Alacaatlı-Beytepe-Etimesgut (GB-Ankara) bölgesi Jura Kretase çökellerinin sedimantolojisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2005
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ankara'nın GB'da yer alan inceleme alanında, Jura-Kretase yaşlı istifin temelini Üst Triyas yaşlı bloklu sedimanter bir melanjdan oluşan Karakaya Kompleksi oluşturmaktadır. Bu birim kumtaşları, konglomera ve sığ denizel kireçtaşı bloklarından oluşmaktadır. Temelin üzerine açılı diskordansla Sinemuriyen- Batoniyen (?) yaşlı birbirleriyle yanal ve düşey geçişli olan, konglomera-sedimanter breş, çakıllı-bloklu çamurtaşı (Fan delta çökelleri), mikrobiyalitik kireçtaşları, krinoidal konglomera, krinoidal kireçtaşları ve yumrulu görünümlü bol fosilli kireçtaşı (Ammonitico-Rosso), çamurtaşı-kumtaşı ve konglomeradan oluşan Bayırköy formasyonu gelmektedir. Bu oldukça değişken litolojilere sahip birimin üzerine Kalloviyen-Oksfordiyen zaman aralığında gelişen Pelajik Karbonat Platform çökelleri ve pelajik kayaçlardan oluşan Çakırlardere formasyonu uyumlu olarak gelmektedir. Pelajik Karbonat Platform (PCP) çökelleri (Kocabayır ve İkizlertepe üyesi), Oksfordiyen yaşlı Kutuğuntepe üyesine ait radyolerli mikritik kireçtaşlan tarafından uyumlu olarak örtülmektedir. Pelajik kayaçlar, Alt Kretase yaşlı Soğukçam formasyonuna ait çört yumrulu ve bantlı, kalsitürbidit arakatkılı silisifiyemikritik kireçtaşları ile uyumlu sınır ilişkisi içerisindedir. Üst Kretase yaşlı Alacaatlı formasyonuna ait kırıntılı ve karbonatlı kayalar Soğukçam formasyonunu boşluklu diskordansla örtmektedirler. Bu birimi üzerine de Üst Kretase yaşlı Akkayatepe formasyonu uyumlu olarak gelmektedir. Bölgedeki tüm bu kayaçları Pliyo- Kuvaterner yaşlı genç karasal tortullar açılı uyumsuzlukla örtmektedir. Jura-Kretase yaşlı tortul birimlerin sedimantolojik özellikleri incelenerek 21 litofasiyes tanımlanmıştır. Bayırköy formasyonu kendi içerisinde 5 farklı üyeye ayrılarak tanımlanmıştır. Bu üyelerden Çoraklıktepe üyesi kaba kırıntılardan oluşmuş fan delta çökellerinden oluşmaktadır. Uzundere üyesi mikrobiyalitik kireçtaşları krinoidal kireçtaşı, çamurtaşları ve bunlarla ara katkılı fırtına çökellerinden oluşmuş çok sığ denizel karbonatlardan meydana gelmektedir. Şeyhlertepe üyesi krinoidal fasiyesten oluşmaktadır. Bu krinoid kumlar sığ denizlerde meydana gelen şeddelerde çökelmiştir. Beytepe üyesi havzanın normal faylar ile parçalanmasına bağlı gelişen Pelajik Karbonat Platformlarının (PCP) üzerinde çökelmiş bol ammonitli fasiyeslerden oluşmaktadır. Turnaçeşme üyesi kırıntılı kayaçlardan oluşmakta olup, PCP çökellerini tümü ile örtmektedir. Kırıntılı fasiyes yan pelajik- sığ-pelajik denizel ortamları karakterize etmektedir. Çakırlardere formasyonu bölgede etkili olan ikinci bir faylarıma evresi yada deniz seviyesindeki değişmeye bağlı olarak gelişen PCP'de çökelmiştir. Formasyon bol ammonitli-pelajik oolitli kireçtaşı ve marnlardan oluşmaktadır (Kocabayır ve ikizlertepe üyesi). Formasyonun üst kesimini oluşturan pelajik killi kireçtaşlan PCP çökellerini uyumlu olarak örtmektedir. Soğukçam formasyonu Çakırlardere formasyonunu uyumlu olarak örten derin denizel mikritik kireçtaşlarından meydana gelmektedir. Havzanın kapanmasına bağlı olarak gelişen Alacaatlı formasyonu ve Akkayatepe sedimanter melanjı pelajik kireçtaşlarının üzerine boşluklu diskordansla gelmektedir. Alacaatlı formasyonu pelajik ortamda depolanmış kırıntılı ve karbonatlı kayaçlardan, Akkayatepe sedimanter melajı ise pelajik-yan pelajik ortamda çökelmiş mega bloklu kayaç topluluğundan oluşmaktadır.
