Orta Anadolu Bölgesi Koyunculuk İşletmelerinde Akkaraman ve Orta Anadolu Merinosu (Konya) Irkı Kuzularda Besleme Metotları ve Şartlarının Belirlenmesi

Bu araştırma, “Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi” kapsamında Karaman ilinde yürütülen Akkaraman Koyun Irkının Islahı I-II ve Eskişehir ilinde yürütülen Orta Anadolu Merinosu (Konya) Koyun Irkının Islahı I alt projeleri bölgelerinde, kuzuların beslenme metotları ve şartlarını belirlemek amacıyla 25 adet Akkaraman ve 25 adet Orta Anadolu Merinosu (Konya) koyunculuk işletmesinde yüz yüze anket yoluyla yapılmıştır. Besiye alınan kuzuları Eskişehir ilindeki yetiştiricilerin %44’ü entansif şekilde beslerken, kalan %56’lık kısmının mera ile birlikte besi yemi kullandıkları tespit edilmiştir. Karaman ilindeki yetiştiricilerin %76’sı besiye aldıkları kuzularını entansif yöntemle beslerken, kalan %24’ünde meraya ilaveten besi yemi kullanıldığı saptanmıştır. Çalışma sonucunda Eskişehir’deki yetiştiricilerin çoğunlukla 61-120 günlük kuzularda besiye başlarken, Karaman ilinde yetiştiricilerin büyük kısmının 0-60 günlük kuzularda besiye başladıkları tespit edilmiştir. Eskişehir ilindeki yetiştiricilerin 60 gün üzerinde besi süresini benimsedikleri, Karaman ilindeki yetiştiricilerin ise çoğunlukla 121 gün üzeri kuzu besisi yaptıkları saptanmıştır. İki ildeki yetiştiricilerin tamamı besi kuzularına kaba yem olarak kuru yonca otu yedirdiklerini bildirmişlerdir. Eskişehir ilindeki yetiştiricilerin büyük kısmının yonca ihtiyacını kendi üretirken, Karaman’daki yetiştiricilerin tamamının satın aldığı tespit edilmiştir. Besideki kuzulara kaba yem kaynaklarını iki ildeki üreticilerin tamamına yakınının ad-libitum düzeyde yedirdikleri saptanmıştır. Eskişehir’deki yetiştiriciler fabrikalarda üretilen besi yemleriyle birlikte tane yem kaynağı olarak arpa yedirirken, Karaman’da bulunan yetiştiricilerin sadece fabrikalarda üretilen yemleri yedirmeyi tercih ettikleri belirlenmiştir. Her iki ilde de yaygın şekilde pelet formda fabrika besi yemlerini yedirdikleri saptanmıştır. Eskişehir ilindeki yetiştiriciler besiye aldıkları ırkın hızlı gelişme sağlaması ve pazar talebine göre kuzuları 5 aylıkken pazarlarken, Karaman ilinde bu zaman işletmelerin genelinde 6 aya kadar ulaştığı tespit edilmiştir. Araştırmada, Eskişehir ilindeki yetiştiricilerin büyük kısmının besiye aldıkları kuzularını 40-50 kilogram (kg) aralığında Karaman İlinde ise yetiştiricilerin çoğunluğunun 51-60 kg aralığında pazarladıkları saptanmıştır. Araştırma sonunda Eskişehir ve Karaman ilinde sırasıyla doğuran koyun başına düşen kuzu sayısı sırası ile 1.19 ve 1.03, koçaltı koyun başına düşen kuzu sayısı sırası ile 1.10 ve 0.93, kısırlık oranı sırası ile %5 ve %7, yavru atma oranı sırası ile %3.3 ve %3.9, doğum oranı sırası ile %92 ve %90, koç başına düşen koyun sayısı sırası ile 28.2 ve 19.6 baş olarak tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda Eskişehir ve Karaman illerinde koyunculuk işletmelerinin belirlenen mevcut durumlarının koyunculuğun gelişmesine ve ileride yapılacak çalışmalara rehberlik edeceği düşünülmektedir.

This research was carried out in the Akkaraman Sheep Breeding I-II project carried out in the province of Karaman and the Central Anatolian Merino (Konya) Sheep Breed I project carried out in the Eskişehir province within the scope of "The National İmprovement Project of Sheep and Goat at Farm Condition". The study was conducted through face-to-face survey in 50 Akkaraman and Central Anatolian Merino (Konya) sheep farms in order to determine the feeding methods and conditions of the lambs. It was determined that 44% of the breeders in Eskişehir intensively fed the fattening lambs, while the remaining 56% used feedstuff together with pasture. While 76% of the breeders in Karaman province fed their lambs intensively, it was determined that the remaining 24% used fattening feed in addition to pasture. As a result of the study, it was determined that while the breeders in Eskişehir started fattening mostly 61-120 days age lambs, most of the breeders in Karaman started fattening lambs 0-60 days age. It was determined that the breeders in Eskişehir adopted the fattening period of more than 60 days, while the breeders in the province of Karaman mostly kept the lamb fattening over 121 days. All of the breeders in the two provinces reported that they fed their fattening lamb’s dry alfalfa grass as roughage. It has been determined that most of the breeders in Eskişehir produces their alfalfa needs, while all breeders in Karaman buy them. It was determined that almost all of the producers in the two provinces fed the roughage sources to the lambs at an ad-libitum level. It was determined that while the breeders in Eskişehir fed barley as a grain feed source together with the fattening feed produced in the factories, the breeders in Karaman preferred to feed only the feed produced in the factories. It was determined that they fed factory fattening feeds in pellet form widely in both provinces. While the breeders in Eskişehir market the lambs when they are 5 months age according to the rapid development of the breed they fatten and the market demand, it has been determined that this time getting to 6 months age generally in the farms in Karaman. In the study, it was determined that most of the breeders in Eskişehir market their lambs in the range of 40-50 kilograms (kg), the majority of breeders market their lambs in the range of 51-60 kg in Karaman province At the end of the study, the number of lambs per ewe in Eskişehir and Karaman provinces is 1.19 and 1.03, respectively, the number of lambs per ewe is 1.10 and 0.93, respectively, the infertility rate is 5% and 7%, the abort rate is 3.3% and 3.3%, respectively. The birth rate was 3.9, 92% and 90%, respectively, and the number of sheep per ram was 28.2 and 19.6 respectively. As a result of the study, it is thought that the current situation of sheep farm in Eskişehir and Karaman provinces will guide the development of sheep breeding and future studies.