Çingiz-Namelere Göre Moğol Toplum Yapısı

dc.authorid0000-0002-5990-2813en_US
dc.contributor.advisorSolmaz, Sefer
dc.contributor.advisorGömeç, Saadettin Yağmur
dc.contributor.authorÇelikbilek, Abdul Metin
dc.date.accessioned2023-12-28T10:06:39Z
dc.date.available2023-12-28T10:06:39Z
dc.date.issued2022en_US
dc.date.submitted2022
dc.departmentSelçuk Üniversitesien_US
dc.description.abstractBu çalışmada Mogol Ulusunun ortaya çıkışı, Moğollarda boy yapısı, Türk ve Mogol boyları, Moğolların boydan ile (devlete) geçmeleri ve Çingiz Kagan’ın getirdiği yeni toplum düzeni üzerine odaklanarak Türk-Mogol Kaganlığı’nı oluşturan toplum yapısının ana dinamikleri ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışma, Çingiz ve ardıllarının tanıkları sayılan Çingiz-nâmeler ve modern çalışmalar esas alınarak hazırlanmıştır. Çingiz’in zuhuru öncesinde Mogolların çoğunluğu boylar halinde Mogolistan’ın ormanlık bölgelerinde avcı/toplayıcı, bozkırlarda konargöçer, bazıları da şehirlerde yerleşik hayat sürüyorlar ve aynı coğrafyada bulunan Türkler gibi boy yapısına sahip olarak yaşıyorlardı. Çingiz Kagan 1206 senesinde Onon Nehri kıyısında Yeke Mogol Ulusunu (Büyük Mogol Ulusu) teşkil etmiş ve hemen ardından bir uluslaşma süreci başlatmıştır. Bu süreç zarfında Türk ve Mogol boyları, eski Türk devlet teşkilatı unsuru olan onluk sisteme göre binlikler halinde yeniden düzenlenmiştir. Çingiz Kagan eski Türk töresini yeniden canlandırmış ve yasak denilen kanunlar çıkararak yeni düzenin sınırlarını belirlemiştir. Çingiz’in bir cihan fatihine dönüşmesinde, büyük bir komutan olmasının yanında, onun toplum düzenleyici, kanun koyucu vasfı etkili olmuştur. Türk-Mogol Kaganlığı’nın büyük askerî zaferleriyle birlikte yeni bir ihtiyaç hâsıl olmuştur. Zira TürkMogol Kaganlığı’nın genişleme sahasının en kalabalık toplumu Türklerdir. Çingiz Kagan ve onun danışmanları, Çingiz’e Türklerin de sevebileceği yeni bir şecere düzme ihtiyacı duymuşlardır. Bu ihtiyaca binaen Oguz-nâmeler ve Türk efsaneleri Mogollaştırılarak Çingiz’e yeni bir şecere uydurulmuştur. Yeni şecerede Çingiz’in soyunun Oguz Kagan’a bağlandığı ve Türkler ile Mogolların soydan geldikleri görülmektedir. İşte bu yeni şecere Oguz-nâmeler gibi yeni bir Türk sözlü tarih geleneğini de başlatmakla kalmamış, aynı zamanda Türk tarihinin en önemli eserleri bu amaçla yazılmıştır. Bunların başında Mogolların Gizli Tarihi ve Câmiʿu’t-tevârîh gelmektedir. Dolayısıyla bu çalışma ile Mogolca, Türkçe ve Farsça Çingiz-nâmeler olarak tasnif ettiğimiz bu eserler temelinde, Mogolların ortaya çıkışından, bir cihan devletine dönüşmesinde etkili olan ve en az ordular kadar mühim bulunan Moğol toplum yapısı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.en_US
dc.description.abstractIn this study, the main dynamics of the Turkish-Mogolian Khaganate were revealed by focusing on the emergence of the Mongolian Nation, the tribe structure of the Mongols, the Turkish and Mongolian tribes, the Mongols' transition from the tribe (to the state) and the new social order brought by Çingiz Kagan. This study has been prepared on the basis of Chingis-names, which are considered as witnesses of Çingiz and his successors and modern academic studies. Before the emergence of Çingiz, the majority of Mongols were hunters/gatherers in the forest regions of Mongolia, nomadic in the steppes, and some of them were sedentary in the cities and lived in tribes like the Turks in the same geography. Çingiz Kagan formed the Yeke Mongol Nation (Great Mongolian Nation) on the banks of the Onon River in 1206 and immediately started a process of nation building. During this process, the Turkish and Mongolian tribes were reorganized into thousands according to the decimal system, which is the element of the old Turkish state organization. He revived the old Turkish tradition and determined the boundaries of the new order by enacting laws called yasak. In addition to being a great commander, his legislator character and social organization were effective in the transformation of Çingiz Khagan into a world conqueror. With the great military victories of the Turco-Mongolian Khaganate, a new need arose. Because the most crowded society of the expansion area of the Turco-Mongolian Khaganate is the Turks. Çingiz Kagan and his advisers felt the need to forge a new genealogy for Çingiz that the Turks would love too. Based on this need, Oguz-nâmes and Turkish legends were Mongolized, and a new genealogy was adapted to Çingiz. According to the new genealogy, Çingiz's lineage is connected to Oguz Khagan and it is seen that Turks and Mongols are from the same lineage. This new genealogy not only started a new Turkish oral history tradition like the Oguz-nâmes, but also the most important works of Turkish history were written for this purpose. At the beginning of these works are The Secret History of the Mongols and Câmiʿu't-tevârîh. Therefore, based on these works, which we have classified as Mongolian, Turkish and Persian Çingiznâmes, the big picture of the society that formed the Turco-Mongolian Khaganate, which was at least as important as the armies, was revealed in the emergence of the Mongols and its transformation into a world state.en_US
dc.identifier.citationÇelikbilek, A.M., (2022). Çingiz-Namelere Göre Moğol Toplum Yapısı. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konyaen_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12395/51618
dc.language.isotren_US
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsüen_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.selcuk20240510_oaigen_US
dc.subjectÇingiz-nâmeleren_US
dc.subjectMogol toplum yapısıen_US
dc.subjectÇingiz Kaganen_US
dc.subjectTürkMogol Kaganlığıen_US
dc.subjectÇingiz-nâmesen_US
dc.subjectMongolian Social Structureen_US
dc.subjectÇingiz Khaganen_US
dc.subjectTurcoMongolian Khaganateen_US
dc.titleÇingiz-Namelere Göre Moğol Toplum Yapısıen_US
dc.title.alternativeMongolian Social Structure According to Cingiz-Nâmesen_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Yükleniyor...
Küçük Resim
İsim:
Abdul Metin Çelikbilek.pdf
Boyut:
6.4 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama: