ÇAĞATAY TÜRKÇESİNİN SON DÖNEMİNE AİT BİR ŞECERE METNİ VE DİL ÖZELLİKLERİ

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0003-4011-892Xen_US
dc.contributor.authorYıldız, Mustafa
dc.date.accessioned2020-12-17T08:51:30Z
dc.date.available2020-12-17T08:51:30Z
dc.date.issued2020en_US
dc.departmentSelçuk Üniversitesien_US
dc.description.abstractTürk dili 15. yüzyıl başından 20. yüzyılın ilk yıllarına kadar doğuda Çağatay Türkçesi batıda Osmanlı Türkçesi adıyla varlığını sürdürmüştür. Aşağı yukarı 20. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren de bugünkü Türk yazı dillerinin şekillenme süreci ile karşı karşıya kalınmıştır. Bu süreç, siyasî istikrara bağlı olarak Türk dilinin Batı kolunda daha kesintisiz ve istikrarlı olmuş; buna karşın Doğu kolunda ise devlet erkinin kaybolması ile birlikte bir mahallîleşme ve ortak yazı dili zemininin bozulması ile sonuçlanmıştır. Bu durumun dil üzerindeki etkilerini, Çağatay Türkçesinin çöküş dönemi olarak da kabul edilen 17-19. yüzyıllar arasındaki metinlerde takip etmek mümkündür. İncelemeye konu olan bu metin 1719 tarihli küçük bir neseb-namedir. Konusu Edige’nin büyük atası olan ve Nogaylar arasında Baba Tükles adıyla bilinen Sadr Ata’nın nesebi üzerine-dir. Eserin yazarı veya müstensihi Nurullâh bin ‘Ubeydullâh es-Sıddîk el-Hârizmî’dir. Bu isim hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi mevcut değildir. Metin, Berlin'deki Staatsbibliothek zu BerlinPreussischer Kulturbesitz kütüphanesinde, Abu'l-Gh?z?’nin Šeğere'i Türki adlı eserinde kayıtlıdır. Eserin dili Çağatay Türkçesi ile yeni yazı dilleri arasında geçiş özelliği göstermektedir. Zengin bir dil malzemesine sahiptir.en_US
dc.description.abstractFrom the beginning of the 15th century to the first years of the 20th century, Turkic language, continued its existence under the name of Chagatai Turkic in the east and Ottoman Turkic in the west. Approximately from the first quarter of the 20th century, the formation process of modern Turkish literary language has been observed. Depending on the political stability, this process was more uninterrupted and stable in the western branch of the Turkic language; on the other hand, it resulted in the eastern branch, with the disappearance of the state power, with a localization and the deterioration of the common written language. It is possible to follow the effects of this situation on the language. In the texts between 17th and 19th centuries, it was accepted as the collapse period of Chagatai Turkic. This text which is the subject of the present study is a small genealogy from 1719. Its subject is on the pedigree of Sadr Ata, known as Baba Tukles, among the Nogais and the great ancestor ofEdige. Nurullâh bin ‘Ubeydullâh es-Sıddîk el-Hârizmî is the author or copyist of the work. There is no information about this name in the sources. The text is registered in the Staatsbibliothek zu BerlinPreussischer Kulturbesitz library in Berlin, in the Šeğere'i Turki of Abu'l-Gh?z?. The language of the text shows the transition feature between Chagatai Turkic and contemporary writing languages. From this perspective, it has a rich language materialen_US
dc.identifier.citationYıldız, M. (2020). ÇAĞATAY TÜRKÇESİNİN SON DÖNEMİNE AİT BİR ŞECERE METNİ VE DİL ÖZELLİKLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (49), 1-23.en_US
dc.identifier.endpage23en_US
dc.identifier.issn2458-9071en_US
dc.identifier.issue49en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12395/40824
dc.language.isotren_US
dc.publisherSelçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsüen_US
dc.relation.ispartofSelçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal - Editör Denetimli Dergien_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.selcuk20240510_oaigen_US
dc.subjectel-Harezmîen_US
dc.subjectÇağatay Türkçesien_US
dc.subjectBaba Tükleşen_US
dc.subjectNogayen_US
dc.subjectÖzbek Hanen_US
dc.subjectal-Khwarizmien_US
dc.subjectChagatai Turkicen_US
dc.subjectBaba Tuklesen_US
dc.subjectNogaien_US
dc.subjectUzbek Khanen_US
dc.titleÇAĞATAY TÜRKÇESİNİN SON DÖNEMİNE AİT BİR ŞECERE METNİ VE DİL ÖZELLİKLERİen_US
dc.title.alternativeA GENEALOGY TEXT FROM THE LAST PERIOD OF CHAGATAI TURKIC AND ITS LANGUAGE FEATURESen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Mustafa Yıldız.pdf
Boyut:
2.14 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Makale Dosyası
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Dergi Yayın Koleksiyonu