Kârhâneden baruthâneye Karaman Eyaleti’nde güherçile üretimi (18–19. yüzyıllarda)
| dc.contributor.author | İnce, Yunus | |
| dc.date.accessioned | 2020-03-26T18:07:21Z | |
| dc.date.available | 2020-03-26T18:07:21Z | |
| dc.date.issued | 2011 | |
| dc.department | Selçuk Üniversitesi | en_US |
| dc.description.abstract | Güherçile; potasyum nitrat, kalsiyum nitrat ve sodyum nitratın genel adıdır. İlk kez Eski Çin’de ve Hindistan’da göçebelerin göç hareketleri sırasında yakmış oldukları ateş ile bulunmuştur. Taocu simyacılar; bilinemezci kozmik felsefe ilkeleri çerçevesinde yapmış oldukları bazı deneyler neticesinde, güherçilenin patlayıcı özelliğinin farkına varmışlardır. Eski Çin’de keşfedilen güherçile, buradan da dünyaya yayılmıştır. Osmanlı Devleti ihtiyaç duyduğu barutu topraktan elde ettiği güherçile ile üretmiştir. Kükürt ve odun kömürü barutu oluşturan diğer bileşenlerdir. Osmanlı Devleti barut üretirken %75 güherçile, %12,5 kükürt ve %12,5 odun kömürü kullanmıştır. Devlet ihtiyaç duyduğu güherçileyi bazı gelir kaynaklarını bu alana tahsis ederek karşılamıştır. Devletin başlıca barut üretim merkezleri baruthânelerdir ve bunlardan da en önemlisi İstanbul Baruthânesidir. İstanbul Baruthânesi ihtiyaç duyduğu güherçilenin büyük bir kısmını Karaman Eyaleti’nden temin etmiştir. Nitroselüloz ve nitrogliserinin keşfi ile güherçile, ateşli silahlardaki önemini kaybetmiştir. | en_US |
| dc.description.abstract | Saltpetre is the general name given to potassium nitrate, calcium nitrate and sodium nitrate. It was discovered in Ancient China and India by nomads building fires in the course of their journeys. Taoist alchemists came to know about saltpetre’s explosiveness through their experiments to comprehend the universe within the concepts of agnostic cosmic philosophy. Discovered in the far east, saltpetre use spread to all over the world. In the Ottoman Empire, saltpetre needed to produce gunpowder was supplied from the saltpetre soil. Sulphur and charcoal were the other ingredients of gunpowder. Ottoman gunpowder was composed of 75% of salpetre, 12.5 % of sulphur, and 12.5 % charcoal. To procure the demanded saltpetre, the Ottoman state alloted tenures in this field. The most important gunpowder mill (baruthane) of the empire was the Zeytinburnu gunpowder mill in Istanbul, which procured most of its saltpetre from the province of Karaman, in central Anatolia. Following the discovery of nitro-cellulose and nitro-glycerine, saltpetre lost its prominence as an explosive. | en_US |
| dc.identifier.endpage | 30 | en_US |
| dc.identifier.issn | 1303-3123 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2458-7982 | en_US |
| dc.identifier.issue | 1 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 11 | en_US |
| dc.identifier.uri | http://www.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRJNU1Ea3dNQT09 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/25901 | |
| dc.identifier.volume | 13 | en_US |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | en_US |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.relation.ispartof | Osmanlı Bilimi Araştırmaları | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | Tarih | en_US |
| dc.title | Kârhâneden baruthâneye Karaman Eyaleti’nde güherçile üretimi (18–19. yüzyıllarda) | en_US |
| dc.title.alternative | From workshop to gunpowder mill: Saltpetre production in the province of Karaman in the 18th-19th centuries | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
