Devrim sonrası İran dış politikası (1979-2005)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2007
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
1979 yılında İran'da yaşanan devrim sadece asırlardır süren monarşi geleneğini değil, İran'ın iç ve dış politikasını da kökten değiştirmiştir. Şah zamanında ABD ve İsrail'in bölgedeki en önemli müttefiklerinden biri olan İran, devrimden sonra bu iki ülkenin hasmı haline gelmiştir. Aslında devrimin seyrine baktığımızda bunun İslam Devrimi'nden çok Şah yönetimine karşı yürütülen topyekün bir muhalefet hareketi olduğu görülmektedir. Zira devrime destek veren gruplara bakıldığında liberallerden ılımlı İslamcılara, komünistlerden radikal İslamcı kanada kadar birbirlerinden çok farklı birçok grubu bir arada görmekteyiz. Devrimden sonra Humeyni'nin yeteneğinin de etkisiyle radikal İslamcı kanat yönetimi ele geçirmiştir. Devrim sonrası İran dış politikasına yön veren faktörler ?tam bağımsızlık?, ?batı karşıtlığı? ile ?rejimin güvenliği ve ihracı? olmuştur. Kurulan yeni rejimin diğer Müslüman ülkelere de ihraç edilme çabası bölge ülkelerinde tedirginliğe sebep olmuş, bu yüzden de İran yalnızlığa itilmiştir. ABD ise bölge ülkeleri üzerindeki İran korkusunu canlı tutarak bu coğrafyada birçok üs elde etmiştir. Humeyni döneminde uluslararası alanda yalnızlığa itilen İran, Irak ile yapılan savaşta da bunun sıkıntısını fazlasıyla çekmiştir. Humeyni'nin ölümünden sonra Rafsancani ve ardından Hatemi'nin cumhurbaşkanlığı dönemlerinde İran dışa açılma hususunda daha istekli politikalar izlemiştir. Bilhassa Hatemi dönemindeki gelişmeler nedeniyle Humeyniciliğin bitmeye başladığı yorumları bile yapılmıştır. Ancak Hatemi'den sonra cumhurbaşkanlığına seçilen Ahmedinecad'ın sert söylemleri ve uzlaşmaz üslubu nedeniyle İran'da aslında pek bir şeyin değişmediği ortaya çıkmaktadır.
The Iranian revolution in 1979 did not only collapse the ancient tradition of monarchy but it also produced profound change in domestic and foreign policy of Iran. Iran, which was, a prominent ally of the USA and Israel during Shah Dynasty, has become deeply antagonistic following the revolution. When we look at the course of the revolution, it can be considered a massive opposition to Shah dynasty rather than an Islamic revolution since the supporters of the revolution include many different circles ranging from liberals to moderate Islamists or from communists to radical Islamists. After the revolution, Islamic circles seized the power due to the Ayatollah Khomeini's charisma and ability After the revolution, the principles of the Iranian foreign policy have become `independence?, `anti-westernism? and `safeguarding and export of the regime?. Due to the efforts of exportation of the newly founded regime to other Islamic countries, Iran has been isolated while USA has gained many bases in countries in the region by keeping the fear of Iran alive. Iran, which was isolated during the Khomeini period, suffered from this isolation during its war with Iraq. After Khomeini?s death, Rafsanjani and Khatami successively followed foreign policies of expanding relations with the world. Especially during the Khatami period, there were even comments about death of Khomeinism. However, the harsh comments and irreconcilable attitudes of Ahmadinejad, the current president of Iran elected after Khatami have showed that very little has changed in Iran.
The Iranian revolution in 1979 did not only collapse the ancient tradition of monarchy but it also produced profound change in domestic and foreign policy of Iran. Iran, which was, a prominent ally of the USA and Israel during Shah Dynasty, has become deeply antagonistic following the revolution. When we look at the course of the revolution, it can be considered a massive opposition to Shah dynasty rather than an Islamic revolution since the supporters of the revolution include many different circles ranging from liberals to moderate Islamists or from communists to radical Islamists. After the revolution, Islamic circles seized the power due to the Ayatollah Khomeini's charisma and ability After the revolution, the principles of the Iranian foreign policy have become `independence?, `anti-westernism? and `safeguarding and export of the regime?. Due to the efforts of exportation of the newly founded regime to other Islamic countries, Iran has been isolated while USA has gained many bases in countries in the region by keeping the fear of Iran alive. Iran, which was isolated during the Khomeini period, suffered from this isolation during its war with Iraq. After Khomeini?s death, Rafsanjani and Khatami successively followed foreign policies of expanding relations with the world. Especially during the Khatami period, there were even comments about death of Khomeinism. However, the harsh comments and irreconcilable attitudes of Ahmadinejad, the current president of Iran elected after Khatami have showed that very little has changed in Iran.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
İran devrimi, Humeyni, Şia, Rejim ihracı, Nükleer silahlanma, Nuclear armin, Export of the regime, Shia, Khomeini, Iran revolution
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Yurdakurban, İ. (2007). Devrim sonrası İran dış politikası (1979-2005). Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.
