Sosyal güven oluşumunda dinin etkisi

Sosyal yapının ve insan ilişkilerinin her düzeyinde `güven' tabanlı eylemler olduğu ifade edilebilir. Bu itibarla güven, insan ilişkilerinde ortaya çıkan bir sosyal dokudur. Güven teorisi, psikolojik ve sosyolojik temelleri olan sınır konu olarak literatürde yer edinmiştir. Çalışmanın temel iddiası din kurumunun güven üzerinde olumlu etkileri olacağı yönündedir. Bu çalışmada hem sosyal güven teorisine ilişkin tartışmalar, hem de bir alan araştırması yer almaktadır. Güven kavramının betimlenmesi ve kavrama ilişkin yapılan analizlerin yer aldığı çalışmada güven; sosyal sermaye teorisi, rasyonel tercih teorisi ve modernleşme teorisi bağlamında ele alınmıştır. Diğer yandan sosyal güven ve din kurumu arasındaki ilişkinin basit bir etkiden daha fazla olduğunu, din kurumunun bizzat güvene dayanan ve güvene göre işleyen bir kurum olduğu vurgulanmaktadır. Bu bağlamda din kurumunun güvene olan etkisinin araştırıldığı saha araştırması bölümünde anlamlı sonuçlara ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, sosyal güven düzeyinin toplum genelinde oldukça düşük olduğu tespit edilirken, grup içi güvenin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Diğer yandan sosyal güven oluşumunda dinin etkili olduğu görülmüştür. Dini yapılanmaların daha güvenilir olduğu ve dindar insanlara daha çok güvenildiği bulgularına ulaşılmıştır. Güven konusunda, daha çok karşı taraftaki insanın karakter özellikleri belirleyici olmaktadır. Bunların başında da doğruluk, dürüstlük ve dindarlık gelmektedir. Araştırmada `din' ve `dini yapılanmaların' güven üzerinde olumsuz bir etkisine rastlanmamıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda `din eksenli güven', `genel güvensizlik' ve `genel sosyal güven' şeklinde üç ayrı alt faktör tespit edilmiştir. `Din eksenli güven' faktörü en yüksek varyans açıklayıcılığına sahip faktör olmuştur. Konya büyükşehir alanda gerçekleştirilen araştırmaya 1299 katılımcı dâhil olurken, çalışmada `kümeleme örneklem' tekniğinden faydalanılmıştır. Ayrıca çalışmada ki-kare, t-testi, ANOVA, faktör analizi ve lojistik regresyon gibi teknikler kullanılmıştır.

At every levels of social structure a human relations could be expressed that trust based actions. In this respect, trust is a social tissue that arises in human relationships. Trust theory has appeared in the literature as a border issue which has psychological and sociological foundations. The study claims that the institutions of religion would be a positive effect on trust. This study has discussions concerning the theory of social trust, and also includes a field survey. This survey results evaluates the ?theory of social trust? from effect of religious perspectives. First part of the research is on the discussion of concerning the theory of trust. This part, discusses the description of the term of trust and analyses the concept within the context of social capital theory, rational choose theory and modernization theory. The second part of it is a field survey on ?the effect of religion on social trust?. The correlation between social trust and religious institution is more than a simple effect; therefore explanation is stressed on the religious institution based on trust. What is more, its process depends on trust. As the level of social trust in the society has been found to be quite low, intra-group trust was observed to be higher. In this context, Research findings of the study indicate meaningful conclusions, the field study results shows the positive effect of religion in the formation of social trust. Religious institutions and religious individuals were found to be more trustable at the metropolitan area of Konya. Furthermore, other individual?s character traits are more decisive on trust than physical traits such as truth, honesty and piety. On the other hand there is no negative effect of religion and religious institutions on the formation of social trust. It has been determined three separate sub-factors from the factor analysis, named as a 'religion-oriented trust', 'general distrust' and 'general social trust' in the study. "Religion-oriented trust' factor has the highest variance expressivity. This research uses the parametric and non-parametric statistical techniques; like chi-square, t-test, binary logistic, ANOVA and factor analysis, in order to explore effect of the religion on the formation of social trust. The field survey has 1299 participants in Konya, while the study 'cluster sampling' technique was employed.