Işknâme, Tırâşnâme, Risâle-i Âfâk u Enfus (metin-çeviri-inceleme)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yazdığı manzum eserlerle Mevlâna ve Mevlevîliğin daha iyi anlaşılması için çaba gösteren Muğlalı Şâhidî İbrâhîm Dede'nin üzerinde çalıştığımız Farsça Işknâme, Tırâşnâme, Risâle-i Âfâk u Enfus adlı manzum eserleri kendisinin fazla bilinmeyen eserlerindendir. Bu eserlerin, nüshalarının çoğunluğu Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesindeki Koleksiyonlar içerisinde olmak üzere, Konya B. Y. E. K. , Millî Kütüphanede, Mevlâna Müzesi İhtisas Kütüphanesinde, Beyazıt Devlet Kütüphanesinde, Kütahya Tavşanlı Z. İ. H. Kütüphanesindedir. XVI. yüzyılda yurdun en ücra köşelerine kadar ulaşan Mevlevîlik en parlak dönemlerinden birini yaşamıştır. Özellikle Dîvâne Mehmed Çelebi, Şâhidî ve diğer müridlerin Mevlevîliği halka tanıtma çabaları boşa çıkmamış ve Mevlevîlik Osmanlı Sultanlarının maddi - mânevî desteği ile bu yüz yılda hızla yayılmıştır. 94 beyitlik Işknâme adlı eser ilâhî aşkı ve ilâhî aşkın tüm özelliklerini konu edinmiştir. Aşkın vasfını ve inceliklerini anlatmak için ayetlerden faydalanılmış ve bu ayetlerden yola çıkılarak aşk açıklanmaya çalışılmıştır. Şâhidî aşk ile beraber peygamberlerden ve tasavvuf büyüklerinden söz ederek aşkın her şeyin kaynağı olduğunu anlatır. Allah'ın isim ve sıfatlarından bahsederken yaratılmış olan her şeyin ve yeryüzünün aşk için yaratılmış olduğunu söyler. Şâhidî İbrâhîm Muğlavî'nin Tırâşnâme adlı eseri de Işknâme adlı eseri gibi mesnevî tarzında yazılmış bir eserdir. Bu 75 beyitlik Farsça mesnevî Şâhidî'nin Mevlevîlikteki tırâş adabını (?) konu aldığı manzum bir çalışmasıdır. Çehâr-darb adabının inceliklerini anlattığı bu risâlesinde her bir darbın ne anlama geldiğini sırasıyla açıklar. Tasavvufî bir eser niteliğindeki Âfâk u Enfus'un toplam beyit sayısı 74 tür. Şâhidî' nin insanın kâinattaki yerini ve duruşunu konu aldığı Âfâk u Enfus adlı tasavvufî risalesinde konuyu işleyişinde bir akıcılık yoktur. İnsanı bedenen ve ruhen mümkün olduğu kadar irdelemeye gayret eder. Evrende var olan her şeyin insanda bir yansıması mutlaka vardır. Beden, ruh ve kalbin ancak bu yansıma ile bir anlam kazanacağını tasavvufî bilgilerini kullanarak açıklamaya çalışır
Shâhidî İbrahim Dede from Muğla, made an effort to introduce Mawlânâ and Mawlawiyya, wrote Ishknâma, Tırâshnâma, Resâla-e Âfâk u Anfus in Persian and these books are not known well. Copies of these books can be found at between collections of Süleymaniye Handwritten Work Library and Konya B.Y.E.K, National Library, Mawlânâ Museum Specialism Library, Beyazid State Library, Kütahya Tavşanlı Z.İ.H Library. Mawlawiyya has reached to the remotest corners of Turkey in 16th century and that time was the heyday of Mawlaviyya. Especially, Dîwâna Mahmad Chalabi, Shâhidî and other apostles made an effort to introduce Mawlawiyya to people. Ottoman Sultans also supported Mawlawiyya as spiritual and material in 16th century. Ishknâma is 94 verses and main subject of Ishknâma is godlike love and all features of godlike love. It has Mathnawi form and writer of Ishknâma used the verses of Koran to explain the godlike loves?s charecter and nicety. Shâhidî Dede speaks about prophets, sufism and love on his this Mathnawi and he explains that love is source of everything. While Shâhidî Dede speaks about the names and attributes of the God, he says that everthing which was created by the God and earth was created for love. Tırâshnâma written by Shâhidî İbrahim Muğlavi, is also Mathnawi style like Ishknâma It consists of 75 verses in French language. It gives information about shave customs (?). Accuracy of Cehar-darb customs and mean of each darbs was explained in this dissertation by Shâhidî. Resâla-e Âfâk u Anfus consists of 74 verses and it is also sufistic. Shâhidî explains place and carriage of human in cosmos in Resâla-e Âfâk u Anfus which is sufistic dissertation. He explicates the human as animo et corpore. He tries to assimilate organs to entities in cosmos. Everthing in cosmos has a reflection on human body and Shâhidî uses his sufistic intelligence and says; body, soul and heart takes meaning with this reflection.
Shâhidî İbrahim Dede from Muğla, made an effort to introduce Mawlânâ and Mawlawiyya, wrote Ishknâma, Tırâshnâma, Resâla-e Âfâk u Anfus in Persian and these books are not known well. Copies of these books can be found at between collections of Süleymaniye Handwritten Work Library and Konya B.Y.E.K, National Library, Mawlânâ Museum Specialism Library, Beyazid State Library, Kütahya Tavşanlı Z.İ.H Library. Mawlawiyya has reached to the remotest corners of Turkey in 16th century and that time was the heyday of Mawlaviyya. Especially, Dîwâna Mahmad Chalabi, Shâhidî and other apostles made an effort to introduce Mawlawiyya to people. Ottoman Sultans also supported Mawlawiyya as spiritual and material in 16th century. Ishknâma is 94 verses and main subject of Ishknâma is godlike love and all features of godlike love. It has Mathnawi form and writer of Ishknâma used the verses of Koran to explain the godlike loves?s charecter and nicety. Shâhidî Dede speaks about prophets, sufism and love on his this Mathnawi and he explains that love is source of everything. While Shâhidî Dede speaks about the names and attributes of the God, he says that everthing which was created by the God and earth was created for love. Tırâshnâma written by Shâhidî İbrahim Muğlavi, is also Mathnawi style like Ishknâma It consists of 75 verses in French language. It gives information about shave customs (?). Accuracy of Cehar-darb customs and mean of each darbs was explained in this dissertation by Shâhidî. Resâla-e Âfâk u Anfus consists of 74 verses and it is also sufistic. Shâhidî explains place and carriage of human in cosmos in Resâla-e Âfâk u Anfus which is sufistic dissertation. He explicates the human as animo et corpore. He tries to assimilate organs to entities in cosmos. Everthing in cosmos has a reflection on human body and Shâhidî uses his sufistic intelligence and says; body, soul and heart takes meaning with this reflection.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Topcu, Ş. (2009). Işknâme, Tırâşnâme, Risâle-i Âfâk u Enfus (metin-çeviri-inceleme). Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.
