Tuz (NaCl) kristallenmesinin kayaçların mühendislik parametreleri üzerine etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2013-06-21
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, Konya, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kayseri, Kırşehir, Muğla, Mersin ve Karaman illerinden alınan ve yapı taşı olarak kullanılan farklı porozite ve dokusal özelliklere sahip 10 farklı kayacın ısı etkisi ile tuz kristallenmesine karşı göstermiş oldukları dayanımları değerlendirmek için yapılmıştır. Çalışmada kullanılan 10 farklı kayacın, tuz (NaCl) kristallenmesi sonucu fiziko-mekanik özelliklerinde meydana gelen değişimler; porozite, kuru birim ağırlık, ağırlıkça su emme, sonik hız, tek eksenli sıkışma dayanımı, nokta yük dayanım indeksi, Brazilian (dolaylı) çekilme dayanımı, agrega darbe dayanım değeri, suda aşınmaya karşı duraylılık testi değerleri, Böhme aşınma kaybı ve Los Angeles aşınma kaybı değerleri ile belirlenmiştir. Ayrıca, tuz kristallenmesi deneyi sonrasında kayaçların fiziksel ve mühendislik özelliklerindeki değişimler, bozunma sabiti ve yarılanma ömrü kavramları ile sayısal olarak ifade edilmiştir. Tuz kristallenmesi periyot sayısının ilerlemesi ile kayaçların porozite, ağırlıkça su emme ve kuru ağırlık kaybı değerlerinde artış, P dalgası yayılma hızında ise azalma gözlenmiştir. Tuz kristallenmesi deneyi sonucu kayaçların indeks özelliklerinde en fazla değişim mermer, spilit ve tüf örneklerinde en az değişim ise granit ve bazalt örneklerinde meydana gelmiştir. Kayaçların tuz kristallenmesi deneyi sonucunda elde edilen dayanım parametrelerine göre granit ve bazaltın en fazla dayanıma sahip, mermerin ise en az dayanıma sahip olduğu belirlenmiştir. Aşınma parametrelerine göre en fazla aşınma mermer, spilit ve tüf örneklerinde en az aşınma ise granit ve bazalt örneklerinde meydana gelmiştir. Tuz kristallenmesi sonucu kayaçlarda meydana gelen bozunmalar makroskobik ve mikroskobik ölçekte incelenmiş ve elde edilen verilere göre mikro çatlaklar, süreksizlikler, minerallerin çeşidi ve boyutu, porozite ve minerallerde var olan alterasyonlar tuz kristalizasyon deneyi sonucunda kayaçların bozunmasına etki eden faktörler olduğu belirlenmiştir.
This study assesses the resistances of 10 different rocks, which have different porosity and textural properties and were taken from Konya, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kayseri, Kırşehir, Muğla, Mersin, and Karaman provinces and also are widely being used as building stones, against salt crystallization with thermal effect The changes in physico-mechanical properties of the 10 different rocks with the effect of salt crystallization have been determined by porosity, dry unit weight, water absorption in weight, sonic velocity, uniaxial compressive strength, point load strength index, Brazilian (indirect) tensile strength, aggregate impact value, Slake durability test values, Bohme and Los Angeles abrasion values. In addition, the changes in physical and engineering properties of rocks due to salt crystallization were expressed numerically with decay constant and half-life concepts. Porosity, water absorption in weight, dry unit weight loss values of rocks increased with an increase salt crystallization cycles, but P-wave velocity values decreased with an increase salt crystallization cycles. The maximum change in index properties of rocks with the effect of salt crystallization has been observed in samples of marble, spilite, and tuff; the minimum change has been observed in samples of granite and basalt. According to the mechanical parameters of rocks obtained from salt crystallization test, granite and basalt have maximum strength; marble has the least strength. According to the abrasion parameters of rocks, the maximum abrasion has occurred in samples of marble, spilite, and tuff; the minimum abrasion has occurred in samples of granite and basalt. Weathering occurring in rocks with the effect of salt crystallization was examined the macroscopic and microscopic scale. According to these data, it was determined that micro cracks, discontinuities, type and size of minerals, porosity, alterations existing minerals are factors affecting the weathering of rocks as a result of salt crystallization
This study assesses the resistances of 10 different rocks, which have different porosity and textural properties and were taken from Konya, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kayseri, Kırşehir, Muğla, Mersin, and Karaman provinces and also are widely being used as building stones, against salt crystallization with thermal effect The changes in physico-mechanical properties of the 10 different rocks with the effect of salt crystallization have been determined by porosity, dry unit weight, water absorption in weight, sonic velocity, uniaxial compressive strength, point load strength index, Brazilian (indirect) tensile strength, aggregate impact value, Slake durability test values, Bohme and Los Angeles abrasion values. In addition, the changes in physical and engineering properties of rocks due to salt crystallization were expressed numerically with decay constant and half-life concepts. Porosity, water absorption in weight, dry unit weight loss values of rocks increased with an increase salt crystallization cycles, but P-wave velocity values decreased with an increase salt crystallization cycles. The maximum change in index properties of rocks with the effect of salt crystallization has been observed in samples of marble, spilite, and tuff; the minimum change has been observed in samples of granite and basalt. According to the mechanical parameters of rocks obtained from salt crystallization test, granite and basalt have maximum strength; marble has the least strength. According to the abrasion parameters of rocks, the maximum abrasion has occurred in samples of marble, spilite, and tuff; the minimum abrasion has occurred in samples of granite and basalt. Weathering occurring in rocks with the effect of salt crystallization was examined the macroscopic and microscopic scale. According to these data, it was determined that micro cracks, discontinuities, type and size of minerals, porosity, alterations existing minerals are factors affecting the weathering of rocks as a result of salt crystallization
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tuz kristallenmesi, Salt crystallization, Bozunma, Weathering, Yapı taşı, Building stones, Fiziko-mekanik özellikler, Physico-mechanical properties, Dokusal özellikler, Textural properties
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Bozdağ, A. (2013). Tuz (NaCl) kristallenmesinin kayaçların mühendislik parametreleri üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış doktora tezi, Konya.
