The Fitrah Line in Change and Innovation
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Fitrah is a concept construed with intense meanings in Islamic literature that originates from the Quran and Sunnah. The concept of fitrah is used to denote the essence, principles, and rules of creation, as well as a way of expressing the material and spiritual value that each entity possesses due to its creation. Allah has given each entity in the world an innate image and spiritual abilities. Of all these entities, human beings, by having willpower and responsibility, have undertaken the role of Allah's Khalifah on earth. Animals, plants, and other beings continue their existence without willpower, based only on fitrah. However, human beings are required to exercise their will according to fitrah and turn to the good, the beautiful, and the good in their choices. Moreover, they should do this not only for themselves but also for all beings to whom they are directly or indirectly related. Allah has placed the creatures in heaven and on earth at the service of man. While benefitting from these beings, their fitrah should be respected, and the fitrah of other beings should be observed along with the nature of the human being in relations with them. Just as there are certain types of wisdom that can only be understood in how Allah, who is the ruler of all, created all beings according to a certain fitrah, there may also be certain types of wisdom that cannot be grasped easily by all. Therefore, whenever one considers a change on a being -whether it is a human, animal, plant, or something else- one should first respect and try to understand the fitrah that Allah has made innate to that entity. All kinds of change and innovation should be carried out with knowledge and wisdom in a manner that will develop and improve creation and nature.
Fıtrat, İslâm literatüründe üzerine yoğun anlamlar yüklenen Kur’ân ve Sünnet kaynaklı bir kavramdır. Yaratılışın özünü, ilke ve esaslarını ifade etmek için fıtrat kavramı kullanıldığı gibi her bir varlığın yaratılıştan getirdiği ortalama maddi ve manevi varlığını ifade etmek için de fıtrat kavramı kullanılır. Müşahede âlemimizdeki her bir varlığa Allah yaratılıştan maddi bir suret ve manevi kabiliyetler vermiştir. Varlıklar içinde insan, iradeye bağlı sorumluluk bilincini emanet olarak yüklenerek Allah’ın yeryüzündeki halifesi olma vasfını kazanmıştır. Hayvanlar, bitkiler ve diğer cemâdât ise gayri iradî olarak fıtrat üzere varlıklarını sürdürür. İnsanın sorumluluk bilinciyle iradesini fıtrata uygun olarak kullanması, seçimlerinde iyiye, güzele ve hayra yönelmesini gerektirir. Üstelik bunu sadece kendisi için değil doğrudan ve dolaylı ilişkide olduğu bütün varlıklar için istemeli ve yapmalıdır. Allah gökteki ve yeryüzündeki varlıkları insanın hizmetine vermiştir. Bu varlıklardan faydalanırken onların fıtratlarına saygı gösterilmesi ve onlarla ilişkilerde insanın kendi fıtratı ile birlikte diğer varlıkların da fıtratlarının gözetilmesi gerekir. Hakîm sıfatının sahibi olan Allah’ın yaratmasında ve yaratılıştan varlıkları belirli bir fıtrat üzere var etmesinde anlaşılabilen hikmetler olduğu gibi herkesin kolayca anlayamayacağı hikmetler de bulunabilir. Bu sebeple ister insanla, ister hayvan, bitki ve diğer cansız varlıklarla ilgili bir değişiklik olsun, bir değiştirme düşünüldüğünde öncelikle Allah’ın yaratmasına ve koyduğu fıtrata saygı göstermeli ve anlamaya çalışılmalıdır. Her türlü değişim ve yenilik, ilim ve hikmetle, yaratılış ve fıtratı geliştirecek ve iyileştirecek tarzda yürütülmelidir.
Fıtrat, İslâm literatüründe üzerine yoğun anlamlar yüklenen Kur’ân ve Sünnet kaynaklı bir kavramdır. Yaratılışın özünü, ilke ve esaslarını ifade etmek için fıtrat kavramı kullanıldığı gibi her bir varlığın yaratılıştan getirdiği ortalama maddi ve manevi varlığını ifade etmek için de fıtrat kavramı kullanılır. Müşahede âlemimizdeki her bir varlığa Allah yaratılıştan maddi bir suret ve manevi kabiliyetler vermiştir. Varlıklar içinde insan, iradeye bağlı sorumluluk bilincini emanet olarak yüklenerek Allah’ın yeryüzündeki halifesi olma vasfını kazanmıştır. Hayvanlar, bitkiler ve diğer cemâdât ise gayri iradî olarak fıtrat üzere varlıklarını sürdürür. İnsanın sorumluluk bilinciyle iradesini fıtrata uygun olarak kullanması, seçimlerinde iyiye, güzele ve hayra yönelmesini gerektirir. Üstelik bunu sadece kendisi için değil doğrudan ve dolaylı ilişkide olduğu bütün varlıklar için istemeli ve yapmalıdır. Allah gökteki ve yeryüzündeki varlıkları insanın hizmetine vermiştir. Bu varlıklardan faydalanırken onların fıtratlarına saygı gösterilmesi ve onlarla ilişkilerde insanın kendi fıtratı ile birlikte diğer varlıkların da fıtratlarının gözetilmesi gerekir. Hakîm sıfatının sahibi olan Allah’ın yaratmasında ve yaratılıştan varlıkları belirli bir fıtrat üzere var etmesinde anlaşılabilen hikmetler olduğu gibi herkesin kolayca anlayamayacağı hikmetler de bulunabilir. Bu sebeple ister insanla, ister hayvan, bitki ve diğer cansız varlıklarla ilgili bir değişiklik olsun, bir değiştirme düşünüldüğünde öncelikle Allah’ın yaratmasına ve koyduğu fıtrata saygı göstermeli ve anlamaya çalışılmalıdır. Her türlü değişim ve yenilik, ilim ve hikmetle, yaratılış ve fıtratı geliştirecek ve iyileştirecek tarzda yürütülmelidir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Islamic law, Fitrah, Change, Innovation, Deterioration, Fıtrat, Değişim, Yenileşme, Bozulma, İslâm hukuku
Kaynak
Tevilat Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
1
Sayı
2
Künye
Yalçın, İ. (2020). The fitrah line in change and innovation. Tevilat Dergisi, 1, (2), 539-560. doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.4673031
