Coğrafya kader ilişkisi

Bu çalışma, coğrafyanın insan hayatındaki belirleyici rolünü İslam kelam literatürü çerçevesinde ele almakta ve kader kavramını felsefi, dini ve sosyolojik boyutlarıyla incelemektedir. İbn Haldun'un "Umran İlmi" kapsamında geliştirdiği toplumsal gelişim teorisi, coğrafya ile kader arasındaki ilişkiyi anlamada temel bir referans noktası olarak değerlendirilmiştir. Ona göre toplumların gelişimi ve çöküşü, yaşadıkları coğrafyanın iklim, toprak ve kaynak koşullarıyla doğrudan bağlantılıdır. Çalışmanın ilk bölümünde kader kavramının dilsel ve terimsel anlamları, İslam düşüncesindeki temel kavramlarla ilişkisi ele alınmıştır. İkinci bölümde ise kaderin değişip değişmeyeceği meselesi bireysel ve toplumsal düzeylerde tartışılmış, insanın özgür iradesi ile ilahi takdir arasındaki etkileşim incelenmiştir. Ayrıca, doğal afetler gibi unsurlar üzerinden coğrafi kader kavramı değerlendirilmiş ve Yahudilik ile Hristiyanlıkta kader anlayışına da yer verilmiştir. Son bölümde, İbn Haldun'un determinizm anlayışı çerçevesinde iklimin insan karakteri ve toplumsal yapılar üzerindeki etkileri ele alınmış, "bedevi" ve "hadari" umran kavramları tartışılarak sosyo-ekonomik yapılar incelenmiştir. Bu çalışma, coğrafyanın kader üzerindeki etkisini İslam düşüncesi bağlamında değerlendirerek, ilahi takdirin coğrafi şartlarla nasıl şekillendiğine dair kapsamlı bir analiz sunmaktadır.

This study examines the determining role of geography in human life within the framework of Islamic theological literature and explores the concept of fate from philosophical, religious, and sociological perspectives. Ibn Haldun's theory of social development, formulated within the scope of his "Science of Civilization" (Ilm al-Umran), serves as a key reference point in understanding the relationship between geography and fate. According to him, the development and decline of societies are directly linked to the climate, soil, and resource conditions of their geographical environment. The first section of this study discusses the linguistic and terminological meanings of fate and its relationship with fundamental concepts in Islamic thought. The second section examines whether fate is subject to change on both individual and societal levels, analyzing the interaction between human free will and divine decree. Additionally, the concept of geographical fate is evaluated through elements such as natural disasters, and perspectives on fate in Judaism and Christianity are also addressed. The final section explores Ibn Khaldun's determinism, assessing the impact of climate on human character and social structures. The concepts of "Bedouin" and "Hadari" civilization are discussed to analyze socio-economic structures in relation to human interaction with nature. This study provides a comprehensive analysis of how divine destiny manifests through geographical conditions, offering insights into the impact of geography on fate within the context of Islamic thought.