Mızıkçı kelimesinin kökeni üzerine

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2003

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Ses olayları neticesinde ortaya çıkan fonetik kapanma, Türkçe kelimelerde anlam ve köken bakımından kapanmayı da doğurur. Bu kapanmayı ortadan kaldırmak için ses bilgisi, anlam bilimi ve köken bilgisinin yardımına ihtiyaç vardır. Bu yazıda mızıkçı kelimesinin şifresi çözülmeye çalışılacaktır. Bunun için suv ''su'' kelimesi ve türevleri çevresinde meydana gelen dallanmalara öncelikle bakılması gerekmektedir. Çünkü mızıkçı kelimesinin gövdesi olan mızık da bu ailedendir. Önce sıvık ''yumuşak kıvamlı, suyu fazla'' kelimesi s > c değişmesi neticesinde cıvık ''fazla suyla karıştığı için biçimini koruyamayacak kadar sulanmış; soğuk ve can sıkıcı şakalar yapan (kimse)'' olmuş, bu kelime ise göçüşme yoluyla vıcık ''sulanarak kıvamı gevşemiş, yumuşamış'' şeklini almış ve vıcık'ta meydana gelen bazı ses değişmeleri sonucunda da mızık ''cıvık; iyi pişmemiş ekmeğin hamur kalmış yeri; sözünde durmayan, cayan'' örneği ortaya çıkmıştır. suvık'ın mızık olmasına yol açan ses gelişmesinin basamakları şöyle sıralanabilir: suvık > sıvık > cıvık > vıcık > vızık > mızık. Bu kelimeler arasındaki anlam ilişkisi, suyun akışkanlık ve yumuşatıcılık özellikleriyle ilgilidir. Ancak bazılarının anlamında soyutlama olmuştur. Mesela mızık ''sözünde durmayan, cayan'' örneğinin ilk anlamı ''cıvık'' tır ve söz konusu kelime bu anlamıyla ağızlarda yer almıştır.
The phonetic closing resulted from sound occurrences cause closing in the meaning and origin of the Turkish words. In order to prevent this closing it is needed for the help of phonetics, semantics and etymology. In this article we will strive to analyze the secret code of the word mızıkçı. Therefore it is important to look at branching out related to word suv “water” and its derivatives. This is because the stem of mızıkçı, that is mızık, is in that family. Firstly the word of sıvık “watery” becomes cıvık which means “watery; impertinent”. Then this word becomes vıcık which means “gooey”. At the end of some sound occurrences the word of vıcık turns to be mızık which means “watery”. It is possible to show the phases of sound occurrences in the sıvık > mızık replacement as follows: suvık > sıvık > cıvık > vıcık > vızık > mızık. The meaning relation between these words is concerning the characteristic of the water, which flows and softens something. However there became abstraction in the meaning some of these words. For instance the first meaning of mızık “who doesn’t keep his word” is cıvık and this word took place in the orals with this meaning.

Açıklama

Url: http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/224

Anahtar Kelimeler

Ses olayları, Fonetik kapanma, Ses bilgisi, Anlam bilimi, Köken bilgisi, Göçüşme, Soyutlama, Mızık, Sound occurrences, Phonetic closing, Phonetics, Semantics, Etymology, Metathesis, Abstracting

Kaynak

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Kara, M. (2003). Mızıkçı kelimesinin kökeni üzerine. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (13), 381-387.