Triassic Karakaya complex comprising the sedimentary melange occurs at the base of the Jurassic-Cretaceous sequences in the study area located to the SW of Ankara, It is composed of sandstone, conglomerate and blocks of shallow marine limestone. The Sinemurian-Bajosian Bayirkoy formation rest with angular unconformity on the basement rocks and comprises, from bottom to top, conglomerate-sandstone, microbialitic limestone, crinoidal conglomerate, crinoidal limestone, highly fosilliferous nodular limestone, mudstone-sandstone and conglomerate. The Çakirlardere formation deposited in a period between Kallovian and Oxfordian contains sediments of the Pelagic Carbonate Platform and (PCP) lay conformably on the Bayirkoy formation. These Pelagic Carbonate Platform (PCP) deposits (Kocabayir and İkizlertepe members) were covered conformably by the radiolaria bearing micritic limestone of the Oxfordian Kutugun formation. The Çakirlardere formations rocks have conformable relation with silisified micritic IIIlimestone having chert noduler and bands and, calsiturbidite interbeds of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous Sogukcam formation. The detritic and carbonate rocks of the Upper Cretaceous Alacaatli formation cover paraconforformably the Sogukcam formation and underlay conformably the Upper Cretaceous Akkaya formation. The young terrestrial sediments hı Plio-Quaterner age lie on ali these rocks with angular unconformity. 21 litofacies were defined by determinhıg the sedhnentological properties of the Jurassic-Cretaceous rocks. The Bayırköy formation were classified into five units. Of these units, the Coraklıtepe unit contains the coarse grained fan-deltaic deposits and marine mudstone. The Uzundere unit comprises of microbialitic lünestone, crinoidal limestone, mudstone and interbedded storm deposits (tempestites). The Seyhlertepe unit is composed of crinoidal facies which was formed on longshore bar hı a shallow sea. The Beytepe unit comprises facies rich in ammonites which were deposited on the Pelagic Carbonate Platforms (PCP) developed as a result of breaking up the bashı with normal faults. The Turnacesme unit is made up of detrital rocks and covers ali över the PCP deposits. The detrital facies characterizes the semiplagic-shallow pelagic marine environment. The Cakülardere formation comprises lünestone having abondant ammonite and ooid and marl (Kocabayir and Bcizlertepe members) deposited on the PCP resulted from another faulting phase ör set level changes. The plagic clayey lünestone forming the uppermost part of this formation lies on the PCP sediments conformably. The Sogukcam formation is made of pelagic micritic lünestone covering conformably ali these PCP sediments. The Alacaatli formation and the Akkayatepe sedimentary melange developed during the closure of the basin rest on the pelagic lünestone paraconformably. The Alacaatli formation contains detrital and calcareous rocks deposited in a pelagic environment and the Akkayatepe sedimentary melange is represented by olistostromal rocks having mega-blocks deposited in a pelagic- semipelagic envüonment.
Triassic Karakaya complex comprising the sedimentary melange occurs at the base of the Jurassic-Cretaceous sequences in the study area located to the SW of Ankara, It is composed of sandstone, conglomerate and blocks of shallow marine limestone. The Sinemurian-Bajosian Bayirkoy formation rest with angular unconformity on the basement rocks and comprises, from bottom to top, conglomerate-sandstone, microbialitic limestone, crinoidal conglomerate, crinoidal limestone, highly fosilliferous nodular limestone, mudstone-sandstone and conglomerate. The Çakirlardere formation deposited in a period between Kallovian and Oxfordian contains sediments of the Pelagic Carbonate Platform and (PCP) lay conformably on the Bayirkoy formation. These Pelagic Carbonate Platform (PCP) deposits (Kocabayir and İkizlertepe members) were covered conformably by the radiolaria bearing micritic limestone of the Oxfordian Kutugun formation. The Çakirlardere formations rocks have conformable relation with silisified micritic IIIlimestone having chert noduler and bands and, calsiturbidite interbeds of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous Sogukcam formation. The detritic and carbonate rocks of the Upper Cretaceous Alacaatli formation cover paraconforformably the Sogukcam formation and underlay conformably the Upper Cretaceous Akkaya formation. The young terrestrial sediments hı Plio-Quaterner age lie on ali these rocks with angular unconformity. 21 litofacies were defined by determinhıg the sedhnentological properties of the Jurassic-Cretaceous rocks. The Bayırköy formation were classified into five units. Of these units, the Coraklıtepe unit contains the coarse grained fan-deltaic deposits and marine mudstone. The Uzundere unit comprises of microbialitic lünestone, crinoidal limestone, mudstone and interbedded storm deposits (tempestites). The Seyhlertepe unit is composed of crinoidal facies which was formed on longshore bar hı a shallow sea. The Beytepe unit comprises facies rich in ammonites which were deposited on the Pelagic Carbonate Platforms (PCP) developed as a result of breaking up the bashı with normal faults. The Turnacesme unit is made up of detrital rocks and covers ali över the PCP deposits. The detrital facies characterizes the semiplagic-shallow pelagic marine environment. The Cakülardere formation comprises lünestone having abondant ammonite and ooid and marl (Kocabayir and Bcizlertepe members) deposited on the PCP resulted from another faulting phase ör set level changes. The plagic clayey lünestone forming the uppermost part of this formation lies on the PCP sediments conformably. The Sogukcam formation is made of pelagic micritic lünestone covering conformably ali these PCP sediments. The Alacaatli formation and the Akkayatepe sedimentary melange developed during the closure of the basin rest on the pelagic lünestone paraconformably. The Alacaatli formation contains detrital and calcareous rocks deposited in a pelagic environment and the Akkayatepe sedimentary melange is represented by olistostromal rocks having mega-blocks deposited in a pelagic- semipelagic envüonment.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
GB Ankara, Ammonitico-Rosso, Pelajik Karbonat Platformu (PCP), Krinoidal Kireçtaşı, Pelajik Oolit, Yumrulu Kireçtaşı, Mikrobiyalitik Kireçtaşı II, SW Ankara, Plagic Carbonate Platform (PCP), Crinoidal Lünestone, Pelagic Ooids, Microbiyalitic Lünestone RV
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Deli, A. (2005). Alacaatlı-Beytepe-Etimesgut (GB-Ankara) bölgesi Jura Kretase çökellerinin sedimantolojisi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya
