Di̇yalekti̇ği̇n Di̇yalekti̇ği̇ni̇n Çözümünde Küresel Ekonomi̇ Poli̇ti̇ği̇n Eleşti̇ri̇si̇

Çağlar boyunca hemen her egemen güç, mevcut düzeni; dolayısıyla da kendi egemenliğini “tarihin sonu” olarak ilan etme arayışı içerisinde olmuştur. Ancak maddi tarihsel akışın biriktirdikleri açıkça göstermektedir ki oluşsal gerçeklik, lineer bir düz lemde belirli bir sona doğru değil; helezonik bir temelde mutlak bir sonsuzluğa doğru devinmektedir. Üstelik bu devinim, tarihin öznesi olan halk yığınlarının, tarihin sonu sanrısı nedeniyle bizzat kendi eylemliliğine yabancılaştığı koşullarda gerçekleşmekte dir. Antikite uygarlıklarından yakın tarihin sarsılmaz imparatorluklarına ve/veya ilkel toplulukların tapınak ekonomilerinden feodal aristokrasinin tekelci toprak rantına va rıncaya değin tarihe karışmış her bir düzenin ve odağındaki egemen gücün akıbetinin çarpıcı birer örnek olduğu bu durum, oluşsal gerçekliğin içine yol aldığı helezonik sonsuzluğun, kendi bağlamının ötesinde bir yasa ile bağlı olduğunu göstermektedir. “Değişimin değişmezliği” gibi hem sonsuzluğu hem de sonsuzluk içerisindeki eylemli devinselliği betimleme gücüne sahip bir motto üzerinden bilinen bu yasa, diyalektikten başkası değildir. Sonsuzluk ve sonsuzluğun içerisindeki eylemli devinsellik, bir yasa ile bağlanınca belirsizlik, sonsuzluğun getirisi olmaktan çıkar ve böylece (geleceği de kapsayan derinliğiyle) tarih, bilimsel bir çerçeve içerisinde çözümlenebilir/kestirilebi lir hale gelir. Hal böyle olunca diyalektik, evrenin evrensel yasası olmanın yanı sıra; gerek oluşsal gerçekliğin bilgisindeki değişimi belletecek gerekse eylemi bilgideki de ğişime uygun olarak yeniden ölçekleyecek (forme edecek) bir meta-tema olma duru muna doğru genişler. Evrenin evrensel yasasının devinsel sonucu olarak görünen değişim, varoluşsal temelde bir çelişki ve bu çelişkinin eleştirisi üzerine pratize olur. Bu bağlamda tarihsel olanın itici gücünün eleştiri olduğunu ve dahası; diyalektiğin de özsel dinamikleri iti bariyle bütün bir oluşun eleştirisi olduğunu söylemek mümkündür. Bu şartlarda; en küçük yapı taşından en girift ilişkiler ağına varıncaya değin sosyal oluşun bütününü kuşatan küresel ekonomi politiğin eleştirisi, temelde; kendisini tarihin sonuna yazgı layan bir düzenin (ve dolayısıyla bu düzenin egemenlerinin) tarihsel-bilimsel çözüm lemesidir. Bu uğurda; çalışma, küresel ekonomi politiğin temelindeki özel mülkiyeti ve özel mülkiyete bağlı sınıf ilişkilerini, mevcut düzeninin değişimini tetikleyecek Öğrencinin Adı Soyadı Sercan Semih AKUTAY Numarası 144129002002 Ana Bilim / Bilim Dalı Uluslararası İlişkiler/Uluslararası İlişkiler Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Tez Danışmanı Prof. Dr. Davut ATEŞ Tezin Adı DİYALEKTİĞİN DİYALEKTİĞİNİN ÇÖZÜMÜNDE KÜRESEL EKO NOMİ POLİTİĞİN ELEŞTİRİSİ tarihsel bir çelişki olarak görmektedir. Çelişki ve çelişkinin eleştirisi noktasında ça lışma, Karl Marx’ın ekonomi politik eleştirisi ile tam bir uyum içinde olsa da nihai eriminde değişimi, sınıflı toplumun tarihinin sonundan toplumun tarihinin sonuna ta şıyarak Marx’ın çözümlemesine karşı olumlayıcı bir olumsuzlama geliştirmektedir. Küresel ekonomi politiğin pratize olduğu sivil toplumun özgün dinamikleri ile üretim biçimi ve ilişkilerindeki değişim, çalışmaya özgünlük kazandıran ve diyalektiğin bilim değerine katkı sunması umulan bu olumlayıcı olumsuzlamanın ana payandalarıdır.

Throughout the ages, almost every sovereign power has sought to declare the existing order, and therefore its own sovereignty, as the "end of history". However, the accu mulations of the material-historical flow clearly show that the emergent reality is not moving towards a certain end on a linear plane, but on a spiral basis towards an abso lute infinity. Moreover, this movement takes place under conditions where the masses of people, the subjects of history, are alienated from their own agency due to the delu sion of the end of history. This situation, in which the fate of every order and the so vereign power at its focus, from the civilizations of antiquity to the unshakable empires of recent history and/or from the temple economies of primitive societies to the mono polistic land rent of the feudal aristocracy, are striking examples, shows that the spira ling infinity into which the phenomenal reality is moving is bound by a law beyond its own context. This law, known through a motto such as "the immutability of change", which has the power to describe both infinity and the active mobility within infinity, is none other than dialectics. When infinity and the active mobility within infinity are bound by a law, uncertainty ceases to be a consequence of infinity, and thus history (with its depth including the future) becomes analyzable/predictable within a scientific framework. As such, the dialectic, in addition to being the universal law of the uni verse, expands to the state of being a meta-theme that will both memorialize the change in the knowledge of phenomenal reality and rescale (forme) action in accordance with the change in knowledge. Change, which appears as the dynamic result of the universal law of the universe, is practiced on the basis of an existential contradiction and the criticism of this contra diction. In this context, it is possible to say that the driving force of the historical is criticism, and moreover, dialectics is the criticism of all becoming in terms of its es sential dynamics. Under these conditions, the critique of global political economy, which encompasses the entirety of social becoming from the smallest building block to the most intricate network of relations, is basically a historical-scientific analysis of an order (and therefore the rulers of this order) that has destined itself for the end of history. To this end, the study sees private property and class relations based on private property, which underlie the global political economy, as a historical contradiction that will trigger the change of the existing order. Although the study is in full harmony with Karl Marx's critique of political economy at the point of criticizing contradiction and contradiction, it develops an affirmative negation against Marx's analysis by moving the change from the end of the history of class society to the end of the history of society. The unique dynamics of civil society in which global political economy is practiced and the change in the mode and relations of production are the main pillars of this affirmative negation, which gives the study originality and hopefully contributes to the scientific value of dialectics.