Ağır iyon parçalanmalarında simetri enerjisi etkilerinin istatistiksel parçalanma modeline göre incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Farklı ortalama nötron-proton oranları /Z için, simetri enerji katsayısının parçacık yük dağılımına etkisi, çeşitli (bağ yükü) ve (uyarma enerjisi) değerleri için araştırıldı. Parçacıkların simetri enerjisinin yük dağılımını temel olarak etkilemediği gözlendi. Ortalama IMF (Intermediate Mass Fragment) değerlerinin 'a göre değişimine bakılarak, simetri enerji katsayısının, isoscaling parametresi ? 'ya etkisi, nötron fakir ve nötron zengin çekirdekler için araştırıldı. Z=3-20 aralığında IMF dağılımlarına simetri enerji katsayısının etkisinin ihmal edilebilir boyutlarda olduğu gözlendi. Çünkü gama parametresi izotop dağılımının genişliğinden sorumludur, bu yüzden, genel yük dağılımına etkisi çok sınırlıdır. Ortalama /Z oranları da hesaplandı. Z>5 olan parçacıklar için nötron sayısının azalan simetri enerjisi ile arttığı görüldü ve büyük IMF'ler için (Z>6) simetri enerji katsayısı değerlerine karşı duyarlı olduğu gözlendi (çünkü sıvı-damla modeli bu parçacıklar için çok daha uygundur). Deneysel ve teorik sonuçlar karşılaştırılınca /Z oranının sadece gamanın 14 MeV değerinde tanımlanabildiği görüldü. Bu, soğuk parçacıklar için standart değer olan 25 MeV'den daha küçük bir değerdir. Ek olarak, izotopik dağılım genişliğine karşı duyarlı olan isoscaling analizi yardımı ile izotopik gözlenebilirler araştırıldı. Sıcak parçacıklar için isoscaling katsayıları simetri enerjisine hemen hemen lineer bağımlı olmakla birlikte, sonlu boyut etkileri lineerlikten hafif sapmalara neden olmaktadır. Bununla beraber, ikincil uyarılmalarla soğuyan parçacıklar için alfa katsayısının simetri enerjisine duyarlılığı özellikle yüksek uyarılma enerjilerinde, küçük parçacıklar için önemli ölçüde azalmaktadır.
Influence of the symmetry energy parameter gamma on charge distributions of produced fragments in different ranges of the and the excitation energy is investigated for the nuclei with different /Z ratio. We observed that the symmetry energy of individual fragments does not essentially influence the charge distributions. Influence of the symmetry energy parameter ?? on the curve of average IMF multiplicities versus was also studied for neutron rich and neutron poor projectiles. We obtained the same conclusion by looking at multiplicities of produced intermediate mass fragments (IMF), with charges Z=3-20, namely the effect of the symmetry energy is negligible. This is because the gamma parameter is mainly responsible for widths of isotope distributions of fragments, therefore, its influence on general charge yields is very limited. Mean neutron to proton ratios /Z of the elements are also calculated. It is seen that the neutron content of cold fragments with Z > 5 increases considerably with decreasing symmetry energy, and large IMF (with Z >6) are more sensitive to the variation of the symmetry energy coefficient gamma, since the liquid-drop approximation is more suitable for them. Small nuclei are much more influenced by shell effects on last stages of their de-excitation. It is seen clearly from the comparison that the /Z data can be described only by the symmetry energy coefficient at 14 MeV. It is lower than the standard value of 25 MeV for cold isolated fragments. Additionally, we have investigated isotopic observables with help of isoscaling analysis, which is sensitive to the widths of the isotope distributions. There is a nearly linearly dependence of isoscaling coefficient alpha for hot primary fragments versus symmetry energy, which is slightly distorted by finite-size effects. However, after secondary de-excitation the sensitivity of alpha to the symmetry energy considerably decreases, especially for small sources and high excitation energies.
Influence of the symmetry energy parameter gamma on charge distributions of produced fragments in different ranges of the and the excitation energy is investigated for the nuclei with different /Z ratio. We observed that the symmetry energy of individual fragments does not essentially influence the charge distributions. Influence of the symmetry energy parameter ?? on the curve of average IMF multiplicities versus was also studied for neutron rich and neutron poor projectiles. We obtained the same conclusion by looking at multiplicities of produced intermediate mass fragments (IMF), with charges Z=3-20, namely the effect of the symmetry energy is negligible. This is because the gamma parameter is mainly responsible for widths of isotope distributions of fragments, therefore, its influence on general charge yields is very limited. Mean neutron to proton ratios /Z of the elements are also calculated. It is seen that the neutron content of cold fragments with Z > 5 increases considerably with decreasing symmetry energy, and large IMF (with Z >6) are more sensitive to the variation of the symmetry energy coefficient gamma, since the liquid-drop approximation is more suitable for them. Small nuclei are much more influenced by shell effects on last stages of their de-excitation. It is seen clearly from the comparison that the /Z data can be described only by the symmetry energy coefficient at 14 MeV. It is lower than the standard value of 25 MeV for cold isolated fragments. Additionally, we have investigated isotopic observables with help of isoscaling analysis, which is sensitive to the widths of the isotope distributions. There is a nearly linearly dependence of isoscaling coefficient alpha for hot primary fragments versus symmetry energy, which is slightly distorted by finite-size effects. However, after secondary de-excitation the sensitivity of alpha to the symmetry energy considerably decreases, especially for small sources and high excitation energies.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Simetri enerjisi, İsoscaling, Symmetry energy
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
İmal, H. (2009). Ağır iyon parçalanmalarında simetri enerjisi etkilerinin istatistiksel parçalanma modeline göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.
