Başkurt Türkçesinde kalıp sözler

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2011

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmada Başkurt Türkçesinde kullanılan kalıp sözler ele alınmış, söz konusu kalıp sözler söz edimleri/sözeylem (spääch acts) bağlamında incelenmiştir. Anlamını kullanıldığı bağlam içerisinde kazanan dilin, betimleme, anlatım, çağrı, yazınsal ve toplumsal işlevlerinin yanısıra dilin davranışlara yansıması açısından da işlevleri bulunur. Davranış açısından dilin işlevi, konuşurun dinleyen üzerinde bir etki bırakması ve onun bir eylemde bulunmasını sağlamasıdır. Bu konu toplumdilbilim, edimbilim ve söz edimi/sözeylem kuramının çalışma alanına girmektedir. Bir dili konuşan kişi ağzından çıkan her türlü ifade ile bir söz edimi gerçekleştirir. Bu durumda dildeki ifadeler, emirler, yalvarmalar, söz vermeler, özür dilemeler vb. söz edimlerinin birer türüdür. Söz edimleri kuramı içerisinde insanların iletişim esnasında yeri ve zamanı geldiğinde kullandıkları kalıp sözlerin önemli bir yeri vardır. Kalıp sözler atasözleri, deyimler veya ikilemeler gibi kalıplaşmış söz birliklerinin bir çeşidi sayılmaktadır. Aynı zamanda bir dilin kültürel ve toplumsal özelliklerini de yansıtan kalıp sözler, genel Türkçenin söz varlığı içerisinde olduğu gibi Başkurt Türkçesinde de oldukça zengin bir görünüm arz etmektedir. Çalışmada, Başkurt Türkçesindeki kalıp sözler bağlam, anlam ve yapı bakımından incelenmiştir.
In the present article, the formulaic expressions used in Bashkir Turkish have been analyzed, and they have been examined in the context of speech acts. Language, which gains its meaning in a specific context, has descriptive, expressive, literary and social functions together with functions that reflect onto the human behaviors. The function of language in terms of behaviors is the effect of speaker on the listener, which directs the listener to do something. This issue is in the framework of sociolinguistics, pragmatics and speech acts theory. A speaker of any language realizes a speech with his utterances. In such cases, the expressions, instructions, commitments, begging, promises, complains, apologies etc. are kinds of speech acts. The stereotyped words, which are used by people in suitable place and moment during communication, are important for speech acts theory. Proverbs, idioms or doublings are regarded as kinds of stereotyped word clusters. Besides, formulaic expressions reflecting cultural and social features of a language have a wide perspective in Bashkir Turkish as they have in the vocabulary of general Turkish Language. In the study, the formulaic expressions in Bashkir Turkish have been analyzed in terms of contextualized meaning and structure.

Açıklama

Url: http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/518

Anahtar Kelimeler

Kalıp sözler, Söz edimi, Edimbilim, Başkurt Türkçesi, Formulaic expressions, Speech acts, Pragmatics, Bashkir Turkish

Kaynak

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Ersoy, H. Y. (2011). Başkurt Türkçesinde kalıp sözler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (30), 1-54.