Kösrelik-Kösrelikkızığı-Memlik (Kuzeydoğu Ankara) bölgesi jura-kretase yaşlı çökellerin sedimantolojisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2014-06-17
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ankara'nın kuzeyinde Jura-Erken Kretase yaşlı kayaçlar yaklaşık olarak GB-KD yönde uzanan tektonik kontrollü bir havzada çökelmiştir. İstif içerisindeki yanal ve düşey yönde değişimler sinsedimanter tektonizmadan kaynaklanmaktadır. Çalışma alanında Jura-Alt Kretase istifi hafif metamorfik (Karakaya Kompleksi) kayaçlar üzerine açılı uyumsuzlukla yer almaktadır. İstif deltaik konglomera ve kumtaşı ardalanması ile başlar (Çoraklıktepe üyesi). Kumtaşları yanal ve düşey geçişle Sinemuriyen-Erken Pliyensbahiyen yaşlı kumlu kireçtaşlarına geçiş gösterirler (Uzundere Üyesi). Ortamın derinleşmesi ile bol fosilli kırmızı renkli krinoidal kireçtaşları ve ammonitli marnlar kumlu kireçtaşlarını uyumlu olarak örtmektedir. Bu birimleri brakiyopod kokinalı kireçtaşları ve marn ardalanmalı kayaçlar uyumlu olarak örtmektedir. Bu birimlerin üzerine bol ammonitli ve krinoidli kireçtaşları uyumlu olarak gelmektedir. Sinsedimanter tektonizma sonrası ammonitli çökeller fosilsiz çamurtaşları tarafından uyumlu olarak örtülmektedir. Bu durum Erken Pliyensbahiyen'deki sığlaşmayı işaret etmektedir. Geç Pliyensbahiyen-Erken Toarsiyen döneminde kırıntılı kayaçlar tedrici olarak alacalı renkli kırmızı kireçtaşlarına geçiş gösterirler. Bu tipik Ammonitico Rosso fasiyesi yeşil renkli çamurtaşları içerisinde kama geometri sunmaktadır (Beytepe üyesi). Bajosiyen sonrası ortamın hızla sığlaşması ile kalın çamurtaşı-kumtaşı ardalanmasından oluşan istif (Turnaçeşme üyesi) tümüyle tüm havzayı örtmektedir. Çalışma alanında Kalloviyen sonrasında gelişen blok faylanmanın bir sonucu olarak taban topoğrafyası değişmiştir. Bunun sonucunda Pelajik Karbonat Platform sedimentleri (Çakırlardere formasyonu) direk olarak temelin üzerine depolanmıştır. Bu durum sinsedimanter faylanmanın bir sonucu olarak açık denizdeki sığlıkları işaret etmektedir. Pelajik oolitli karbonatlar yanal ve düşey olarak çörtlü kireçtaşlarına geçiş göstermektedir (Soğukçam formasyonu). Geç Jura- Erken Kretase döneminde ortamın hızla derinleşmesi ile tüm istifin üzerine pelajik biyomikritler çökelmiştir.
Jurassic- Lower Cretaceous rocks in the northeast of Ankara (Central Turkey) deposited in a tectonically controlled basin which aligned SW-NE. Vertical and lateral lithological variations in the squence were resulted from synsedimentary tectonism. The Jurassic-Lower Cretaceous sequence in the study area lies on the Late Triassic weakly metamorphosed rocks (Karakaya Complex) with angular unconformity. It begins with interbedded deltaic conglomerate and sandstone (Çoraklıktepe member) The Sinemurian-Early Pliensbachian sandy limestone overlies the coarse sandstone with lateral and vertical transition. It is red in color and highly fossiliferous . Crinoidal limestone and ammonite bearing marl rest on the sandy limestone following a fast deepening period. It is overlain by red marl having brachiopod and bivalve coquina interbeds. The intermediately bedded pseudonodular limestone with abundant ammonit, crinoid, brachipod and bivalve follows the red marl. Following a synsedimentary tectonism, thick non fossiliferous mudstone was deposited over the ammonite bearing rocks (Uzundere member). That means that the area was shallowed during Early Pliensbachian. During Late Pliensbachian- Early Toarcian detritic rocks progressively passes into variegated-red limestone. This typical ammonitico-rosso facies wedges laterally into green mudstone (Beytepe member). After Bajocian, the area was rapidly shallowed and thick interbedded sandstone and mudstone (Turnaçeşme member) covered the basin totally. Due to block faulting formed after Callovian in the area, the base topography of the basin was changed. For that reason, at the northern part of the study area, the pelagic carbonate platform sediments (Çakırlardere formation) having abundant ammonite and pelagic oolite were deposited directly on the basement rocks. This points that shallow areas were formed off shore as a result of synsedimentary faulting. The pelagic ooid bearing limestone grades laterally and vertically into cherty limestone. During Oxfordian –Early Cretaceous , the area was deepened rapidly and the limestone with Radiolaria (Soğukçam formation) was deposited.
Jurassic- Lower Cretaceous rocks in the northeast of Ankara (Central Turkey) deposited in a tectonically controlled basin which aligned SW-NE. Vertical and lateral lithological variations in the squence were resulted from synsedimentary tectonism. The Jurassic-Lower Cretaceous sequence in the study area lies on the Late Triassic weakly metamorphosed rocks (Karakaya Complex) with angular unconformity. It begins with interbedded deltaic conglomerate and sandstone (Çoraklıktepe member) The Sinemurian-Early Pliensbachian sandy limestone overlies the coarse sandstone with lateral and vertical transition. It is red in color and highly fossiliferous . Crinoidal limestone and ammonite bearing marl rest on the sandy limestone following a fast deepening period. It is overlain by red marl having brachiopod and bivalve coquina interbeds. The intermediately bedded pseudonodular limestone with abundant ammonit, crinoid, brachipod and bivalve follows the red marl. Following a synsedimentary tectonism, thick non fossiliferous mudstone was deposited over the ammonite bearing rocks (Uzundere member). That means that the area was shallowed during Early Pliensbachian. During Late Pliensbachian- Early Toarcian detritic rocks progressively passes into variegated-red limestone. This typical ammonitico-rosso facies wedges laterally into green mudstone (Beytepe member). After Bajocian, the area was rapidly shallowed and thick interbedded sandstone and mudstone (Turnaçeşme member) covered the basin totally. Due to block faulting formed after Callovian in the area, the base topography of the basin was changed. For that reason, at the northern part of the study area, the pelagic carbonate platform sediments (Çakırlardere formation) having abundant ammonite and pelagic oolite were deposited directly on the basement rocks. This points that shallow areas were formed off shore as a result of synsedimentary faulting. The pelagic ooid bearing limestone grades laterally and vertically into cherty limestone. During Oxfordian –Early Cretaceous , the area was deepened rapidly and the limestone with Radiolaria (Soğukçam formation) was deposited.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ammonitico rosso, Ankara, Hardground, Sedimantoloji, Sedimentology, Pelajik oolit, Pelajik karbonat platformu, Pelagic oolite, Pelagic carbonate platform
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Atasağun, N. (2014). Kösrelik-Kösrelikkızığı-Memlik (Kuzeydoğu Ankara) bölgesi jura-kretase yaşlı çökellerin sedimantolojisi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.
