Harezm Türkçesinde Nadir Kullanılan Fiilden İsim Yapma Ekleri
| dc.authorid | 0000-0002-3938-4828 | en_US |
| dc.contributor.author | Aşcı, Menşure | |
| dc.date.accessioned | 2023-08-20T11:41:02Z | |
| dc.date.available | 2023-08-20T11:41:02Z | |
| dc.date.issued | 2021 Nisan | en_US |
| dc.department | Selçuk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü | en_US |
| dc.description.abstract | Söz yapımı, bir dilin zenginliğinin göstergelerinden biri kabul edilir. Dünyanın herhangi bir dili söz yapımı konusunda mahir ise o dilin “gelişmiş, üretken” olduğu söyleyebilir. Dildeki kavram ve eylemlerin, yardımcı ögelerin biçimsel olarak gösterilebilmesi sözlerle mümkün olduğundan, bir dil her dönemde yeni sözler türetmelidir. Eklemeli bir dil olan Türkçede söz yapımı için yapım ekleri ana karakterler durumundadır. Türkçe yapım ekleri açısından dünyanın en üretken dillerinden biridir. Türkçede söz türetmek için kullanılan dört türlü yapım eki vardır: İsimden isim yapma ekleri, isimden fiil yapma ekleri, fiilden isim yapma ekleri ve fiilden fiil yapma ekleri. Bu çalışmada, Türkçenin tarihî dönemlerinden olan Harezm Türkçesinde nadir kullanılan fiilden isim yapma ekleri incelenmiştir. Harezm Türkçesi, Türk dili tarihinde eserler açısından en şanslı dönemlerdendir. Bu dönem gerek mensur gerekse manzum ve sözlük hüviyetinde, dönemin dil hususiyetlerini, dil bilgisi özelliklerini, kelime hazinesini, cümle yapısını; kısacası bir dilin incelenmesi için gereken bütün malzemeye sahip bir dönemdir. Dönemin en hacimli ve kelime hazinesi olarak en zengin eserleri olan Nehcü’l-Ferâdis, Kısasü’l-Enbiyâ, Hüsrev ü Şîrîn ve Mu’înü’Mürîd üzerinde yürüttüğümüz çalışmamızda; bu eserlerde nadir kullanılan fiilden isim yapma ekleri tespit edilmiş, bu yapım eklerinin tarihî seyri ve eserlerde ne şekilde kullanıldıkları gösterilmiştir. | en_US |
| dc.description.abstract | Word formation is regarded as one of the indicators of richness of a language. If a world language is adept at coining words, then we can say that that language is “developed and productive. Since it is possible to represent concepts and actions as well as auxiliary elements in a language through words, a language has to coin new words at all times. Derivational suffixes are major elements for word formations in Turkish, which is an agglutinative language. Turkish is one of the most productive languages in the world in terms of derivational affixes. There are four kinds of derivational affixes used in Turkish to coin words: affixes used to derive nouns from nouns, affixes used to derive verbs from nouns, affixes used to derive nouns from verbs and affixes used to derive verbs from verbs. In this study, we investigated word coinage in Kwarezm Turkish, which is one of the historical periods of Turkish. Khwarezm Turkish is one of the most fortunate periods in the history of Turkish language in terms of works produced. This period is the one that possesses all the materials needed to explore a language ranging from prose and poetry to lexicons, from linguistic characteristics of the period to grammatical rules and from its vocabulary to syntax. In our study, which we conducted on Nehcü’l-Ferâdis, Kısasü’l-Enbiyâ, Hüsrev ü Şîrîn and Mu’înü’Mürîd, the most voluminous works of the period and the richest in terms of vocabulary, the rarely used nominalization suffixes were determined and the historical progress of these derivational affixes and how they were used in the works were demonstrated. | en_US |
| dc.identifier.citation | Aşcı, M., (2021). Harezm Türkçesinde Nadir Kullanılan Fiilden İsim Yapma Ekleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (51), 213-251. | en_US |
| dc.identifier.endpage | 251 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2458-9071 | en_US |
| dc.identifier.issue | 51 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 213 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/49668 | |
| dc.institutionauthor | Aşcı, Menşure | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.ispartof | Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | Harezm Türkçesi | en_US |
| dc.subject | şekil bilgisi | en_US |
| dc.subject | söz yapımı | en_US |
| dc.subject | fiilden isim yapma ekleri | en_US |
| dc.subject | Khwarezm Turkish | en_US |
| dc.subject | morphology | en_US |
| dc.subject | word formation | en_US |
| dc.subject | nominalization suffixes | en_US |
| dc.title | Harezm Türkçesinde Nadir Kullanılan Fiilden İsim Yapma Ekleri | en_US |
| dc.title.alternative | Nominalization Suffixes Used Rarely in Khwarezm Turkish | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
