Dozimetre taşıyan sağlık çalışanlarında iş yükünün iyonlaştırıcı radyasyon risk algısına etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırma; Konya'daki üçüncü basamak hastanelerde, dozimetre taşıyan sağlık çalışanlarının iş yükü durumunun, iyonize radyasyon risk algılarına etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Önemi: Günümüz sağlık hizmetlerinde hastalara tanı ve tedavi uygulamaları için iyonlaştırıcı radyasyon yayan cihazlar sık kullanılmaktadır. Bu cihazlar kullanılırken, hastalar ile beraber çalışanlar da iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalmaktadır. X-ışınları organizmalara, canlı olan dokulara zarar vermektedir veya öldürücü etki yapmaktadır. Bu nedenle hastaların ve sağlık çalışanlarının X-ışınlarına gereksiz yere maruz kalmasının önüne geçilmelidir. İyonlaştırıcı radyasyon alanında görev yapan sağlık çalışanlarının iş yükünün fazla olması da daha fazla radyasyona maruz kalmalarına neden olmaktadır. Araştırma sağlık çalışanlarının iş yüklerindeki artışın, iyonlaştırıcı radyasyon risk algılarını nasıl etkilediğini göstermesi açısından önem arz etmektedir. Gereç ve Yöntem: Araştırma, Konya ilinde hizmet veren Selçuk Üniversitesi Selçuk Tıp Fakültesi Hastanesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi'nde dozimetre taşıyan sağlık çalışanları üzerinde yapılmıştır. Araştırma evreninden bir örneklem seçilmemiş ve evrenin % 90,95'ine ulaşılmıştır. Veriler, Sakaoğlu Manavgat (2011) tarafından hazırlanmış olan "Mesleksel İyonlaştırıcı Radyasyon Risk Algısı Anketi" ve Caplan ve ark(1980) tarafından geliştirilmiş 11 maddelik iş yükü ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Veriler SPSS 20.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Katılımcıların, hane aylık gelir ortalaması, kaygı düzeyleri, bilgi puanları, iş yükü ortalaması ile iyonlaştırıcı radyasyon risk algıları arasındaki ilişkileri belirlemek için korelasyon analizi kullanılmıştır. Ortalamalar arası ikili karşılaştırmalarda "Bağımsız Örneklem t Testi", ikiden fazla grupların ortalamalarının karşılaştırılmasında "Tek Yönlü Varyans Analizi" kullanılmıştır. İş yükünün iyonlaştırıcı radyasyon risk algısına etkisini belirlemek için "Basit Doğrusal Regresyon Analizi" kullanılmıştır. Bulgular : Katılımcıların; yaş ortalaması 32,55 ± 7,41, %57,7'si erkektir, %63,7'si evlidir ve %59,7'si çocuk sahibidir. Katılımcıların iyonlaştırıcı radyasyon risk algısı ortalaması 7,51 ± 2,09 olarak bulunmuştur. Katılımcıların genel olarak yaşam olayları ile ilgili kaygı düzeyleri ortalaması 5,59 ± 2,34 olarak bulunmuştur. Katılımcıların iyonlaştırıcı radyasyon alanlarında görev yapmalarından dolayı ileride bir sağlık sorunu geçirmeleriyle ilgili kaygı düzeyi ortalaması ise 6,98 ± 2,19 olarak bulunmuştur. Katılımcıların iş yükü ortalaması da 3,54 ± 0,59 olarak bulunmuştur. Sonuç: Katılımcıların yüksek risk algısına ve fazla iş yüküne sahip oldukları tespit edilmiştir. İş yükündeki artışın pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde iyonlaştırıcı radyasyon risk algısını etkilediği saptanmıştır. Katılımcıların iş yükü arttıkça, iyonlaştırıcı radyasyon risk algısı da arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Fakat; hekimlerin iş yükü ortalaması diğer meslek gruplarına göre anlamlı derecede yüksek iken, iyonlaştırıcı radyasyon risk algısı diğer meslek gruplarından düşük çıkması dikkat çekmektedir.
