Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2008

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmada Konya il merkezinde görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik durumunu ortaya konulmaya amaçlanmış olup, bu genel amaç doğrultusunda geliştirilen alt problemlere cevap aranmıştır. Beden eğitimi öğretmenlerinin cinsiyetlere göre duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarı puan ortalamaları arasında değişkenlere bağlı olarak, medeni hallerine, yaşlarına, meslekteki çalışma yılı, öğretmenlik mesleğinden ayrı herhangi bir işle uğraşma, meslekten memnunluk derecelerine ve alanları ile ilgili makale okumasına durumları açısından aralarında anlamlı bir fark bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Maslach Tükenmişlik Envanteri: Maslach Tükenmişlik Envanteri (MBI) Maslach ve Jackson (1981), tarafından geliştirilmiş, Ergin (1992), tarafından Türkçeye uyarlanmıştır. Bu çalışmada, betimsel araştırma yönetmelerinden biri olan genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Konya il merkezinde ikamet eden, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan, Beden eğitimi öğretmenleri arasında tesadüfü örneklem yoluyla seçilen, 20 Bayan, 84 Erkek toplam 104 öğretmen dâhil edilmiştir. Verilerin analizinde mesleki tükenmişlik düzeylerinin cinsiyetlere göre farklılığı Independent-Samples T Test kullanılarak tespit edilmiş ve yorumlar buna göre yapılıştır. Beden eğitimi öğretmenlerinin medeni hal ile tükenmişlik alt boyutlarından, duygusal tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkilere bakıldığında; bekâr bayanların yüksek duygusal tükenmişliğe sahip iken, evli bayanların yüksek, normal ve düşük duygusal tükenmişliğe sahiptir. Bekâr erkeklerde, yüksek ve düşük duygusal tükenmişliğe sahip iken, bekâr bayanlarda ise, yüksek, normal ve düşük duygusal tükenmişliğe sahiptir. Duyarsızlaşmada ise, bekâr bayanların yüksek çıkarken; evli bayanlarda ise, normal ve düşük duyarsızlaşmaya sahiptir. Bekâr erkeklerde ise; normal ve düşük duyarsızlaşmaya sahiptir. Kişisel başarıda ise; bekâr ve evli bayanlarda, yüksek çıkmıştır. Yaş durumlarına göre, bayanların duygusal tükenmişleri 33?38 yaş gurubunda yüksek ve orta çıkarken, Erkeklerde ise duygusal tükenmişlik düşük ve orta seviyede çıkmıştır. Duyarsızlaşmada ise, bayan ve erkeklerin yaş durumlarına göre düşük ve orta çıkmıştır. Kişisel başarıda, bayanların ve erkeklerin yaş durumlarına göre, yüksek çıkmıştır. Çalışma yıllarına göre, tükenmişliğin alt boyutlarından, duygusal tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkilere bakıldığında bayanlarda, 1 ve 5 yıl arası düşük çıkar iken, 6 ve 10 yıl arası yüksek çıkmıştır. Erkekler de ise 1 ve 5 yıl ve 6 ve 10 yıl arası düşük duygusal tükenmişliğe sahiptir. Duyarsızlaşmada ise, bayanların ve erkeklerin çalışma yıllarına göre, düşük ve orta seviyede çıkmıştır. Kişisel başarıda, bayanların ve erkeklerin çalışma yıllarına göre, % 100 yüksek çıkmıştır. Öğretmenlik dışı herhangi bir meslekte çalışma yıllarına göre, duygusal tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkilere bakıldığında bayanlarda, Öğretmenlik dışı bir meslekte çalışanların duygusal tükenme yüksek çıkar iken, herhangi bir meslekte çalışmayanların yüksek ve düşük çıkmıştır. Erkekler de ise, Öğretmenlik dışı bir meslekte çalışan veya çalışmayanların düşük çıkmıştır. Duyarsızlaşmada ise, bayanların Öğretmenlik dışı bir meslekte çalışanların yüksek çıkar iken ve erkeklerde düşük seviyede çıkmıştır. Kişisel başarıda, bayanların ve erkeklerin öğretmenlik dışı bir meslekte çalışanların yüksek çıkmıştır. Öğretmenlik mesleğini severek yapma durumlarına göre, duygusal tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkilere bakıldığında bayan ve erkeklerde düşük çıkmıştır. Duyarsızlaşmada ise, bayan ve erkelerde düşük çıkmıştır. Kişisel başarıda, bayanların ve erkeklerin öğretmenlik mesleğini severek yapmaları yüksek çıkmıştır. Alanları ilgili makale okuma ile duygusal tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkilere bakıldığında, bayanlarda yüksek ve düşük çıkar iken, erkeklerde ise, düşük çıkmıştır. Duyarsızlaşmada ise, bayanlarda yüksek ve orta çıkar iken erkeklerde ise, düşük çıkmıştır. Kişisel başarıda, bayanların ve erkeklerin öğretmenlik alanları ilgili makale okuma yüksek çıkmıştır. Sonuç olarak, Beden Eğitimi öğretmenlerinin, duygusal tükenme cinsiyete göre karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunurken (p<0.05), duyarsızlaşma ve kişisel başarı puanlarının cinsiyete göre karşılaştırılmasında, bayan ve erkek Beden eğitimi öğretmenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmemiştir.
