Bursa’nın Dağlık Bölgelerinde Kadın Türbeleri Etrafında Oluşan Ritüeller Ve Ana Tanrıça Kültü
Yükleniyor...
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bursa’nın dağlık bölgesi, Bursa merkez ve diğer ilçelerinin aksine verimli ovaları ve düz arazileri olmayan, dağlık ve kırsal bir bölgedir. Bu arazi yapısından dolayı araştırmanın yapıldığı bölge “dağ bölgesi” olarak adlandırılmaktadır. Dağ bölgesi denilince akla Bursa’nın 4 dağ ilçesi; Orhaneli, Harmancık, Keles ve Büyükorhan gelmektedir. Araştırmanın yürütüldüğü Dağ Bölgesi, Türklerin tarihî deneyimlerine bağlı olarak geldikleri coğrafyalardan devşirerek getirdikleri kültür ve inanca ait çeşitli öğelerle birlikte ilk yerleşim yerleri olarak bilinen ve o günden bugüne göç vermenin dışında çok fazla sosyal hareketliliğe maruz kalmayan bir bölgedir. Bu çalışmada yörede bulunan türbelerden sadece kadın türbeleri (beş tane) ve bu türbeler etrafında oluşan dinî, kültürel ve sosyal ritüeller ele alınmıştır. Bunun yanında, çalışmada teolojide, din sosyolojisinde ve din mitolojisinde birbirinden farklı olan geleneklerin birleştirilmesi ve farklı inançlara karşı daha kapsayıcı bir duruşu savunan hareket ve denemeler anlamına gelen senkretizm, sosyal ilişki ve etkileşimlere neden olan tarihi süreç ile birlikte ele alınmıştır. Çalışmanın uygulamalı kısmı dağ ilçeleri olarak bilinen ve kadına ait türbelerin bulunduğu Harmancık ve Keles ilçeleri sınırlarında kalan yerlerde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bölgede yaşayan ve bölgeye ziyaret amaçlı gelen kişilerle görüşülmüş ve elde edilen veriler literatürden elde edilen teorik verilerle de desteklenerek yorumlanmaya çalışılmıştır. Araştırma sonuçları, günümüzde Ana Tanrıça kültünün, Umay Ana inancının ve sağaltma ocaklarının varlığına dair bulgular olduğunu göstermektedir. Bursa’nın dağlık bölgesindeki toplulukların gelenek ve inançlarına dair yürütülen bu araştırmanın, geleceğe dair olabilirlikler hakkında kısmen de olsa varsayımlarda bulunma şansı vereceği düşünülmektedir.
Bursa Mountainous Region is a mountainous and rural area not having productive lowlands and flat lands in contrast with centre and other regions of Bursa. Due to the land structure it is called as “The Mountain Region”. With the word mountain region Orhaneli, Harmancık, Keles and Büyükorhan 4 mountain regions of Bursa, come into the mind. The Mountain Region where research was conducted is an area known as the first residential area with some elements belonging to the culture and belief Turks picked and brought from the geographies they come from depending on their historical experiences and has not been exposed to social mobility except for immigration. In this study, only women shrines (number of five) and rituals that were composed of religious, culture land and social rituals were discussed among all the shrines which were located in that region. Besides, syncretism which means the acts and trials supporting a more inclusive stance on different beliefs and the combination of different customs in theology, sociology of religion and religious mythology, historical process that cause social relationship and interactions were discussed together in this study. The implementation part of the study were conducted in the places within the boundaries of Harmancık and Keles regions, known as mountain regions and where there are shrines belonging to women. In the study local residents and people who were there for a visit were met and the data acquired were supported with the theoretical ones from literature and tried to be interpreted. Research findings show that there exist evidence about the existence of Mother Goddess cult, Mother Umay belief and sanatorium at the present time. This study which has been conducted about the beliefs of the communities in Bursa mountainous region is thought to give a chance on the probabilities about future, at least partially.
Bursa Mountainous Region is a mountainous and rural area not having productive lowlands and flat lands in contrast with centre and other regions of Bursa. Due to the land structure it is called as “The Mountain Region”. With the word mountain region Orhaneli, Harmancık, Keles and Büyükorhan 4 mountain regions of Bursa, come into the mind. The Mountain Region where research was conducted is an area known as the first residential area with some elements belonging to the culture and belief Turks picked and brought from the geographies they come from depending on their historical experiences and has not been exposed to social mobility except for immigration. In this study, only women shrines (number of five) and rituals that were composed of religious, culture land and social rituals were discussed among all the shrines which were located in that region. Besides, syncretism which means the acts and trials supporting a more inclusive stance on different beliefs and the combination of different customs in theology, sociology of religion and religious mythology, historical process that cause social relationship and interactions were discussed together in this study. The implementation part of the study were conducted in the places within the boundaries of Harmancık and Keles regions, known as mountain regions and where there are shrines belonging to women. In the study local residents and people who were there for a visit were met and the data acquired were supported with the theoretical ones from literature and tried to be interpreted. Research findings show that there exist evidence about the existence of Mother Goddess cult, Mother Umay belief and sanatorium at the present time. This study which has been conducted about the beliefs of the communities in Bursa mountainous region is thought to give a chance on the probabilities about future, at least partially.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sosyoloji, Din Sosyolojisi, Ana Tanrıça kültü, Umay Ana, sağaltma ocağı, Sociology, Sociology of Religion, Mother Goddess cult, Mother Umay, sanatorium
Kaynak
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
37
Künye
Güleç, M. M., (2017). Bursa’nın Dağlık Bölgelerinde Kadın Türbeleri Etrafında Oluşan Ritüeller Ve Ana Tanrıça Kültü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 37, 108-121.