This study aims at detecting the effect of health professionals' workload with dosimeter in tertiary hospitals in Konya on risk perception of ionizing radiation. Significance: Devices spreading ionizing radiation for diagnostic and treatment modalities in daily medical practice are frequently used. While using these devices, health professionals are also exposed to ionizing radiation, as well as patients. X-rays damage organisms or have fatal effects on living tissues. So, patients and health professionals should be protected against unnecessary exposure to X-rays. Intense workload experienced by health professionals in hospital settings including ionizing radiation also leads the professionals to be exposed to extra radiation. Our study is significant in order to indicate how the increase experienced by health professionals at work affects the risk perception of ionizing radiation. Material and Method: The study was performed in health professionals with dosimeter in two university hospitals in Selcuk Medical School of Selcuk University and Meram Medical School of Necmettin Erbakan University. No specific cosmos was selected for the study, but 90.95% of all professionals were investigated as samples. The data were obtained via "The Questionnaire for Occupational Ionizing Radiation Risk Perception" prepared by Sakaoglu, Manavgat (2011) and an 11-item workload scale developed by Caplan et al. (1980), and analyzed with SPSS 20.0 software package. A correlation analysis was performed to define the association between ionizing radiation risk perception of participants and their mean monthly income, anxiety level, information scores and mean workload. For pair comparisons between averages, "The Independent Sampling t Test" and for comparing the averages of groups with more than two, "TheOne-WayVariance Analysis" were used. To determine the effect of workload on ionizing radiation risk perception, "The Simple Linear Regression Analysis" was used. Results: Mean age rate of participants was 32.55±7.41, and 57.7% were men while 63.7% were married, and 59.7% had offsprings. Mean ionizing radiation risk perception of participants was found as 7.51±2.09. Mean anxiety levels of participants for life events were found as 5.59±2.34. However, participants' mean anxiety levels for experiencing a future health challenge were found as 6.98±2.19. Mean workload of participants was also found as 3.54±0.59. Conclusion: Participants were detected to have high risk perception and intense workload. The increase seen in workload was found to affect participants' ionizing radiation risk perception positively and significantly. As workload increases, ionizing radiation risk perception of participants was observed to be increased, as well. However, while mean workload of physicians was significantly higher than that of other professions, the fact that ionizing radiation risk perception of physicians was found lower draws-attention.
This study aims at detecting the effect of health professionals' workload with dosimeter in tertiary hospitals in Konya on risk perception of ionizing radiation. Significance: Devices spreading ionizing radiation for diagnostic and treatment modalities in daily medical practice are frequently used. While using these devices, health professionals are also exposed to ionizing radiation, as well as patients. X-rays damage organisms or have fatal effects on living tissues. So, patients and health professionals should be protected against unnecessary exposure to X-rays. Intense workload experienced by health professionals in hospital settings including ionizing radiation also leads the professionals to be exposed to extra radiation. Our study is significant in order to indicate how the increase experienced by health professionals at work affects the risk perception of ionizing radiation. Material and Method: The study was performed in health professionals with dosimeter in two university hospitals in Selcuk Medical School of Selcuk University and Meram Medical School of Necmettin Erbakan University. No specific cosmos was selected for the study, but 90.95% of all professionals were investigated as samples. The data were obtained via "The Questionnaire for Occupational Ionizing Radiation Risk Perception" prepared by Sakaoglu, Manavgat (2011) and an 11-item workload scale developed by Caplan et al. (1980), and analyzed with SPSS 20.0 software package. A correlation analysis was performed to define the association between ionizing radiation risk perception of participants and their mean monthly income, anxiety level, information scores and mean workload. For pair comparisons between averages, "The Independent Sampling t Test" and for comparing the averages of groups with more than two, "TheOne-WayVariance Analysis" were used. To determine the effect of workload on ionizing radiation risk perception, "The Simple Linear Regression Analysis" was used. Results: Mean age rate of participants was 32.55±7.41, and 57.7% were men while 63.7% were married, and 59.7% had offsprings. Mean ionizing radiation risk perception of participants was found as 7.51±2.09. Mean anxiety levels of participants for life events were found as 5.59±2.34. However, participants' mean anxiety levels for experiencing a future health challenge were found as 6.98±2.19. Mean workload of participants was also found as 3.54±0.59. Conclusion: Participants were detected to have high risk perception and intense workload. The increase seen in workload was found to affect participants' ionizing radiation risk perception positively and significantly. As workload increases, ionizing radiation risk perception of participants was observed to be increased, as well. However, while mean workload of physicians was significantly higher than that of other professions, the fact that ionizing radiation risk perception of physicians was found lower draws-attention.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Dozimetri, Dosimetry, Radyasyon-iyonizan, Radiation-ionizing
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Türktemiz, H. (2016). Dozimetre taşıyan sağlık çalışanlarında iş yükünün iyonlaştırıcı radyasyon risk algısına etkisi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.