Kronik hastalarda hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi: Erzurum ili örneği
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dünyada kronik hastalık çeşidi ve sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu durumda sağlık sistemleri için tehlike arz etmektedir. Kronik hastalıkların sağlık sistemlerine olumsuz etkisini azaltmak için bu hastalıkların kişiler tarafından yönetilebilmesi önemli bir konu haline gelmiştir. Literatürde kronik hastalıkların yönetilmesi konusunda iki kavram ön plana çıkmaktadır. Bunlar hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlığı kavramlarıdır. Araştırmanın amacı ise kronik hastalığa sahip hastaların hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenerek değerlendirilmesidir. Uluslararası literatürde hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlığı üzerine yapılmış birçok çalışma mevcuttur. Ancak bu iki kavramı ilişkilendiren çok fazla çalışmaya rastlanmamıştır. Ulusal literatürde de iki kavramı ilişkilendiren herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Söz konusu durumda araştırmanın önemine vurgu yapmaktadır. Araştırma Erzurum ilinde ikamet eden en az bir kronik hastalığa (kalp damar hastalıkları, diyabet, astım, koah, kolesterol ve hipertansiyon) sahip 18 yaş ve üzeri kişileri kapsamaktadır. Araştırma amaçlı kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak 407 katılımcı ile gerçekleşmiştir. Katılımcılara üç bölümden oluşan anket formu uygulanmıştır. İlk bölüm katılımcıya ait demografik verileri, ikinci bölüm hasta güçlendirme ölçeğini ve üçüncü bölüm ise sağlık okuryazarlığı ölçeğini oluşturmaktadır. Toplanan veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada katılımcıların cinsiyeti ile hasta güçlendirme düzeyi arasında anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Ancak katılımcıların cinsiyeti ile sağlık okuryazarlığı düzeyi arasında anlamlı farklılık olmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte katılımcıların hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlık düzeyleri ile medeni durumları arasında da anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmada hastalık türleri ile hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlık ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Ancak katılımcıların hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlık düzeyleri ile sağlık durumlarını değerlendirme düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Yapılan korelasyon analizine göre hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlığı arasında pozitif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Başka bir ifade ile kronik hastalığa sahip hastaların hasta güçlendirme düzeyi arttıkça sağlık okuryazarlık düzeyi de artmaktadır. Literatürde hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlığı kavramları arasında bir ilişkinin olmadığı sonucunu gösteren çalışmalarda dahil olmak üzere genellikle ilgili literatürde bu iki kavramın birbirinden bağımsız kavramlar olmadığı vurgulanmıştır. Mevcut tartışmalar için bu iki kavramı değerlendiren daha fazla çalışmaların yapılması gerektiği düşünülmektedir.
The type and number of chronic diseases are increasing day by day in the world. In this case, it poses a danger to health systems. In order to reduce the negative effects of chronic diseases on health systems, the management of these diseases by individuals has become an important issue. In the literature, two concepts come to the fore in the management of chronic diseases. These are the concepts of patient empowerment and health literacy. The aim of the study is to examine and evaluate the relationship between patient empowerment and health literacy levels of patients with chronic diseases. There are many studies on patient empowerment and health literacy in the international literature. However, there are not many studies that associate these two concepts. No study has been found in the national literature that associates the two concepts. It emphasizes the importance of research in this situation. The research includes people aged 18 years and over with at least one chronic disease (cardiovascular diseases, diabetes, asthma, COPD, cholesterol and hypertension) residing in Erzurum. The research was carried out with 407 participants using convenience sampling method. A questionnaire consisting of three parts was applied to the participants. The first part is the demographic data of the participant, the second part is the patient empowerment scale and the third part is the health literacy scale. The collected data were analyzed with the SPSS program. In the study, it was determined that there was a significant difference between the gender of the participants and the level of patient empowerment. However, it was determined that there was no significant difference between the gender of the participants and the level of health literacy. In addition, it was determined that there was no significant difference between the patient empowerment and health literacy levels of the participants and their marital status. In the study, no significant relationship was found between disease types and patient empowerment and health literacy averages. However, a significant difference was found between the patient empowerment and health literacy levels of the participants and their level of evaluation of their health status. According to the correlation analysis, it was determined that there is a positive, moderate and significant relationship between patient empowerment and health literacy. As a result, a significant relationship was found between patient empowerment and health literacy. In other words, as the patient empowerment level of patients with chronic disease increases, the level of health literacy also increases. It has been emphasized that these two concepts are not independent from each other in the relevant literature, including studies showing that there is no relationship between the concepts of patient empowerment and health literacy in the literature.For the current discussions, it is thought that more studies should be done evaluating these two concepts.
The type and number of chronic diseases are increasing day by day in the world. In this case, it poses a danger to health systems. In order to reduce the negative effects of chronic diseases on health systems, the management of these diseases by individuals has become an important issue. In the literature, two concepts come to the fore in the management of chronic diseases. These are the concepts of patient empowerment and health literacy. The aim of the study is to examine and evaluate the relationship between patient empowerment and health literacy levels of patients with chronic diseases. There are many studies on patient empowerment and health literacy in the international literature. However, there are not many studies that associate these two concepts. No study has been found in the national literature that associates the two concepts. It emphasizes the importance of research in this situation. The research includes people aged 18 years and over with at least one chronic disease (cardiovascular diseases, diabetes, asthma, COPD, cholesterol and hypertension) residing in Erzurum. The research was carried out with 407 participants using convenience sampling method. A questionnaire consisting of three parts was applied to the participants. The first part is the demographic data of the participant, the second part is the patient empowerment scale and the third part is the health literacy scale. The collected data were analyzed with the SPSS program. In the study, it was determined that there was a significant difference between the gender of the participants and the level of patient empowerment. However, it was determined that there was no significant difference between the gender of the participants and the level of health literacy. In addition, it was determined that there was no significant difference between the patient empowerment and health literacy levels of the participants and their marital status. In the study, no significant relationship was found between disease types and patient empowerment and health literacy averages. However, a significant difference was found between the patient empowerment and health literacy levels of the participants and their level of evaluation of their health status. According to the correlation analysis, it was determined that there is a positive, moderate and significant relationship between patient empowerment and health literacy. As a result, a significant relationship was found between patient empowerment and health literacy. In other words, as the patient empowerment level of patients with chronic disease increases, the level of health literacy also increases. It has been emphasized that these two concepts are not independent from each other in the relevant literature, including studies showing that there is no relationship between the concepts of patient empowerment and health literacy in the literature.For the current discussions, it is thought that more studies should be done evaluating these two concepts.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Hasta güçlendirme, Kronik hastalık, Chronic disease, Patient empowerment, Sağlık okuryazarlığı, Health literacy
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Ağlamış, M. (2021). Kronik hastalarda hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi: Erzurum ili örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