In this study, it was aimed to introduce the professional burnout state of the teachers of physical education serving in the Konya City and the answers were sought to the sub- problems developed in the direction of this general aim. It was researched whether according to the genders of the teachers of physical education, there was a significant difference between their emotional burnout, desensitization and personal accomplishment scores, depending on the various variables, regarding to marital status, age, length of service in the profession, working in other job other than teaching, the degree of professional satisfaction, reading the article about their working field. Maslach Burnout Inventory (MBI), developed by Maslach and Jackson (1981), was adapted to Turkish by Ergin (1992). In this study, general scanning model, one of the methods of narrative research, was used. The universe of the study were included 104 teachers, 20 female 84 male, living in the Konya City, serving in the schools of National Educational Ministry, selected via randomly sampling from the teachers of physical education. During analyzing the data, the difference of professional burnout levels according to the genders was identified using Independent Samples T-Test and interpretation was made according to this. When regarding to the relationship between marital status of the teachers of physical education and their emotional burnout levels, one of the sub- dimensions of burnout, married females had high, normal, and low emotional burnout, while single females had high emotional burnout. While the single males had high and low emotional burnout, single females had high, normal, and low emotional burnout. While desensitization was higher for single females, it was normal and low for married females. Single males had normal and low desensitization. Personal accomplishment of single and married females was high. According to the state of age, while the emotional burnout of the females was high and medium in the age group ?33 - 38?, emotional burnout of the males became low and medium in the same age group. Desensitization resulted in low and medium according to the age states of males and females. Personal accomplishment became higher according to the age states of males and females. According to the length of service, when regarding to the relationships between emotional burnout levels, which are from sub-dimensions of burnout, for females, 6 ? 10 years was higher, while 1 ? 5 years and 6 ? 10 years were higher. The males had lower emotional levels for the length of service 1 ? 5 years and 6 ? 10 years. Desensitization, according to the length of service of males and females, became in lower and medium level Personal accomplishment, according to the length of service of males and females, resulted in higher level by 100 %. According to the length of service in any profession other than teaching, when regarding to the relationships between the emotional burnout levels, for the females, while those working in the profession other than teaching resulted in higher emotional burnout levels, this level was higher and lower for those not working in any profession other than teaching. For males, this was lower for those working and not working in the professions other than teaching. While desensitization in females was higher for those working in the profession other than teaching, in males, it was in lower level. Personal accomplishment of the females and males working in the profession other teaching became higher. According to the case of making the profession of teaching from the hearth, when regarding to the relationships between emotional burnout levels, this became lower for females and males. In desensitization, this was lower for males and females. In personal accomplishment, making of females and males the profession of teaching from the hearth was higher. When regarding to the relationship between reading article about their working fields and emotional burnout levels, this was higher and lower for the females, lower for the males. In personal accomplishment, females and males? reading articles about their working field was higher. In consculation for the teacher of physical education, when the emotional burnout was compared to the gender, while it was found that there was a statistically significant difference (p<0.05), when the scores of desensitization and personal accomplishment was compared to the gender, it was not determined that there was any statistically significant difference between the female and males teachers of physical education.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi ve spor öğretmenleri, Physical education and sport teachers, Mesleki tükenmişlik, Occupational exhaustion

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Pepe, Ş. (2008). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.