Saf hat kavun fidelerinde kurağa tolerant ve hassas genotiplerin belirlenmesi

Küresel iklim değişikliğinin önemli bir sonucu olarak ortaya çıkan kuraklık su kaynakları üzerindeki baskının her geçen gün artmasına neden olmaktadır. Bu sebeple tarımda mevcut suyun en randımanlı bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Bu yüzden, kurağa tolerant tür ve çeşitlerle yetiştiricilik yapmak su tasarrufu açısından önemli bir yaklaşımdır. Kavun yetiştiriciliği genellikle açık arazi şartlarında ve özellikle de yarı kurak iklime sahip bölgelerde yapılmaktadır. Bu bölgelerde sulama suyuna ulaşmakta ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu sebeple mevcut çalışmada, saf hat niteliğinde kavun ıslah materyallerinin tam sulama (I100) ve orta derecede su stresi (I50) koşullarında agronomik, fizyolojik ve biyokimyasal değişimler ile tolerant genotiplerin belirlenmesini hedeflenmiştir. Bu amaçla, 80 adet altınbaş (Kırkağaç tipi) seçilmiş kavun genotipi, 2 standart ticari çeşit (G1-Süper Soykan, G2- Kırkağaç 637) ve 2 hibrit çeşit (G3- Sürmeli F1, G4-Westeros F1) bitkisel materyal olarak kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, uygulanan %50 su kısıtı agronomik özelliklerde önemli kayıplara neden olmuştur. Diğer taraftan, su stresi kavun genotiplerinde fotosentez etkinliği azaltmış olup, malondialdehit (MDA) ve hidrogen peroksit (H2O2) gibi bitki hücrelerine zarar veren maddelerin artışına sebep olmuştur. Yapılan temel bileşenler analizi (PCA) sonucunda, 5, 6, 11, 12, 14, 15, 22, 33, 35, 37, 40, 57, 58, 61, 62, 63, 64, 70, 79 ve 82 nolu genotipler kurağa tolerant genotipler olarak belirlenmişlerdir. Diğer yandan, 14 nolu genotipin hem tam sulama hem de kısıtlı sulama altında ticari çeşitlerden daha yüksek su kullanım etkinliği (WUE) sağlaması nedeniyle kurak ve yarı kurak alanlarda su tasarrufu açısından önemli genotipler olduğu ortaya çıkmıştır.

Drought, which has emerged as one of the major effects of global climate change, has led to an increasing demand for water resources. For this reason, it is necessary to utilize the water available in agriculture most efficiently. Therefore, breeding with drought-tolerant species and cultivars is an important approach in terms of water conservation. In general, melon cultivation is performed in open field conditions and especially in regions with semi-arid climates. In these regions, accessing irrigation water is quite difficult. Therefore, the present study aimed to determine agronomic, physiological, and biochemical changes as well as tolerant genotypes of inbred line melon breeding materials under full irrigation (I100) and moderate water stress (I50) conditions. To accomplish this, 80 Altınbaş (Kırkağaç type) selected melon genotypes, two standard cultivars (G1-Super Soykan, G2- Kırkağaç 637), and two hybrid cultivars (G3- Sürmeli F1, G4-Westeros F1) were used as plant material. According to the study, the applied 50% water deficit exhibited a negative impact on agronomic characteristics. On the other hand, water stress reduced the efficiency of photosynthesis in melon genotypes and increased the compounds that damage plant cells, such as malondialdehyde (MDA) and hydrogen peroxide (H2O2). As a result of principal component analysis (PCA), genotypes 5, 6, 11, 12, 14, 15, 22, 33, 35, 37, 40, 57, 58, 61, 62, 63, 64, 70, 79, and 82 were determined as drought-tolerant genotypes. Genotype 14, on the other hand, which has a higher water use efficiency (WUE) in comparison to commercial varieties under both full and deficit irrigation, has proven to be crucial for water conservation in arid and semi-arid regions.