Çok engelli çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılmasında yoğunlaştırılmış karşılıklı etkileşim yönteminin etkililiğinin değerlendirilmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2009

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışma, iletişimin söz öncesi döneminde bulunan çok engelli üç çocuğun, iletişimsel yeteneklerinin geliştirilmesinde Yoğunlaştırılmış Karşılıklı Etkileşim yönteminin etkinliğini değerlendirmektedir. Çalışılabilir bir desen alternatifi olarak, yarı deneysel kesintili zaman serileri ile deneklerarası çoklu başlama düzeyi deseni (Interrupted time series with multiple baseline subjects) seçilmiştir. Bu araştırmada çalışma grubunu iletişimin söz öncesi döneminde bulunan, ağır derecede ve birden fazla yetersizliğe sahip, çok engelli üç çocuk oluşturmaktadır. Çalışmanın geçerliliğini artırması bakımından, bir yerine birden fazla değerlendirme aracı kullanılması uygun görülmüştür. Öncelikle nicel değerlendirme sistematik gözlemin ilk önemli adımı olarak kabul edilmiştir. Kellett'in (2001) çalışmasına uygun biçimde haftalık olarak video kaydı yapılmıştır. Ardışık nicel verinin yanında nitel veri de analiz edilmiştir. Verinin zenginliği, aniden oluşan çoklu davranışların, farklı sosyal davranışların ve yeni oluşan davranışların analizinde son derece olumlu olmuştur. Çalışmada yayımlanmış iki, yayımlanmamış bir olmak üzere üç değerlendirme cetveli kullanılmıştır: Onaltı haftalık sürecte uygulamacı tarafından bu cetveller doldurulmuştur. Bunlar; 1. Kiernan ve Reid'in (1987) ?Sözlü İletişim Öncesi Cetveli?, 2. Brazelton'un (1984) ?Yenidoğan Davranışsal Değerlendirme Ölçeği?nden uyarlamış olduğu Cuddliness ölçeğidir. 3. ?Sesin Kaynağını Bulma Değerlendirme Formu'dur. Bu çalışmada yarı deneysel bir araştırma yöntemi kullanılmıştır. Deneklerarası çoklu başlangıç kesintili zaman serilerinin kullanılması, zaman içerisinde karmaşık motifli sonuçların hassas tanımlarının yapılmasına olanak vermiştir. Davranışlar sistematik bir şekilde planlanıp, gelişmenin sayısal olarak video kayıt gözlemleri ve iki adet yayınlanmış ölçek aracılığıyla ölçümlenebilmesi sağlanmıştır. Uygulama süreci sonunda, üç katılımcının da iletişim becerilerini geliştirdikleri, bazılarının da resmi iletişime yönelik işaret ve tek kelime kullanımına yönelik gelişme gösterdikleri görülmüştür. Bu gelişmelerin yanında göz teması gibi, bazı yeni davranışlar da ortaya çıkmıştır.
The Intensive Interaction Method is based on the model of caregiver-infant interaction and underpinned by theoretical foundations of literature of early development.This study evaluates the efficacy of Intensive Interaction Method in developing the social and communication abilities of three young pupils with severe and multiple learning difficulties who are pre-verbal and socially remote. In this study, a multiple method approach was adopted, combining quantitative and qualitative data and employing a quasi-experimental research design. A multiple baseline across subjects interrupted time series was used to facilitate sensitive description of complex patterns of outcomes over time. The pupils were drawn from two community special schools and one integrated nursery. The study was based on Kellet?s (2001) study, adapted to suit the different age group and environmental conditions. An interactive system of behaviour coding was devised so that progress could be measured quantitatively via video-recorded observation data and triangulated by two published assessment schedules. Qualitative data were also collected in the form of observations recorded in a research diary and semi-structured interviews with participating parents. For the data collection, three different kinds of instruments were used: 1. The Scale for Preverbal Period developed by Kiernan ve Reid?in (1987), 2. Cuddliness Scale developed by Brazelton?un (1984), 3. Predicting the source of Voice form (2009). According to this study findings, all three participants developed social and communicative abilities, some progressing towards formal communication of signing or single words. Some new behaviours emerged such as eye contact with the three subjects. Stereotypic behaviours such as turning him or her surroundings and hitting him or her head with the right hands of the subjects were observed. In general, the method had a positive effect on pupils' ability to interact socially and reward others for being with them in mutually pleasurable communicative exchanges and that this helped developing their communicative abilities.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Engelli çocuklar, Disabled children, Etkileşim, Interaction, İletişim becerisi, Communication skill

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Bahçeci, B. (2009). Çok engelli çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılmasında yoğunlaştırılmış karşılıklı etkileşim yönteminin etkililiğinin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.