Geleneksel Türk evinin cephe analizi: İstanbul-Zeyrek semti Haydar Mahallesi örneği

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2008-10-17

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Tarihi Kentlerin yaşayışında ki değişim, geçmişin günümüze aktarılmasına yardımcı olan sosyo-kültürel ve fiziki çevre ile kavranabilmektedir. İnsanların toplumsal davranışları, yeni gereksinimler meydana getirmekte bu da fiziki çevrenin değişimine sebebiyet vermektedir. Kentleşmiş yerleşimlerde kentin modern diye adlandırılan mekânsal birimleri yanında, geçmişin sosyal davranışlarını günümüze aktaran tarihi yapılar da bulunmaktadır. İnsan davranışlarının, o günün mantıksal değerleri ile birleşmesi sonucu meydana gelmiş bu yapılar, aynı fonksiyonu taşıyan grupları içinde yapısal bir konsepte sahiptirler. Parsel kullanımları, plan çözümlemeleri, cephe düzenleri bu ikili ilişkinin neticesinde tasarlanmıştır. Bütün bu özellikleri bünyesinde bulunduran geleneksel konut mimarimizin yoğun olarak bulunduğu tarihi kentsel yerleşimlerde, hızla gelişen şehirleşmeye karşı gereken tepkiyi veremeyen yapıların korunması ve geleceğe doğru bir şekilde aktarılabilmesi için farklı ölçeklerde belgeleme çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmada İstanbul'un Tarihi Yarımada'sı olarak adlandırılan surlarla çevrili bölgede yer alan Zeyrek Semti Haydar Mahallesi'nin günümüzde hala ayakta olan tescilli sivil mimarı yapısı, konutların cephe analizleri ve düzenlemeleri ele alınmıştır. ?Geleneksel Türk Evinin Cephe Analizi: İstanbul-Zeyrek Semti Haydar Mahallesi Örneği? adlı bu tezin giriş bölümünde çalışmanın amacı ve kapsamı ile kullanılan materyal ve izlenen metod anlatılmaktadır. İkinci bölümde çalışma alanının ve yakın çevresinin tarihsel süreçte geçirdiği değişimler anlatılmış, bunlara ek olarak mahalle yerleşiminin fiziki dokusunun genel özellikleri, konutların tescil durumları, kat adetleri, yapım sistemleri, kullanım türleri, özgünlük durumları saptanmıştır. İki aşamalı üçüncü bölümde geleneksel konut mimarimizi oluşturan yapıların gelişim sürecine ve cephe elemanlarıyla beraber cephe bütününün genel özelliklerine değinilmektedir. Bölümün ikinci kısmı, çalışmanın ana konusu olan konut cephe elemanlarının analiz ve tipolojik sınıflandırmasının nedeninden, gerekliliğinden ve oluşturulması için izlenecek yöntemlerden teşekküldür. Çalışmanın dördüncü bölümünde cephe ağırlıklı envanter çalışmaları çıkarılan konutların bütün cephe elemanları kendi içlerinde ayrı ayrı değerlendirilmiş, sayısal yoğunlukları bulundukları adalara göre tablolar halinde gösterilmiş ve çizimlerle tipolojik tabloları oluşturulmuştur. Daha sonra cepheler düzenleniş biçimlerine göre sınıflandırılmıştır. Bölümün sonunda on sekiz yapı adasının her biri bulundurdukları tescilli konutların cephelerine göre tablolarla değerlendirilmiştir. Sonuç ve değerlendirme bölümünde, konut sokak cepheleri, bulunduğu çevrenin zaman içindeki fiziki ve sosyolojik değişimi göz önünde bulundurularak mimari olarak değerlendirilmiştir.
Evolution of historical towns can only be understood by socio-cultural and physical environments which themselves help transform the past into the present. Society?s behaviour neccessitates development which thus forms reason for evolution of the physical environment. In urban locations, in addition to cities? as modern developments, there are historical places which carry social behaviour from the past into our present. These places, established through the relationship of human behaviour with the logical ideas of the time, posses a pysical concept which utilize the same functions as other similar groups. Lot usage, plan analysis, facade arrangement are a few elements designed upon such mentioned relationships. In an urban district, where the traditional housing architecture with such features is widespread, documentation is being done to aid in the preservation of such structures in a fast-growing urbanization so as to maintain their integrity and preserve their longevity. In this study the historic peninsula Haydar, a rampart surrounded area, had the Zeyrek District?s civil architectrural structure, its dwellings facade structure and its regulations reviewed. This study is called ?Facades Analysis of Traditional Turkish House: The Sample of İstanbul-Zeyrek District Haydar Ward?s?. In the introduction the purpose, context, material used and method followed outlined and presented. In the second section, evolution of the district and nearby areas throughout the history is reviewed along with such features as: texture of appereance, legal status, levels, construction systems, kind of use, authenticity, and protection of residences. The third section consists of two stages. The first of which explains the development of structures that constitute traditional architectural residences, and discuss the features of facade structures. The second stage of this section analyzes facade materials, and discusses the reason and necessity of typologic assortment and methods for classiffications. The fourth part of the study examines all facade elements of residences within themselves and the results are tabled according to the of their location. Their typology tables are established with their associated drawings. Later, facades are sorted according to their shapes. At the end 18 structural islands are evaluated with tables according to their registered residence elevations. It concludes, with the residences? street facades being assessed architecturally based on the sociological and physical development.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Zeyrek, Haydar Mahallesi, Tescilli konut, Cephe düzenlemeleri, Tipolojik sınıflandırma, Özgünlük, Haydar Ward, Registered dwelling, Elevation regulations, Typologic catagory, Originality

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Divleli, A. A. (2008). Geleneksel Türk evinin cephe analizi: İstanbul-Zeyrek semti Haydar Mahallesi örneği. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.