Konya Havzası Sulamasında Enerji Kullanımı ve İlişkili Sera Gazı Salınımı Üzerine Bir Araştırma
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Konya Kapalı Havzası, Türkiye'deki 25 hidrolojik havzadan bir tanesi olup, bitkisel üretim
konusunda önemli bir potansiyele sahiptir. Toplam 49 786 km2
'lik alana sahip havzada, şeker pancarı,
mısır, yonca ve buğday, başlıca yetiştirilen bitkilerdir. Havza yıllık yağış ortalamasının 380-400 mm
arasında olması ve yağışların büyük bir kısmının bitki yetişme döneminin dışında gerçekleşmesi, havzada
yüksek miktarda sulama suyu kullanımını beraberinde getirmiştir. Bu durum, sulama suyu temini için
gereken enerji kaynağı miktarını da artırmaktadır. Bundan hareketle tez çalışmasında, Konya Kapalı
Havzası sulamasında enerji tüketimi ve bunun sonucunda açığa çıkan sera gazı emisyonlarının tespiti ve
değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Çalışmada havzada yer alan yer üstü (YÜS) ve yer altı su (YAS) kaynağını kullanan sulamalarla
birlikte, havza geneli 2010, 2015 ve 2020 yılları için değerlendirilmiştir. Değerlendirme aşamasında
ihtiyaç duyulan veriler, yapılan arazi çalışmaları ve ilgili kurumlardan temin edilme yoluyla elde
edilmiştir. YÜS sulamalarında sulama birlikleri ve diğer YÜS sulama örgütleri ele alınmış, YAS
sulamalarında planlı YAS sulamaları (sulama kooperatifleri) ile birlikte bireysel YAS sulamaları ele
alınmıştır. Değerlendirme sonucunda, 2020 yılında havza sulamasındaki toplam enerji tüketimi yaklaşık
30,8x109 MJ/yıl olarak belirlenmiştir. Bu değer, 2010 yılına oranla %97 artmıştır. Enerji tüketiminin çok
büyük bir kısmı ise YAS sulamalarından kaynaklanmaktadır. Enerji tüketimine bağlı olarak açığa çıkan
sera gazı emisyonları da aynı sulama örgütleri ve havza geneli için değerlendirilmiştir. 2010 yılı için
havza sulamasındaki toplam sera gazı emisyonu yaklaşık 857,6x106 kgCO2eşd/yıl iken, 2020 yılında
1686,8x106 kgCO2eşd/yıl olarak belirlenmiştir. Bölgede yer altı su seviyelerinin azalmasıyla birlikte,
tarımsal amaçla çekilen su miktarlarının artması, giderek daha fazla enerji tüketimi ve sera gazı
emisyonuna sebep olmaktadır. Bu nedenle, su kaynaklarının özellikle havza bütününde sürdürülebilir
kullanımına yönelik çözümler, ilgili kişi ve kurumlar tarafından uygulamaya geçirilmelidir.
Konya Closed Basin is one of the 25 hydrological basins in Turkey and has a significant potential for crop production. Sugar beet, corn, clover and wheat are the main crops grown in the basin with a total area of 49 786 km2 . The fact that the annual precipitation average of the basin is between 380- 400 mm and most of the precipitation occurs outside the crop growing period has brought along the use of high amounts of irrigation water in the basin. This situation also increases the amount of energy source required for irrigation water supply. Based on this, in the thesis study, it is aimed to determine and evaluate the energy consumption in Konya Closed Basin irrigation and the resulting greenhouse gas emissions. In the study, the entire basin was evaluated for the years 2010, 2015 and 2020, together with the irrigations using the surface (SW) and groundwater (GW) resources in the basin. The data needed during the evaluation phase were obtained through field studies and obtaining from relevant institutions. In SW irrigations, irrigation unions and other SW irrigation organizations were handled, and individual SW irrigations were discussed together with planned GW irrigations (irrigation cooperatives) in SW irrigations. As a result of the evaluation, the total energy consumption in basin irrigation in 2020 has been determined as approximately 30.8x109 MJ/year. This value has increased by 97% compared to 2010. A very large part of the energy consumption is due to the groundwater irrigation. Greenhouse gas emissions (GHG) due to energy consumption are also evaluated for the same irrigation organizations and the basin in general. While the total greenhouse gas emission in the basin irrigation was approximately 857.6x106 kgCO2eq/year in 2010, it was determined as 1686.8x106 kgCO2eq/year in 2020. Along with the decrease in groundwater levels in the region, the increase in the amount of water drawn for agricultural purposes causes more and more energy consumption and greenhouse gas emissions. For this reason, solutions for the sustainable use of water resources, especially in the entire basin, should be implemented by relevant persons and institutions.
Konya Closed Basin is one of the 25 hydrological basins in Turkey and has a significant potential for crop production. Sugar beet, corn, clover and wheat are the main crops grown in the basin with a total area of 49 786 km2 . The fact that the annual precipitation average of the basin is between 380- 400 mm and most of the precipitation occurs outside the crop growing period has brought along the use of high amounts of irrigation water in the basin. This situation also increases the amount of energy source required for irrigation water supply. Based on this, in the thesis study, it is aimed to determine and evaluate the energy consumption in Konya Closed Basin irrigation and the resulting greenhouse gas emissions. In the study, the entire basin was evaluated for the years 2010, 2015 and 2020, together with the irrigations using the surface (SW) and groundwater (GW) resources in the basin. The data needed during the evaluation phase were obtained through field studies and obtaining from relevant institutions. In SW irrigations, irrigation unions and other SW irrigation organizations were handled, and individual SW irrigations were discussed together with planned GW irrigations (irrigation cooperatives) in SW irrigations. As a result of the evaluation, the total energy consumption in basin irrigation in 2020 has been determined as approximately 30.8x109 MJ/year. This value has increased by 97% compared to 2010. A very large part of the energy consumption is due to the groundwater irrigation. Greenhouse gas emissions (GHG) due to energy consumption are also evaluated for the same irrigation organizations and the basin in general. While the total greenhouse gas emission in the basin irrigation was approximately 857.6x106 kgCO2eq/year in 2010, it was determined as 1686.8x106 kgCO2eq/year in 2020. Along with the decrease in groundwater levels in the region, the increase in the amount of water drawn for agricultural purposes causes more and more energy consumption and greenhouse gas emissions. For this reason, solutions for the sustainable use of water resources, especially in the entire basin, should be implemented by relevant persons and institutions.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
: Enerji tüketimi, Konya Kapalı Havzası, Sera gazı (SG) emisyonu, Sulama örgütleri, Yer altı suyu, Yüzey suyu, : Energy consumption, Greenhouse emissions (GHG), Ground water, Irrigation organizations, Konya Closed Basin, Surface Water
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Kalender Mehmet A., (2023). Konya Havzası Sulamasında Enerji Kullanımı ve İlişkili Sera Gazı Salınımı Üzerine Bir Araştırma. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
