Bolvadin Üçhöyük Yüzey Araştırmalarında Tespit Edilen Sürtme Taş Endüstrisine Ait Öğütme Aletleri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Sürtme taş endüstrisine ait olan öğütme taşları, Üst Paleolitik’ten günümüze
kadar hammaddelerin yenilebilir boyuttaki besinlere dönüştürülmesiyle güçlü bir
şekilde ilişkilendirilir. Bu kapsamda bir Tunç Çağı kenti olan Üçhöyük, öğütme
aletleriyle ilgili zengin bir arşive sahiptir. Öğütücülerin yoğunluğu Üçhöyük’ün
konumu, Akarçay Irmağı ve Eber Gölü’nün oluşturduğu verimli havza ve yoğun
tarımsal üretimden kaynaklandığı ileri sürülebilir. Ayrıca yerleşmenin Tunç Çağında
50 hektarı aşan bir büyüklüğe ulaşması, İç Batı Anadolu’nun önemli iskân yerlerinde
biri olduğunu kanıtlar. Çalışmamızda buradaki üretim ekonomisinin öğütme taşları
dışında farklı kanıtları karşımıza çıkmıştır. Yerleşme üzerinde tespit edilen çok sayıda
tezgâh ağırlığı, ip eğirme aleti, taş bıçak, metal buluntular ve farklı tipteki yoğun
seramik buluntular bu kanıtlar arasında sayılabilir.
Tez, 2021 ve 2022 yıllarında Üçhöyük yerleşmesi yüzey araştırmasında
bulunan 186 adet öğütme taşını inceler. Arkeolojik yerleşmelerde sık karşılaşılan bu
aletle ilgili son yıllarda önemli çalışmalar yapılmıştır. Anadolu’da yapılan
çalışmalarda daha çok Neolitik dönem buluntuları değerlendirilmiştir. Bu yüzden
Tunç Çağı yerleşmeleri özelinde yapılan çalışmalar oldukça yetersiz kalmıştır.
Çalışmanın yapılma amacı bu eksiği bir nebze kapatabilmek ve daha sonraki
çalışmalara kaynak oluşturmaktır. Ayrıca öğütme taşlarının sınıflandırılması için
gerekli teknolojik, tipolojik, boyutlar, hammadde ve kullanım aşınma analizi gibi takip
edilmesi gereken metotlar açıklanmış ve değerlendirmeler bu kapsamda yapılmıştır.
Çalışmanın bilimsel önemini desteklemek için Modern Bolvadin ilçesinde
etnografik çalışmalar yürütülmüştür. Bölgenin besin ekonomisi ve haşhaş üretiminin
öğütme taşları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Ayrıca Üçhöyük’teki öğütme taşlarının
yoğunluğunu ve karakteristiğini anlayabilmek amacıyla Afyonkarahisar ve
çevresindeki yerleşmelerin Neolitik dönemden Demir Çağı’na kadar olan öğütme taşı
arşivi incelenmiştir.
Grinding stones from the ground stone industry are strongly associated with the conversion of raw materials into edible-size foods from the Upper Paleolithic to the present. In this context, Üçhöyük, a Bronze Age city, has a rich archive of grinding tools. It can be argued that the intensity of the grinders is due to the fertile basin formed by the Akarçay River and Eber Lake and the intensive agricultural production. In addition, the fact that the settlement reached a size exceeding 50 hectares in the Bronze Age proves that it was one of the important settlements of Inner West Anatolia. In our study, we have encountered different evidences of the production economy here, apart from the grinding stones. Numerous loom weights, rope spinning tools, stone knives, metal finds and different types of dense pottery found on the settlement can be counted among these evidences. The thesis examines 186 grinding stones found in the Üçhöyük settlement survey in 2021 and 2022. Important studies have been carried out in recent years about this tool, which is frequently encountered in archaeological settlements. In the studies carried out in Anatolia, mostly Neolithic period finds were evaluated. Therefore, studies on Bronze Age settlements have been quite inadequate. The purpose of the study is to close this gap a little bit and to create a source for future studies. In addition, the methods to be followed such as technological, typological, dimensions, raw material and usage wear analysis for the classification of grinding stones were explained and evaluations were made within this scope. In order to support the scientific importance of the study, ethnographic studies were carried out in the modern Bolvadin district. The food economy of the region and the effect of poppy production on grinding stones were investigated. In addition, in order to understand the density and characteristics of the grinding stones in Üçhöyük, the grinding stone archive of Afyonkarahisar and its surrounding settlements from the Neolithic period to the Iron Age was examined.
Grinding stones from the ground stone industry are strongly associated with the conversion of raw materials into edible-size foods from the Upper Paleolithic to the present. In this context, Üçhöyük, a Bronze Age city, has a rich archive of grinding tools. It can be argued that the intensity of the grinders is due to the fertile basin formed by the Akarçay River and Eber Lake and the intensive agricultural production. In addition, the fact that the settlement reached a size exceeding 50 hectares in the Bronze Age proves that it was one of the important settlements of Inner West Anatolia. In our study, we have encountered different evidences of the production economy here, apart from the grinding stones. Numerous loom weights, rope spinning tools, stone knives, metal finds and different types of dense pottery found on the settlement can be counted among these evidences. The thesis examines 186 grinding stones found in the Üçhöyük settlement survey in 2021 and 2022. Important studies have been carried out in recent years about this tool, which is frequently encountered in archaeological settlements. In the studies carried out in Anatolia, mostly Neolithic period finds were evaluated. Therefore, studies on Bronze Age settlements have been quite inadequate. The purpose of the study is to close this gap a little bit and to create a source for future studies. In addition, the methods to be followed such as technological, typological, dimensions, raw material and usage wear analysis for the classification of grinding stones were explained and evaluations were made within this scope. In order to support the scientific importance of the study, ethnographic studies were carried out in the modern Bolvadin district. The food economy of the region and the effect of poppy production on grinding stones were investigated. In addition, in order to understand the density and characteristics of the grinding stones in Üçhöyük, the grinding stone archive of Afyonkarahisar and its surrounding settlements from the Neolithic period to the Iron Age was examined.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Öğütme taşları, Bolvadin Üçhöyük, Orta Tunç Çağı, Sürtme taş endüstrisi, Tarım, Morfolojik özellikler, Tipoloji, Üretim ekonomisi, Ground Stones, Middle Bronze Age, Grinding Stone Industry, Agriculture, Morphological Features, Typology, Economics of Production
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Gökalp, İ., (2023). Bolvadin Üçhöyük Yüzey Araştırmalarında Tespit Edilen Sürtme Taş Endüstrisine Ait Öğütme Aletleri. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
