Kadınların sağlıklı yaşam farkındalıkları ve sağlık anksiyetelerinin kanser taramalarına yönelik tutumları üzerine etkisinin incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Hastalık kategorileri içerisinde ciddi bir boyut olan kanser hastalığı, her geçen gün Dünya üzerindeki oranını artırmakta ve insan yaşamı üzerinde yıkıcı etkilere sebep olmaktadır. Kanser hastalığı ile mücadele sürecinde önemli yaklaşım, bu hastalığın erken tanı ve müdahaleler ile fark edilip hastalığın ilerlemesinin önüne geçmektir. Kanser gibi ciddi boyutta gelişen her sağlık probleminde hastalık oluşmadan veya hastalık sürecinde bireyin davranış ve duygu durumu normal seviyeden saparak sağlık anksiyetesi meydana getirmektedir. Diğer taraftan sağlıklı bir yaşamın önemi konusunda yaygın farkındalığın teşvik edilmesi ile birey gerek sağlığına gerekse hastalıklara karşı bilinçlenerek anksiyeteye sebep olabilecek durumlar azaltılabilmektedir. Bu doğrultuda ciddi sonuçları olan kanser hastalığının sağlıklı yaşam çerçevesinde farkında olup erken tedavi ve önlemlerin alınması birey için çok etkili olacaktır. Kadınların sağlıklı yaşam farkındalığı ve sağlık anksiyetesinin kanser taramalarına yönelik tutumları üzerindeki etkisinin incelenmesi amacıyla bu araştırma yürütülmüştür. Araştırma kapsamında Türkiye geneli 705 kadın katılımcıya ulaşılarak, evrenin niteliği hususunda 30 ila 70 yaş arası kadınlar üzerinde araştırma gerçekleştirilmiştir. Katılımcı kadınlardan online anket tekniği ile veri toplanmıştır. Nicel türde olan bu araştırmada sağlıklı yaşam farkındalığı ölçeği, sağlık anksiyetesi ölçeği ve kanser taramalarına yönelik tutum ölçeği kullanılarak veri toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 21.0 paket programında analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılıma uygunluğunun tespit edilmesi ile parametrik testler olan; bağımsız gruplarda t testi, varyans analizi ve araştırmanın asıl amacını test etmek için korelasyon ve regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda kadın katılımcıların tanımlayıcı özelliklerine ait veriler incelendiğinde %42,1'i 30-39 yaş aralığında, %38,2'si lise eğitim kategorisine, %79,6'sı evli ve %55,9'u orta halli gelir durumuna sahip olduğu tespit edilmiştir. Sağlıklı yaşam farkındalığı ile kanser taramalarına yönelik tutum arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı gözlemlenmektedir. Diğer taraftan sağlık anksiyetesi ile kanser taramalarına yönelik tutum arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucu bağlamında; bağımlı değişken ile bağımsız değişkenler arası regresyon analizi anlamlı bir sonuç vermiştir. Bu anlamlılığın hangi değişkenler arası olduğuna bakıldığında sağlık anksiyetesi ile kanser taramalarına yönelik tutum arasında anlamlı bir etki mevcuttur ve bağımlı değişken olan kanser taramalarına yönelik tutum üzerindeki değişimin %9,1'i bağımsız değişkenler olan sağlıklı yaşam farkındalığı ve sağlık anksiyetesi tarafından açıklanmaktadır.
Cancer, which is a serious disease among the disease categories, increases its rate in the world every day and causes devastating effects on human life. The important approach in the fight against cancer is to recognize this disease with early diagnosis and interventions and to prevent the progression of the disease. In every health problem that develops seriously, the behavior and emotional state of the individual deviates from the normal level before the disease occurs or during the disease process and causes health anxiety On the other hand, by promoting widespread awareness of the importance of a healthy life, individuals can be made aware of both their health and diseases and situations that may cause anxiety can be reduced. In this direction, being aware of cancer disease, which has serious consequences, within the framework of a healthy life and taking early treatment and precautions will be very effective for the individual. This study was conducted to examine the effect of women's healthy living awareness and health anxiety on their attitudes towards cancer screenings. Within the scope of the research, 705 female participants were reached throughout Turkey and the research was conducted on women between the ages of 30 and 70 in terms of the nature of the population. Data were collected from the participating women using an online survey technique. In this quantitative study, data were collected using the healthy living awareness scale, health anxiety scale and attitude towards cancer screening scale. The data obtained were analyzed in SPSS 21.0 package program. After determining the suitability of the data for normal distribution, parametric tests such as t test in independent groups, analysis of variance and correlation and regression analysis were performed to test the main purpose of the research. As a result of the research, when the data on the descriptive characteristics of the female participants were examined, it was determined that 42.1% were in the 30-39 age range, 38.2% had high school education category, 79.6% were married and 55.9% had a middle income status. It is observed that there is no significant relationship between healthy living awareness and attitude towards cancer screenings. On the other hand, it was determined that there was a significant relationship between health anxiety and attitude towards cancer screenings. In the context of the results of the study, the regression analysis between the dependent variable and independent variables yielded a significant result. When we look at which variables this significance is between, there is a significant effect between health anxiety and attitude towards cancer screenings and 9.1% of the change in the dependent variable, attitude towards cancer screenings, is explained by the independent variables, healthy living awareness and health anxiety.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Sağlıklı Yaşam, Sağlık Anksiyetesi, Kanser, Kanser Taramaları, Healthy Lifestyle, Health Anxiety, Cancer, Cancer Screening

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Demirhan, N. (2024). Kadınların sağlıklı yaşam farkındalıkları ve sağlık anksiyetelerinin kanser taramalarına yönelik tutumları üzerine etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.