Halkevlerinden bir kesit Bolu Halkevi (1932-1969)

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2010

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Milliyetçilik, akımının tüm dünyayı sardığı dönemde Yusuf Akçura ve Ziya Gökalp gibi önde gelen Türk aydınları, Milliyetçilik akımını Türk halkına benimsetmek amacıyla 12 Mart 1912 yılında Türk Ocakları'nı kurmuşlardı. Türk halkının benliğini tanımasında çok önemli katkıları olan Türk Ocakları, cumhuriyetin ilanından sonra beklenilen başarıyı gösterememiştir. Cumhuriyetin temel ilkeler olan laiklik, cumhuriyetçilik, devletçilik, halkçılık ve devrimcilik ilkelerini topluma benimsetilip yaygınlaştırılacak ideolojiler olmalıydı. Ayrıca devlet ve aydın kesim ile halk arasındaki kopukluk da önemli bir sorun oluşturuyordu. Aydınlar ulusal değerleri tanımıyor, halka yabancı kalıyordu. Halk ise kendi dar çemberinden çıkamıyor, devlete ulaşamıyor ve kendini ifade edemiyordu. İşte böyle bir ortamda Türk Ocakları misyonunu tamamlamış ve 10 Nisan 1931 tarihinde kapatılmıştır. Devamında ise dönemin aydınlarının ?Cumhuriyet sonrasında harf inkılâbından sonra en önemli eğitim hamlesi?, dedikleri Halkevlerinin kuruluş çalışmaları başlamıştır.19 Şubat 1932 tarihinde Halkevleri ilk 14 şubesinin kuruluşunu talimatname ile duyurmuştur. Bu ilk 14 şube arasında Bolu Halkevi de vardır. Resmi açılışını 26 Şubat 1932 de yapan Bolu Halkevi, diğer halkevleri gibi toplumun tüm kesimine hitap etmiştir. Halkevleri, CHP'nin yan kuruluşu olarak başladığı mücadelesinde Atatürk ilke ve inkılâplarını yaymak, bunları halka benimsetmek, halkı sosyal, kültürel ve ekonomik yönden geliştirmek amacı ile yola çıkmışlardı. Türk inkılâplarının teorikten pratiğe dönüştürülmesinin en güzel örneklerinden birini teşkil eden Halkevleri, cumhuriyet devri eğitim ve kültür ağını ülkede örmüşlerdir. Halkevleri, 9 etkinlik şubesi ile çalışmalarını sürdürmüştür. Halkevleri, CHP'den ve ulusal bütçeden gelen kaynaklarla kısa zamanda yurt çapında yayılarak etkinlik alanlarını genişlettiler. Ancak çok partili hayata geçilmesi ile D.P. Halkevlerine devlet eliyle verilen yardımı sorgulamaya başlamıştır. Faaliyet gösterdikleri yıllarda çağdaşlaşmanın ışığı olan Halkevleri, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş aşamasındaki bu çok zor ve mühim görevi üzerine almıştır. D.P., iktidara geldikten sonra, bu güçlü ve etkin kurumların C.H.P.'nin hizmetinde olmasını kabullenmemiştir. Sonuçta 8 Ağustos 1951 'de, 5830 sayılı yasa ile Halkevleri kapatılmıştır. 1932-1951 arasındaki 19 yıl içinde yurtta toplam 474 Halkevi ve 4322 Halkodası açılmıştır. 1960 yılından sonra tekrar örgütlenen Halkevleri kendisinden bekleneni verememiştir. 1951'de dönemin çağdaşlaşma kurumları olan Halkevlerine vurulan darbe, 1960'dan sonra telafi edilmeye çalışılmışsa da başarılı olunamamış ve 1932-1951 yılları arasında 19 yıl boyunca çok etkili ve faydalı bir faaliyet göstermiş olan Halkevleri, bir daha aynı ruhu ve dinamiği yakalayamamışlardır.
Some leading Turkish intellectuals like Ziya Gökalp and Yusuf Akçura founded The Turkish Hearth Association, 12 March 1912, to adopt the Turkish people to the nationalist movements during the period when the nationalist movements were dominant in all over the world. The Turkish Hearth Association which has very important effects on Turkish people for recognizing their own identity was not able to reach the expected success after the declaration of the republic. There had to be some ideologies to promote and adopt the basic principles of the republic; secularism, republicanism, statism, populism and revolutionism, Also the gap between the government, intellectuals and the society was a great problem. Intellectuals did not know the national values and were foreigners to the society. The people were in a narrow circle. They were not able to reach the government and express themselves. In this kind situation, The Turkish Hearth Association completed its mission and was closed, 10 April 1931. After that, the attempts were started to found The Community Centre Association described as ?The most important training moves after the Alphabet Revolution after the republic? by the intellectuals of the period. The Community Centre Association declared the foundation of its fourteen agencies by an instruction sheet, 19 February 1932.Bolu Community centre was among them. Bolu Community centre, the official opening was held on 26 February 1932, served to every part of the society like the other community centers. The community centers, as a Republican People's Party?s subsidiary, started holding its mission with the aim of disseminating Atatürks?s principles and reforms, adopting the people to them, developing the people socially, culturally and economically The community centers, one of the greatest examples of turning the Turkish reform theories into practice, built the republic period educational and cultural network. They continued their studies with 9 activity branches. They widened their activities in all over the homeland with the financial support coming from Republican People's Party and the national budget in a short time. However this support was questioned when the multi-party life started. The community centers, the light of the modernization of its period, assumed this very hard and important mission during the foundation stage of the republic. When the Democratic Party was in power, it didn?t accept the position in which the community centers were in the service of Republican People's Party. At the end, 8 August 1951, the community centers were closed by the law, no: 5830. During the nineteen years, between 1932 and 1951,474 community centers and 4322 community room were founded. They were organized again after 1960 but were not able to become successful. In 1951, the impact on the community centers, the modernization foundation of its period, was tried to be compensated after 1960 but not successfully. The community centers, held its mission affectively and successfully during the nineteen years, between 1932 and 1951, have not been able to reach the same dynamism and spirit again.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Bolu, Halkevleri, Community houses

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Polat, C. (2010). Halkevlerinden bir kesit Bolu Halkevi (1932-1969). Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.