Bazı karpuz (Citrullus lanatus) genotiplerinin bitkisel özelliklerinin belirlenmesi, yemlik karakterdeki genotiplerin teksel seleksiyonla seçilmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2020

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışma Konya ekolojik koşullarında farklı kaynaklardan sağlanan karpuz genotiplerinin bazı bitkisel ve tarımsal özelliklerin belirlenmesi ve yemlik bakımdan üstün genotiplerin seçilmesi amacıyla 2017 yılında yapılmıştır. Tohumlar serada saksılara ekilerek fideler oluşturulmuştur. Fideler deneme alanına Mayıs 2017'de 200 x 100 cm aralıklarla dikilmiştir. Hasat sırasında ve sonrasında yapılan gözlemlere göre incelenen özelliklerin en düşük, en yüksek ve ortalama skala değerleri sırasıyla yaprak ayası için; 3 – 7 ve 5.8, yaprak ayasının yarılma derinliği için; 3, 7 ve 4.8, meyve rengi için; 1, 3 ve 2.6, meyvenin uzunlamasına kesitinin şekli için; 1, 4 ve 2.1, meyvenin ana et (iç) rengi için; 1, 4 ve 2.2 olarak belirlenmiştir. Ölçümlere göre ise incelenen özelliklerdeki en düşük, en yüksek ve ortalama değerler sırasıyla bitki başına meyve sayısı için; 1, 8 ve 2.3 adet, bitki başına meyve verimi için; 0.9, 45.8 ve 11.5 kg, meyve boyu için; 10.6, 46.8 ve 24.7 cm, meyve çevresi için; 35.1, 111.2 ve 64.5 cm, meyve kabuk kalınlığı için; 1.0, 50.0 ve 19.45 mm, bin tane ağırlığı için; 57.8, 324.9 ve 150.7 g; meyvede suda çözünebilir kuru madde miktarı için; %2, %11 ve %5.4, tohum verimi için; 1.68, 263.0 ve 97.88 g/meyve olarak bulunmuştur. İncelenen tüm özellikler bakımından genotipler arasında büyük farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Denemede kullanılan genotiplerin sahip olduğu bu önemli varyasyondan dolayı; incelen popülasyonlarda ıslah çalışmalarına uygun bir genetik çeşitliliğin bulunduğu ve yem amaçlı kullanılabilecek nitelikte (yemlik tip) karpuzun seçilebilme potansiyelinin çok yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Aynı bitkide kendilenmiş ve açıkta tozlaşmış çiçekten elde edilen meyvelerin tohum verimleri kıyaslanmıştır. 40 genotipte kendilenmiş 20 genotipte ise açıkta tozlaşmış çiçekten elde edilen meyvelerin tohum verimi yüksek çıkmıştır. En uygun yemlik karpuz genotiplerinin seleksiyonu amacıyla 'Tartılı Derecelendirme' yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan genotiplerin aldığı toplam tartılı derecelendirme puanları 108 ile 714 arasında değişmiştir. Daha sonraki yemlik tip karpuz ıslah çalışmaları için toplam puanı 500'den daha yüksek olan ilk 105 karpuz genotipi seçilmiştir.
This study was carried out in 2017 in order to determine some morphological and agricultural characteristics of watermelon genotypes obtained from different sources and to select superior genotypes in terms of fodder in Konya ecological conditions. Watermelon seeds were sown in viols in the greenhouse and seedlings were formed. Seedlings were planted at 200 x 1000 cm intervals in May 2017. According to the measurements and observations made in the study the lowest, the highest and mean values were respectively found to be 3, 7 and 5.8 for leaf blade (size); 3, 7 and 4.8 for depth of incisions of margin of leaf central third of plant; 1, 3 and 2.6 for ground colour of skin of fruit; 1, 4 and 2.1 for shape of longitudinal section of fruit; 1, 4 and 2.2 for main colour of flesh of fruit; 1, 8 and 2.3 pcs for the number of fruit per plant; 0.9, 45.8 and 11.5 kg for fruit yield per plant; 10.6, 46.8 and 24.7 cm for fruit length; 35.1, 111.2 and 64.5 cm for circumference of fruit; 1.0, 50.0 and 19.45 mm for thickness of outer layer of pericarp of fruit; 57.8, 324.9 and 150.7 g for thousand grain weight; 2%, 11% and 5.4% for water soluble total dry matter in fruit; 1.68, 263.0 and 97.88 g for seed yield per fruit. Significant differences were observed among the genotypes in terms of the characteristics analysed. These genotypical variabilities are more likely to increase the chances of selecting the desired type of fodder watermelon. Seed yields of fruits obtained from inbred and open pollinated flowers in the same plant were compared. Fruits obtained from inbred in the 40 genotypes and fruits obtained from open pollinated flowers in the 26 genotypes had high seed yield. Weighted rating method was used to selection of the most suitable fodder watermelon genotypes. The total weighted rating scores of the genotypes used in the study ranged from 108 to 714. The first 105 watermelon genotypes with a total score of more than 500 were selected for subsequent fodder type watermelon breeding studies.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kendileme, Morfolojik Özellikler, Tarımsal Özellikler, Seleksiyon, Tartılı Derecelendirme, Yemlik Karpuz, Forage watermelon, Genotypes, Morphological Characteristics, Agricultural Characteristics, Selection, Weighted Rating

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Tokat, M. (2020). Bazı karpuz (Citrullus lanatus) genotiplerinin bitkisel özelliklerinin belirlenmesi, yemlik karakterdeki genotiplerin teksel seleksiyonla seçilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.