Selçuklular Devleti'nde İktidarın Yapısı ve Siyasi Meşrutiyet
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020 Aralık
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Selçuklu Türkmenleri siyasi sahneye adım attığı sırada İran, Abbâsî Hilâfeti dönemindeki
siyasi değişikliklerden ve yeni hükümetlerin oluşumundan kaynaklanan geniş tarihi tecrübeler
edinmiştir. Bu hükümetler, İran Ortaçağ tarihinde ilk İslâm İmparatorluğu’nu kurmak için
Selçuklu Devleti’ne önemli bir siyasi yapıyı miras bırakmışlardır. Selçuklu Devleti, yaklaşık bir
buçuk yüzyıl boyunca Mâverâünnehir’ den Akdeniz’e kadar uzanan geniş topraklar üzerinde
hâkimiyetini sağlam bir şekilde kurabilmek için, İranlı bürokrasinin ve kabilenin gelenekgöreneklerinden oluşan yönteme dayanarak, yeni bir iktidar yapısı oluşturmuştur. Kendi
meşruiyetini örgütlemek için, toplumdaki ana kurumlar arasındaki etkileşimi ve güç paylaşımını
geliştirmiştir. Bu makale Max Weber’in, meşruiyet tanımını ve onun çeşitlerini temel alarak
Selçuklu Devleti’nin kurulduğu zamandan Sultan Melikşah dönemini sonuna kadar (Kameri 431-
485) (1040-1092) Selçuklu Devleti’nin yapısını tanıtmayı amaçlamaktadır. Ayrıca çeşitli meşruiyet türlerine dayanarak Selçukluların, meşrulaşmaya giden yolda kullandıkları uygulamaları ortaya
çıkarmayı hedeflemektedir.
ترکمانان سلجوقی زمانی در عرصهٔ قدرت خواهی گام نهادند که ایران تجربهٔ تاریخی وسیعی از تحوالت سیاسی و تشکیل حکومت های نو به نو در دورۀ خالفت عباسی را پشت سر می گذاشت. این دولت ها تجربه ارزشمندی از ساختار و مشروعیت سیاسی را برای دولت سلجوقی به یادگار گذاشتند تا به کمک آن اولین امپراتوری اسالمی را در تاریخ میانهٔ تشکیل دهند دولت سلجوقی با تکیه بر شیوه ای مرکب از آداب و رسوم قبیله ای و دیوان ساالری ایرانی،ساختار جدیدی از قدرت را ایجاد کرد که توانست نزدیک به یک قرن و نیم بر قلمرو گسترده ای از ماوراءالنهر تا مدیترانه حکومت کند. این مقاله با توجه به مقاله ماکس وبر از مشروعیت و انواع آن، به بازنگری ساختار دولت سلجوقی از زمان تشکیل امپراتوری سلجوقی تا پایان حکومت سلطان ملکشاه )۱-۴۸۵ ۴۳ق( می پردازد تا نوع ویژه ای ازمشروعیت سیاسی را معرفی کند که سلجوقیان با تکیه بر کنشگران و نهادهای مؤثر در جامعه و تقسیم قدرت در میان ایشان در تاریخ ایران رقم زدند.
ترکمانان سلجوقی زمانی در عرصهٔ قدرت خواهی گام نهادند که ایران تجربهٔ تاریخی وسیعی از تحوالت سیاسی و تشکیل حکومت های نو به نو در دورۀ خالفت عباسی را پشت سر می گذاشت. این دولت ها تجربه ارزشمندی از ساختار و مشروعیت سیاسی را برای دولت سلجوقی به یادگار گذاشتند تا به کمک آن اولین امپراتوری اسالمی را در تاریخ میانهٔ تشکیل دهند دولت سلجوقی با تکیه بر شیوه ای مرکب از آداب و رسوم قبیله ای و دیوان ساالری ایرانی،ساختار جدیدی از قدرت را ایجاد کرد که توانست نزدیک به یک قرن و نیم بر قلمرو گسترده ای از ماوراءالنهر تا مدیترانه حکومت کند. این مقاله با توجه به مقاله ماکس وبر از مشروعیت و انواع آن، به بازنگری ساختار دولت سلجوقی از زمان تشکیل امپراتوری سلجوقی تا پایان حکومت سلطان ملکشاه )۱-۴۸۵ ۴۳ق( می پردازد تا نوع ویژه ای ازمشروعیت سیاسی را معرفی کند که سلجوقیان با تکیه بر کنشگران و نهادهای مؤثر در جامعه و تقسیم قدرت در میان ایشان در تاریخ ایران رقم زدند.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Selçuklu Devleti, Siyasi Yapı, Halifelik, Saltanat, Vezaret, Emirlik, Siyasi Meşruiyet, مشروعیت سیاسی, امارت, وزارت, خالفت،سلطنت, ساختار قدرت, دولت سلجوقی
Kaynak
Selçuklu Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
13
Künye
Kazemighalinghieh, H., Ellik, Y., (2020). Selçuklular Devleti'nde İktidarın Yapısı ve Siyasi Meşrutiyet. Selçuklu Araştırmaları Dergisi, (13), 263-268.
