir birliğin adıdır. Eyyûbîlere bağlı bu askerler
devletin zayıfladığı bir dönemde yönetimi ele geçirmişlerdir. Dönemin en büyük
tehlikesi olan Moğollar, Suriye’ye kadar ilerlemişler, geçtikleri bölgelerde büyük
tahribat yapmışlardır. Bu tahribatlarla birlikte Moğollardan kaçarak batıya hareket
eden birçok millet Suriye’ye ardından Mısır’a kadar gelmişlerdir. Memlükler ise göç
siyasetini doğru yöneterek yeni kurulmuş olmalarına rağmen dönemin köklü
devletlerinden daha güçlü bir konuma gelmişlerdir. Göç eden bu kimselere dışarıdan
gelen anlamında vâfidûn denmektedir. Vâfidûnun en belirgin etkisini ilk olarak
yenilmez Moğol ordularına karşı Memlüklerin aldığı Aynicâlût zaferinde
görülmektedir. Memlük Sultanı Kutuz tarafından, artık kaçacak yeri kalmayan
göçmenlerin ikna edilmesiyle girilen bu savaşta Moğol orduları büyük bir hezimete
uğratılmıştır. Bu zafer Memlük Devleti’nin İslâm dünyasındaki saygınlığını artırmıştır.
Daha sonra Memlük sultanı olan Baybars, İlhanlılara karşı yeni Müslüman olan Altın
Orda hükümdarı Berke Han ile ittifak kurmuştur. Bu dönemde Memlük ülkesi en
büyük göç dalgasını yaşamıştır. Gelenler birçok milletten olmasına rağmen en göze
çarpan ve Memlükleri meşgul eden Moğol kökenli vâfidûn zümresidir. Savaş sanatları
konusunda yetenekli olmaları vâfidûnu Memlük ordusunda öne çıkarmıştır. Gerek
iv
hanedan gerekse halk arasında vâfidûn kızları ile evlilikler görülmüştür. Sultanların
evlilikler daha çok Moğol asıllı vâfidûn kızları ile gerçekleşmiştir. Mısır’da görülen
bu durum Türk-Moğol kültürünün o bölgede oluşmasına zemin hazırlamıştır. Moğol
vâfidûn zümresi gerçekleştirdikleri faaliyetlerle Memlükleri siyasi, askerî, sosyal ve
kültürel yönlerden oldukça etkilemiştir.
The Mamluk State was founded as a Turkish-Islamic state in Egypt in 1250. Mamluk is the name of a military unit formed by raising captive Turks brought from the Dasht-i Kipchak region for the Ayyubid army. These soldiers loyal to the Ayyubids took over at a time when the state was weakening. The Mongols, the greatest danger of the period, advanced as far as Syria and caused great destruction in the regions they passed through. With these destructions, many nations fleeing from the Mongols and moving westward came to Syria and then to Egypt. The Mamluks, on the other hand, managed the migration policy correctly and became more powerful than the well-established states of the period despite being newly established. These people who migrated are called wāfidūn, meaning outsiders. The most prominent effect of wafidūn was first seen in the Aynicālūt victory of the Mamluks against the invincible Mongol armies. The Mongol armies were defeated by the Mamluk Sultan Qutuz in this battle, which was fought with the persuasion of migrants who had nowhere to flee. This victory increased the prestige of the Mamluk State in the Islamic world. Baybars, who later became the Mamluk sultan, formed an alliance with the newly Muslim Golden Horde ruler Berke Khan against the Ilkhanids. During this period, Mamluk country experienced the biggest wave of migration. Although the immigrants were of many nationalities, the most prominent and preoccupying group of the Mamluks was the Mongolian vâfidûn. Their skill in the arts of warfare made the vāfidūn prominent in the Mamluk army. Marriages with the daughters of vāfidūn were observed both among the dynasty and the people. The marriages of the sultans were mostly with Mongolian vâfidûn daughters. This situation in Egypt paved the way for the formation of Turko-Mongolian culture in that region. The Mongol vāfidūn influenced the Mamluks in political, military, social and cultural aspects with their activities.
The Mamluk State was founded as a Turkish-Islamic state in Egypt in 1250. Mamluk is the name of a military unit formed by raising captive Turks brought from the Dasht-i Kipchak region for the Ayyubid army. These soldiers loyal to the Ayyubids took over at a time when the state was weakening. The Mongols, the greatest danger of the period, advanced as far as Syria and caused great destruction in the regions they passed through. With these destructions, many nations fleeing from the Mongols and moving westward came to Syria and then to Egypt. The Mamluks, on the other hand, managed the migration policy correctly and became more powerful than the well-established states of the period despite being newly established. These people who migrated are called wāfidūn, meaning outsiders. The most prominent effect of wafidūn was first seen in the Aynicālūt victory of the Mamluks against the invincible Mongol armies. The Mongol armies were defeated by the Mamluk Sultan Qutuz in this battle, which was fought with the persuasion of migrants who had nowhere to flee. This victory increased the prestige of the Mamluk State in the Islamic world. Baybars, who later became the Mamluk sultan, formed an alliance with the newly Muslim Golden Horde ruler Berke Khan against the Ilkhanids. During this period, Mamluk country experienced the biggest wave of migration. Although the immigrants were of many nationalities, the most prominent and preoccupying group of the Mamluks was the Mongolian vâfidûn. Their skill in the arts of warfare made the vāfidūn prominent in the Mamluk army. Marriages with the daughters of vāfidūn were observed both among the dynasty and the people. The marriages of the sultans were mostly with Mongolian vâfidûn daughters. This situation in Egypt paved the way for the formation of Turko-Mongolian culture in that region. The Mongol vāfidūn influenced the Mamluks in political, military, social and cultural aspects with their activities.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Vâfidûn, Memlükler, Mısır, Baybars, Moğol, Altın Orda, İlhanlı, Vâfidûn, Mamluks, Egypt, Baybars, Mongol, Golden Horde, Ilkhanid
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Çakır, M., (2023). Vâfidûn Zümresi ve Bahrî Memlükler Üzerine Etkileri. (Yükseklisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
